تعدد اولیای دم چه نقشی در مجازات قصاص دارد؟ در شرع اسلام و قانون ایران قصاص یک مجرم یکی از روش‌های مجازات جرائم عمدی است؛ به عبارت دیگر زمانی که فردی عامدانه دیگری را به قتل می‌رساند یا خودخواسته آسیبی به دیگران وارد می‌کند می‌تواند قصاص شود. در موارد قتل عمد، مجازات قاتل، قصاص است. در این مورد اولیای دم متوفی می‌توانند از قاضی طلب قصاص کنند یا اینکه قاتل را عفو کنند.
- در این مقاله میخوانید:
- تعدد اولیای دم به چه معناست؟
- تعدد ولی دم یعنی چه؟
- توافق یا عدم توافق اولیای دم
- وکیل کیفری در مشهد
صاحبان حق قصاص براساس قانون در کشور ایران ورثه مقتول می‌باشند. حالا زمانی ایجاد می‌شود که خانواده مجرم می‌توانند رضایت بعضی از اولیای دم را جلب کنند اما بعضی از آنها حاضر به رضایت نیستند و طالب قصاص مجرم هستند. در این حالت تکلیف چیست؟ در این مقاله قصد داریم درباره تعدد اولیای دم و شرایط قانونی تصمیم‌گیری در مورد قصاص صحبت کنیم.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011
تعدد اولیای دم به چه معناست؟
همان‌طور که گفتیم همه ورثه مقتول می‌توانند تقاضای قصاص قاتل را از دادگاه داشته باشند یا اینکه او را ببخشند، در میان ورثه مقتول، تنها کسی که جزء اولیای دم حساب نمی‌شود همسر او است… بنابراین همسر مقتول حق ندارد که قصاص قاتل را بخواهد یا او را ببخشد یا اینکه با خانواده قاتل توافقی کند…
چنانچه مقتول چندین اولیای دم داشته باشد و میان این اولیای دم توافقی درباره اعدام قاتل یا گذشت از او نباشد، لازم است قاضی حکم لازم را صادر کند. در این مقاله به بررسی تعدد اولیای دم و نحوه رسیدگی به پرونده در صورت عدم توافق اولیای دم می‌پردازیم.
برای انجام مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری کلیک کنید.
تعدد اولیای دم یعنی چه؟
منظور از تعدد اولیای دم چیست؟ تعدد اولیای دم به این معناست که مقتول چند وارث یا چند ولی دم دارد. زمانی که فردی کشته می‌شود این فرد دارای پدر و مادر و فرزندانی است که هرکدام از این افراد دارای حق قصاص هستند.
ماده 350 قانون مجازات اسلامی در این زمینه می‌گوید:
در صورت تعدد اولیای دم، حق قصاص برای هر یک از آنان به طور جداگانه ثابت است.
ماده 351 قانون مجازات اسلامی:
ولی دم، همان ورثه مقتول است به جز زوج یا زوجه او که حق قصاص ندارد.
ماده 352 قانون مجازات اسلامی:
اگر حق قصاص، به هر علت، تبدیل به دیه شود یا به مال یا حقی مصالحه شود، همسر مقتول نیز از آن ارث می‌برد. اگر برخی از اولیای دم، خواهان قصاص و برخی خواهان دیه باشند، همسر مقتول، از سهم دیه کسانی که خواهان دیه می‌باشند، ارث می‌برد.
ماده 353 قانون مجازات اسلامی:
هرگاه صاحب حق قصاص فوت کند، حق قصاص به ورثه او می‌رسد حتی اگر همسر مجنیٌ علیه باشد.
بنابراین هرکدام از اولیای دم می‌توانند جداگانه از قاتل گذشت کنند یا اینکه تقاضای قصاص او را بنمایند. درصورتی‌که اولیای دم مقتول متعدد باشند، احتمال ایجاد اختلاف‌نظر بیشتر خواهد بود.
برای انجام مشاوره حقوقی تلگرامی و آنلاین کلیک کنید.
توافق یا عدم توافق اولیای دم
اولیای دم مقتول می‌توانند در هرکدام از مراحل رسیدگی به پرونده مانند تعقیب و رسیدگی یا حتی قبل از اجرای حکم، بدون دریافت هیچ مبلغی از او گذشت کند یا اینکه دیه و مالی را از قاتل بگیرد و با او صلح کند.در شرایطی که تعدد اولیای دم مطرح باشد چند حالت مختلف ایجاد می‌شود:
1- درصورتی‌که اولیای دم در صورت عفو یا قصاص با هم توافق کنند و تصمیم یکسانی بگیرند که مجرم را قصاص کنند یا اینکه دیه بگیرند.
2- براساس ماده 352 که بالاتر بیان کردیم چنانچه بعضی از اولیای دم بخواهند مرتکب جرم قصاص شود و بعضی از آنها بخواهند دیه بگیرند، در این حالت افرادی که خواهان قصاص مجرم هستند می‌توانند نسبت دیه را به افرادی که خواهان دیه هستند پرداخت کنند و متهم را مجازات کنند؛ مثلاً اگر یک مرد به قتل برسد و این متوفی پنج فرزند داشته باشد، درصورتی‌که سه فرزند متوفی اعدام قاتل را بخواهند و دو فرزند دیه بخواهند، لازم است که افرادی که خواستار قصاص هستند، سهم دیه‌ای که بقیه ورثه ارث می‌برند بپردازند و بعد می‌توانند قاتل را اعدام کنند.
3- درصورتی‌که بعضی از ورثه از قاتل بگذرند و بعضی از آنها قصاص قاتل را طلب کنند، اگر افرادی که خواستار قصاص هستند باید سهم دیه‌ای که به اولیای دمی که با عفو موافقت کرده‌اند را به قاتل یا ورثه او بپردازند تا حکم اعدام اجرا شود. مثلاً چنانچه مردی که کشته می‌شود ورثه‌ای داشته باشد پدر و مادر و فرزندی داشته باشد اگر پدر مقتول از قاتل بگذرد، مادر و فرزند مقتول باید نسبت دیه‌ای که سهم ارث پدر مقتول است را به خانواده قاتل بدهند و بعد او را قصاص کنند.
مسئله مهم در این زمینه این است که همسر مقتول از دیه افرادی که دیه قاتل را خواسته‌اند سهم ارث خواهد برد.
وکیل کیفری در مشهد
چنانچه شما نیز به هر دلیل درگیر پرونده کیفری ، قتل عمد و غیرعمد، دیه و مواردی از این دست شدید در اولین فرصت با یک وکیل کیفری در مشهد تماس بگیرید. همکاران ما در سامانه حقوقی عدلاک آماده کمک به شما می باشند. در یک پرونده کیفری در هر سمت پرونده که باشید به حمایت یک وکیل متخصص نیاز خواهید داشت. برای این کار میتوانید از طریق شماره تلفن های درج شده در پایین این صفحه با همکاران ما در سامانه حقوقی عدلاک تماس بگیرید و به صورت تلفنی یا حضوری با یک وکیل متخصص گفتگو کنید.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011