درباره صدور حکم رشد چه میدانید؟ براساس قانون ایران افراد تا قبل از اینکه به سن قانونی برسند، صلاحیت لازم برای اداره اموال خود را ندارند. زمانی که سن فرد به هجده سال تمام نرسیده، می‌تواند از دادگاه تقاضای حکم رشد کند. حکم رشد به این معناست که فرد می‌تواند اختیار اموال خود را داشته باشد.
براساس قوانین ایران درصورتی‌که فرد صلاحیت قانونی و اهلیت کافی برای تصرف در اموال را نداشته باشد، نیاز به قیم و سرپرست خواهند داشت. این قیم می‌تواند ولی فرد باشد یا امینی که برای اموال او مشخص شده است.
در سن هجده‌سالگی، فرد رشید حساب می‌شود و اهلیت لازم برای اداره اموال خود را خواهد داشت. البته باید بدانید که رشد به معنای توانایی عقلی مناسبی داشته باشد؛ به عبارت دیگر فردی رشید حساب می‌شود که هم از نظر سنی و هم از نظر ذهنی بالغ باشد؛ بنابراین افرادی که بالای هجده سال سن دارند اما توانایی عقلی مناسبی ندارند و افرادی که زیر سن قانونی هستند برای اداره کردن اموال خود به ولی یا قیم نیاز دارند.
برای انجام مشاوره حقوقی تلگرامی و آنلاین با همکاران ما کلیک کنید.
حکم رشد چیست یا صدور حکم رشد چیست و به چه صورت انجام می‌شود؟
در قوانین حقوقی ایران، افراد تا قبل از 18 سالگی صلاحیت قانونی لازم برای تصمیم‌گیری و اداره اموال و حقوق مالی خود را ندارند. به عبارتی کودکی که ارثی به او می‌رسد قادر به اداره اموال خود نیست و اگر بنا باشد در آن دخل و تصرف کند می‌تواند آسیب‌های شدیدی به آینده خود وارد کند؛ بنابراین تا زمانی که کودک به سن مناسب برسد، فرد امینی اداره امور او را بر عهده می‌گیرد.
اما گاهی فرد پیش از 18 سالگی تصمیم به اداره اموال خود می‌گیرد. در این حالت فرد باید از یک وکیل کمک بگیرد و با دادن درخواست حکم رشد، از دادگاه تقاضای صدور حکم کند. در این حالت چه اتفاقی رخ می‌دهد؟
براساس تبصره 2 ماده 1210 قانون مدنی، زمانی که فردی به سن بلوغ برسد اما به سن رشد قانونی 18 سال نرسیده باشد، می‌تواند برای صدور حکم رشد درخواست دهد. ما در ادامه در این زمینه بیشتر صحبت می‌کنیم.
قیم کیست و انتخاب قیم چه شرایطی دارد؟
گواهی رشد چیست؟
براساس قانون، زمانی که فردی به سن رشد می‌رسد، قادر است اداره اموال خود را در دست بگیرد؛ اما اگر فردی با داشتن توانایی عقلی به سن رشد نرسیده باشد ، می‌تواند درخواست حکم رشد دهد. همچنین این امکان نیز وجود دارد که اشخاصی به سن رشد رسیده باشند اما رشید نباشند و محجور باشند.
افراد کمتر از 18 سالی که قصد دریافت حکم رشد دارند. این حکم باید از طرف دادگاه ارائه شود و ارائه آن به فرد اجازه می‌دهد که سرپرستی و مدیریت اموال خود را به دست بگیرد. با داشتن حکم رشد ، کودک دیگر نیاز به قیم نخواهد داشت.برای دریافت این گواهی افراد باید درخواست دریافت حکم رشد به دادگاه ارائه دهند.
دادگاه پس از بررسی دادخواست، فرد متقاضی را به نزد پزشکی قانونی می‌فرستد تا یک مصاحبه با او انجام شود. بعد از انجام مصاحبه ، پزشکی قانونی نظر خود را در مورد نتیجه به اطلاع دادگاه می‌رساند. قاضی با در نظر گرفتن این نتیجه ، در جلسه‌ای که برگزار می‌شود با فرد متقاضی گفتگو می‌کند و تلاش می‌کند با برخی از سؤالات، میزان آگاهی و بلوغ ذهنی او را به چالش بکشد. نتیجه این مصاحبه می‌تواند به اصدار حکم رشد یا رد آن منجر گردد.
