درباره مهروموم و تحریر ترکه چه میدانید؟ در این مقاله قصد داریم درباره ورثه متوفی و ذی‌نفعان در ترکه و اموال او صحبت کنیم یا نسبت به یکی از ورثه طلبی از متوفی داشته باشند و قصد توقیف سهم‌الارث را داشته باشند یا به هر دلیلی با مسائل مرتبط با انحصار ورثه، ترکه، مهروموم ترکه، تقسیم ترکه و … درگیر هستند تدوین‌شده است.
مطالعه این مقاله به شما کمک می‌کند که برای احقاق حقوق خود به درستی قدم بردارید.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011
ترکه چیست؟
ترکه اموالی است که پس از فوت از متوفی به جا می‌ماند.در اصطلاح حقوقی ترکه به اموال و حقوقی میگویند که از متوفی برجا می‌ماند. ترکه در حقیقت باقیمانده یک مال مشاع است و تمام ورثه در تمام آن مال حق مالکیت دارند.
این در حقیقت یک شراکت اجباری است و ورثه برای جدا کردن سهم خود از این مال، باید اول بدهی‌های متوفی را از اموال پرداخت کنند و مابقی اموال را بین خود تقسیم کنند.شما باید بدانید حقوق مالی هم یکی از ترکه حساب می‌کند. همچنین دارایی‌های مثبت افراد شامل اموال و حقوق هستند و دارایی‌های منفی فرد بدهی‌ها است.
از جمله حقوق مالی که جزء ترکه افراد به حساب می‌آید می‌توانیم به حق خیار، حق رد و اجازه‌ی عقد فضولی در زمانی که مالک پیش از رد آن یا اجازه دادن درباره آن فوت کند و یا حق رهن مرتهن برعین مرهونه اشاره نمود.
برای انجام مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری کلیک کنید.
جنبه‌های ترکه
ترکه دارای دو جنبه است.
- جنبه مثبت: اموالی که از متوفی به جا می‌ماند و قابل به ارث رساندن به ورثه است مانند، خانه، زمین،
- جنبه منفی: بدهی‌های پرداخت‌نشده متوفی
مهروموم ترکه
مهروموم ترکه به معنای حفظ و نگهداری از ترکه تا زمان رسیدن آن به دست صاحبان آن است.
ماده 162 قانون امور حسبی بیان می‌دارد:
امور راجع به ترکه عبارت است از اقداماتی که برای حفظ ترکه و رسانیدن آن به صاحبان حقوق می‌شود از قبیل مهروموم و تحریر ترکه و اداره ترکه و غیره.
چه کسانی می‌توانند درخواست مهروموم ترکه را بنمایند؟
مطابق ماده 167 قانون امور حسبی اشخاص ذیل می‌توانند درخواست مهروموم ترکه را داشته باشند.
1- هرکدام از ورثه متوفی یا نماینده قانونی آنها
2- اگر موصی‌له وصیت به جزء مشاع شده باشد.
3- درصورتی‌که طلبکار متوفی با استناد به سند قطعی و قانونی طلبی را مطرح کند و درصورتی‌که در برابر طلب رهن نبوده و ترتیب دیگری هم برای تأمین طلب نشده باشد.
4- اگر کسی از طرف متوفی به عنوان وصایت معرفی شده باشد.
ماده ۱۷۲ قانون امور حسبی بیان می‌دارد؟
درصورتی‌که بین ورثه محجوری باشد که ولی یا وصی یا قیم نداشته باشد دادرس باید پس از مهروموم مراتب را به دادستان اطلاع دهد که جهت تعیین قیم اقدام نماید. در شرایطی که متوفی هیچ مالی نداشته باشد و یا مال و اموال او قابل مهروموم نباشند، در این صورت وظیفه دادرس این است که مطابق با شرایط موجود صورت جلسه‌ای تنظیم نماید و این مطلب را در آن درج نماید.
دادگاه صالح برای ارائه دادخواست مهروموم ترکه کجاست؟
براساس ماده 163 قانون امور حسبی:
امور راجع به ترکه با دادگاه بخشی است که آخرین اقامتگاه متوفی در ایران در حوزه آن دادگاه بوده و اگر متوفی در ایران اقامتگاه نداشته با دادگاهی است که آخرین محل سکنای متوفی در حوزه آن دادگاه بوده.
ماده ۱۶۴ قانون امور حسبی مقرر می‌دارد:
هرگاه متوفی در ایران اقامتگاه یا محل سکنی نداشته دادگاهی صالح است که ترکه در آنجا واقع شده و اگر ترکه در جاهای مختلف باشد دادگاهی که مال غیرمنقول در حوزه آن واقع است صلاحیت خواهد داشت و اگر اموال غیرمنقول در حوزه‌های متعدد باشد صلاحیت با دادگاهی است که قبلاً شروع به اقدام کرده.
شما می‌توانید برای تقدیم دادخواست مهروموم ترکه، به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید.
برای انجام مشاوره حقوقی تلگرامی و آنلاین کلیک کنید.
نحوه مهروموم و تحریر ترکه
بیایید درباره نحوه مهروموم و تحریر ترکه بیشتر گفتگو کنیم . به صورت کلی مهروموم و تحریر ترکه این مراحل را دارد:
1- اموال فرد باید در محل امنی نگهداری شود و در آن قفل شود و از طرف دادگاه مهروموم شود.
