خیار تبعض صفقه چیست؟
از این خیار چه میدانید؟ خیارات در حقوق به مفهوم اختیار می‌باشد؛ بنابراین اختیاری که قانون‌گذار به خریدار و فروشنده می‌دهد تا در شرایط خاص بتوانند معامله خود را فسخ کنند. در قانون ایران خیارات مختلفی وجود دارد که در شرایط مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. ما در مقاله‌های جداگانه‌ای درباره انواع خیارات صحبت کرده‌ایم. در این مقاله درباره این خیار صحبت می‌کنیم.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011
انواع خیار در حقوق ایران
- خیار فسخ
- خیار غبن
- خیار تدلیس
- خیار ثمن
- خیار تبعض صفقه
- و…
تبعض صفقه از نظر لغوی سخت است؛ اما در حقیقت یکی از ساده‌ترین انواع خیار در قوانین است. در حقیقت براساس این خیار قرارداد خرید و فروش فقط در مورد بخشی از معامله صحیح است و نسبت به مابقی آن به دلایلی باطل می‌باشد.
در ادامه این مقاله بیشتر درباره این خیار و نحوه فسخ کامل معامله و پذیرش بخش درست معامله می‌پردازیم.
برای انجام مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری کلیک کنید.
تعریف تبعض صفقه
تبعض چیست؟ تبعض در لغت به معنای تجزیه شدن است و صفقه به معنای معامله می‌باشد بنابراین معنای کامل این کلمه تجزیه شدن معامله می‌باشد.تبعض صفقه به این معناست که چنانچه به هر علت قسمتی از معامله درست باشد و بخش دیگری باطل شود خریدار باید چه کار کند؟در این شرایط خریدار دو راه دارد.
ماده 441 قانون مدنی در این زمینه می‌گوید:
خیار تبعض صفقه وقتی حاصل میشود که عقد بیع نسبت به بعض مبیع به جهتی از جهات باطل باشد، در این صورت مشتری حق خواهد داشت بیع را فسخ نماید یا به نسبت قسمتی که بیع واقع شده است قبول کند و نسبت قسمتی که بیع باطل بوده است، ثمن را استرداد کند.
فسخ کامل معامله
براساس ماده 441: چنانچه بخشی از معامله صحیح و بخشی از آن باطل است، خریدار میتواند معامله را به طور کلی فسخ کند.
بر این اساس فسخ کامل معامله راه‌حل اول این مشکل است که از خیار تبعض صفقه ناشی شده است.
چنانچه خریدار معامله را به صورت کامل فسخ کند، اموال فروخته شده و پول پرداخته شده به او بازگردانده میشود.
برای انجام مشاوره حقوقی تلگرامی و آنلاین کلیک کنید.
چند ماده قانونی
ماده ۲۳۹ قانون مدنی
هرگاه اجبار مشروط علیه برای انجام فعل مشروط ممکن نباشد و فعل مشروط هم از جمله اعمالی نباشد که دیگری بتواند از جانب او واقع سازد طرف مقابل حق فسخ معامله را خواهد داشت.
ماده ۲۴۰ قانون مدنی
اگر بعد از عقد انجام شرط ممتنع شود یا معلوم شود که حین‌العقد ممتنع بوده است کسی که شرط بر نفع او شده است اختیار فسخ معامله را خواهد داشت مگر اینکه امتناع مستند به فعل مشروط له باشد.
ماده ۲۴۱ قانون مدنی
ممکن است در معامله شرط شود که یکی از متعاملین برای آنچه که به واسطه معامله مشغول‌الذمه میشود رهن یا ضامن بدهد.
ماده ۲۴۲ قانون مدنی
هرگاه در عقد شرط شده باشد که مشروط علیه مال معین را رهن دهد و آن مال تلف یا معیوب شود مشروط له اختیار فسخ معامله را خواهد داشت نه حق مطالبه عوض رهن یا ارش عیب و اگر بعد از آنکه مال را مشروط له به رهن گرفت آن مال تلف یا معیوب شود دیگر اختیار فسخ ندارد.
ماده ۲۴۳ قانون مدنی
هرگاه در عقد شرط شده باشد که ضامنی داده شود و این شرط انجام نگیرد مشروط له حق فسخ معامله را خواهد داشت.
ماده ۲۴۴ قانون مدنی
طرف معامله که شرط به نفع او شده میتواند از عمل به آن شرط صرف نظر کند که در این صورت مثل آن است که این شرط در معامله قید نشده باشد لیکن شرط نتیجه قابل اسقاط نیست
پذیرش قسمت درست معامله
حالت دوم زمانی است که خریدار میتواند بخش درست معامله را قبول کند و بخش باطل شده آن را رد کند. به عنوان مثال چنانچه خانه ای به علی و جعفر تعلق دارد و جعفر آن را به آرزو فروخته باشد. در این حالت آرزو میتواند معامله را فسخ کند. یا اینکه میتواند معامله را درباره سهم علی بپذیرد و درباره سهم جعفر فسخ کند.
در این شرایط فروشنده مال باید مقداری از هزینه پرداخت شده که مربوط به سهم جعفر است به خریدار برگرداند.
باید بدانید شرط مهم خیار تبعض صفقه این است که خریدار در زمان معامله نباید بداند که بخشی از این معامله باطل است و اگر از این مسئله مطلع باشد، این مسئله کلاً باطل است.
درصورتی‌که شما نیز درگیر مسائلی از این دست شدید، با همکاران ما در سامانه حقوقی عدلاک ارتباط برقرار کنید. ما آماده هستیم که در هر ساعت از شبانه روز پاسخگوی سؤالات حقوقی شما عزیزان باشیم.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011