برای انجام مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری با وکلای تیم حقوقی ما در سامانه عدلاک کلیک کنید.
مراحل قانونی گرفتن حکم رشد
زمانی که فردی تقاضای صدور حکم رشد می‌کند، باید خود او یا نماینده قانونی و وکیلش دادخواست صدور حکم رشد را تنظیم کنند و این دادخواست به دادگاه خانواده ارائه می‌شود.همچنین لازم است یک استشهاد از همسایگان، اقوام و اطرافیان تهیه شود که به رشد فرد مزبور گواهی دهند.
در جلسه دادگاه، قاضی با بررسی شواهد و استشهادیه و همچنین نظر پزشکی قانونی، درباره وضعیت عقلی متقاضی تصمیم می‌گیرد. اگر پس از گفتگوی قاضی با متقاضی، فرد نتواند قاضی را نسبت به رشد خود قانع کند و رشد او احراز نشود، درخواست حکم رشد رد می‌گردد.
اما در صورت صدور حکم رشد، فرد موردنظر بالغ و رشید حساب شده و به صورت قانونی قادر به دخل و تصرف و تصمیم‌گیری در زمینه کلی امور مالی و غیرمالی خود می‌باشد؛ و اگر مالی در دست قیم یا ولی داشته باشد، آن قیم موظف است اختیارات اموال او را به دست فرد برگرداند.
چه زمانی به تعیین امین نیاز داریم؟
افراد محجور
براساس قانون کلیه افراد بالای 18 سال رشید حساب می‌شوند مگر اینکه یک مرجع قانونی صالح تائید کند که فرد سفیه است یا دچار جنون است یا به هر دلیل قادر به تصمیم‌گیری در زمینه اموال خود نیست.
مدارک لازم برای صدور حکم رشد
برای صدور این حکم ، لازم است فرد یا وکیل او دادخواستی را به دادگاه ارائه دهند و همراه آن دادخواست، این مدارک باید به دادگاه ارائه شود:
1- اصل شناسنامه و کارت ملی فرد متقاضی
2- فرم دادخواست (گواهی رشد)
3-ارائه رسید پرداخت هزینه‌های دادرسی
4- کلیه شواهد و مدارک مانند استشهادیه محلی، نظر پزشکی قانونی و …
نمونه‌ای از سؤالات قاضی در دادگاه صدور حکم رشد
همانطور که گفتیم قاضی برای تصمیم‌گیری نهایی تنها به نظر پزشکی قانونی و شهادت شاهدین توجه نمی‌کند بلکه تلاش می‌کند فرد موردنظر را آزمایش کند و نظر قطعی خود را اعلام کند. برای همین قاضی یک سری سؤالات از فرد انجام می‌دهد که ذهنیت فرد را بسنجد، این سؤالات می‌تواند شخصی باشد یا سؤالات سیاسی و اقتصادی. ما در اینجا چند نمونه از سؤالاتی که ممکن است در دادگاه از فرد پرسیده شود مطرح می‌کنیم.
1- تاریخ دقیق تولد خودت را بیان کن
2- قیمت امروز دلار و طلا چقدر است؟
3- تورم یعنی چه؟
4- اگر پانصد میلیون پول نقد در خانه داشته باشی آنها را کجا نگه می‌داری؟
5- حکم رشد را برای چه اموری نیاز داری؟
6- چقدر به تو ارث رسیده ؟
7- بعد از گرفتن ارثیه‌ات می‌خواهی با آن چه کار کنی؟
8- برای نگهداری پول خانه بهتر است یا بانک؟ چرا؟
و سؤالاتی از این دست
درصورتی‌که پاسخ‌های فرد به حد کافی عاقلانه باشد که قاضی از رشد او اطمینان حاصل کند، حکم رشد صادر می‌کند و با دریافت این حکم، فرد می‌تواند در تمام مسائل مالی و غیرمالی خود مانند ازدواج، طلاق ، ارثیه و … راسا اقدام کند.
البته در زمینه ازدواج دخترخانم‌ها، این حکم رشد بی‌اثر است و همچنان نیاز به رضایت پدر یا جد پدری وجود دارد.