2- براساس ماده 179 قانون امور حسبی درباره اموالی که مهروموم آن امکان مکان پذیر نیست، یک صورت جلسه تنظیم می‌شود و در صورت لزوم برای آنها نگهبان گذاشته می‌شود.
3- براساس ماده 180 قانون امور حسبی درصورتی‌که از اموال دولتی یا عمومی نزد متوفی امانت باشد، اموال نامبرده در همان محلی که متوفی گذارده است مهروموم خواهد شد مگر اینکه موجبی برای تغییر محل باشد.
4- ماده 189 قانون امور حسبی می‌گوید آن مقدار از اثاث منزل و لوازم که برای زندگی همسر و اولاد متوفی ضروری است و اشیائی که قابل مهروموم نیست، مهروموم نمی‌شود و این اشیاء در صورت جلسه توصیف می‌شود.
5- در زمان مهروموم و تحریر ترکه، با برداشتن مهروموم اشیاء یا نوشته‌هایی که داخل در ترکه نبود و متعلق به زن یا شوهر فرد فوت شده یا فرد دیگری باشد، به صاحبان آنها رد می‌شود و مشخصات آنها در صورت جلسه ذکر می‌شود.
6- تنظیم صورت‌جلسه یکی از موارد مهمی است که در برگه خاصی که توسط دادگستری چاپ می‌شود تنظیم می‌گردد.
برداشتن مهروموم ترکه
ماده ۱۹۴ قانون امور حسبی مقرر می‌دارد:
کسانی که حق درخواست مهروموم ترکه را دارند می‌توانند رفع مهروموم را هم درخواست نمایند.
براساس ماده 195 قانون امور حسبی:
درخواست برداشتن مهروموم از دادگاه بخشی انجام می‌شود که برای رسیدگی به امور ترکه صالح است و هرگاه ترکه در حوزه دادگاه بخش دیگری باشد دادگاه بخش محل وجود ترکه به دستور دادگاه مذکور اقدام به رفع مهروموم می‌نماید و صورت‌مجلس مربوط به این عمل را به دادگاهی که دستور برداشتن مهروموم را داده است می‌فرستد.
درصورتی‌که دادگاه غیر صالح برای رسیدگی به امور ترکه، اقدام به مهروموم کردن پرونده کرده باشد، برای رفع مهروموم باید درخواست رفع مهروموم از طرف همان دادگاه صالح صادر شود. این دادگاه پس از وصول درخواست تنظیم شده و تشخیص صلاحیت تنظیم شده و تشخیص صلاحیت درخواست‌کننده، دستور رفع مهروموم را به دادگاه عمومی وجود ترکه صادر می‌نماید.
دادگاه فوق به عنوان نماینده قضایی، مهروموم را برمی‌دارد و صورت جلسه تنظیم می‌کند و آن را برای دادگاه عمومی صالح ارسال می‌کند.
براساس ماده 202 قانون امور حسبی:
در زمان باز کردن مهروموم لازم است ریز لوازم و ترکه مهروموم شده براساس ترتیبی که نگارش شده برداشته شود و چنانچه تنظیم صورت ریز ترکه در یک جلسه به اتمام نرسد، در پایان هرجلسه، آن بخش از ترکه که مهروموم آن برداشته شده دوباره مهروموم می‌گردد.
ماده 203 قانون امور حسبی می‌گوید:
اگر در ضمن ترکه اشیاء یا نوشته‌هایی متعلق به غیر باشد و صاحبان آنها استرداد آن را درخواست نمایند باید به کسی که حق گرفتن اشیاء و نوشته‌ها را دارد رد شود و هرگاه صاحبان اشیاء و نوشته‌ها حاضر نباشند اشیاء و نوشته‌ها نامبرده حفظ می‌شود تا به صاحبان آنها رد شود.
تصرف در اموال مهروموم شده
براساس قانون، در زمانی که ترکه متوفی نوشته و ثبت می‌شود، هر نوع تصرف در این اموال ممنوع می‌باشد مگر اینکه این تصرف از نظر قانون مجاز باشد.
درصورتی‌که متوفی وجه نقدی داشته باشد، لازم است هزینه اداره و تحریر ترکه از وجوه نقد او کسر شود. اما چنانچه فرد وجه نقد نداشته باشد، با اجازه قاضی برخی از اموال متوفی براساس مصلحت به فروش رسانده می‌شود و از پول آن هزینه‌های ضروری پرداخته می‌شود.
ماده ۲۲۰ قانون امور حسبی :
مرور زمان نسبت به مطالبات متوفی در مدت تحریر ترکه جاری نمی‌شود.
ماده ۲۲۱ قانون امور حسبی :
دعاوی راجعه به ترکه یا بدهی متوفی در مدت تحریر ترکه توقیف می‌شود ولی به درخواست مدعی ممکن است خواسته تأمین شود.
ماده ۲۲۳ قانون امور حسبی :
هرگاه در موقع تحریر ترکه اختلافی بین ورثه راجع به اداره ترکه باشد دادگاه سعی می‌کند که اختلاف آنها به طریق مسالمت مرتفع شود والا به درخواست یکی از ورثه کسی را از ورثه یا غیر آنها برای حفظ ترکه موقتاً معین می‌نماید.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011