در زمینه هبه چه میدانید؟ براساس ماده 795 قانون مدنی هبه، عقدی است که براساس آن یک نفر، مالی را مجانی به دیگری میدهد. در این حالت تملیک کننده واهب است و طرف دیگر متهب، همچنین مال هبه شده را عین مرهونه میگویند.
برای اینکه عقد هبه تحقق پیدا کند، به دو عنصر مادی و ارادی نیاز است. اول باید یک مال از دارایی واهب به متهب منتقل شود بدون اینکه در ازای آن عوضی گرفته باشد. دوم اینکه باید فرد واهب با قصد بخشش این عمل را انجام داده باشد؛ یعنی این کار در عوض ادای دین یا وفای عهد نباشد و به عنوان هدیه باشد. در این مقاله تلاش می‌کنیم درباره هبه و شرایط قانونی آن با شما صحبت کنیم.
مفهوم اصطلاح عقد هبه از نگاه حقوقی
اصطلاح هبه در قسمت‌های مختلف استفاده می‌شود. به عنوان مثال در زمینه املاک از این عقد بسیار استفاده می‌شود.
اما هبه به چه معناست؟ از نظر لغوی نوعی از عقد است که در آن یک نفر مالی را به صورت رایگان به دیگری اهدا میکند. در اصطلاحات حقوقی به شخص اهداکننده واهب گفته می‌شود، کسی که مال یا ملک به او داده شده، متهب نامیده می‌شود و مال هدیه شده عین موهوبه می‌باشد؛ بنابراین می‌توانیم این عقد را این‌طور معنا کنیم:
عقدی که به واسطه آن واهب، عین موهوبه را به صورت رایگان به تملک متهب در می‌آورد.
البته باید بدانید که براساس قانون لازم است که واهب، مالک اصلی آن ملک و مال باشد در غیر این صورت این عقد باطل است.به عبارت دیگر کسی نمی‌تواند مال دیگران را به فرد دیگری هبه کند.
تماس فوری با بهترین تیم وکلا در شهر شما
شماره تلفن‌های ۰۹۱۵۵۰۴۶۹۰۹ و ۰۹۳۹۳۱۰۶۰۱۱
هبه اموال
هبه کردن اموال انواع مختلفی دارد.
- ممکن است هبه با قصد قربت انجام شود.
- هدیه به نوعی از هبه میگویند که در آن یک مال به منظور احترام طرف مقابل به مکان دیگری برده شده و به او تقدیم می‌شود؛ بنابراین هدیه را نیز می‌توانیم مال منقول حساب کنیم.
- جایزه‌ای که به منظور تشویق یا تکریم یک فرد از طرف دیگری به او داده می‌شود.
برای انجام مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری کلیک کنید.
شرایط هبه
لازم است بدانید که برای درست بودن عقدی بنام هبه باید شرایطی رعایت شود؛ اما پیش از آن باید انواع عقد را در قوانین اسلام بدانیم:
عقد لازم
عقد لازم عقدی است که در آن هیچ کدام از طرفین قرارداد اختیاری بر فسخ و برهم زدن عقد ندارند مگر در مواردی که شرط فسخ ذکر شده باشد؛ مانند عقد بیع یا عقد اجاره
عقد جایز
عقد جایز در حقیقت عقدی است که در آن هرکدام از دو طرف در هر زمان که اراده نمایند می‌توانند آن معامله را لغو کنند و به هم بزنند؛ مانند عقد وکالت و عقد هته
براساس ماده 805 قانون مدنی
بعد از فوت واهب یا متهب رجوع ممکن نیست. با وجود این، به نظر می‌رسد، رجوع از هبه امری شخصی است و ولی یا قیم واهبی که پس از هبه کردن محجور (دیوانه) شده است، نمی‌تواند از آن رجوع کند و شخص واهب باید دراین‌باره تصمیم بگیرد.
براین اساس می‌توانیم بگوییم که هبه یک عقد لازم است زیرا برخلاف عقود جایز، شخص اهداکننده نمی‌تواند عقد را منحل کند و چیزی که هبه کرده را پس بگیرد.
شرایط قانونی عقد هبه
براساس ماده 795 قانون مدنی، هبه عقدی است که در آن یک نفر مال خود را به رایگان و مجانی به دیگری هدیه میدهد. براساس قانون این عقد شرایطی نیز دارد.
برای اعتبار و اعتبار سنجی این عقد ، باید رعایت شرایط زیر باشد:
اراده آزاد: هر دو طرف باید به طور کاملاً آزاد وارد این قرارداد شوند و هیچ یک از آنها نباید تحت‌فشار، تهدید یا تأثیر قرار گیرند. این بدان معناست که هبه برنده باید به طور کاملاً داوطلبانه و با رضایت خود این هبه را قبول کند.
انتقال مالکیت: هبه کننده باید مالکیت مطلق و مشروع بر دارایی مورد هبه را داشته باشد و قادر به انتقال آن به هبه برنده باشد. درصورتی‌که دارایی مورد هبه اموال مشترکی باشد، باید موافقت همه صاحبان اموال به صورت کتبی وجود داشته باشد.
ثبت و اعلام: به منظور اعتبار قانونی، هبه ممکن است نیازمند ثبت در مراجع ذیصلاح (مانند دفتر اسناد رسمی و یا دفترخانه) باشد. این اقدام به منظور اطلاع‌رسانی به عموم و اثبات انتقال مالکیت وجود دارد.
عدم نقض قوانین: قرارداد هبه نباید با قوانین و مقررات حاکم بر شرع و قوانین جاری در جامعه مغایرت داشته باشد. در بعضی از کشورها، برخی اموال یا حقوق ممکن است مشمول محدودیت‌ها یا ممنوعیت‌های خاص باشند (مانند وصیت‌نامه‌ها و میراث‌ها) که باید رعایت شوند.
برای انجام مشاوره حقوقی تلگرامی و حضوری کلیک کنید.
ارکان عقد هبه
هبه یا عقد تبرع همانند سایر انواع قراردادها، دارای ارکان خاصی است که برای صحت و اعتبار آن لازم است مورد رعایت قرار گیرد. ارکان هبه عبارتند از:
1. نیت هبه‌کننده: نیت صادق و مشروع هبه کننده برای انتقال مالکیت یا حقوق به هبه گیرنده باید وجود داشته باشد. این به این معنی است که هبه کننده باید به صورت آزادانه و با اراده مستقل تصمیم به انتقال مالکیت یا حقوق خود به هبه گیرنده را داشته باشد.
2. تصرف: هبه کننده باید توانایی تصرف فوری و مستقیم در مورد هبه را داشته باشد؛ به عبارت دیگر، باید بتواند مالکیت خود را به هبه‌گیرنده منتقل کند و او توانایی استفاده از هبه را داشته باشد.
3. قبول و قبول هبه: هبه گیرنده باید به صورت روشن و مشروع هبه را قبول کند. این به این معنی است که او باید با اطلاع از موضوع هبه و قصد استفاده از آن، آن را پذیرا باشد.
4. موضوع هبه: موضوع هبه می‌تواند هر چیزی باشد که قابل انتقال مالکیت یا حقوق باشد. این موضوع می‌تواند مالی، غیرمالی، حقوقی یا غیرحقوقی باشد.
5. عدم وابستگی به شرایط: این عقد باید بدون وابستگی به شرایط و تعهدات ناجوانمردانه صورت گیرد؛ به عبارت دیگر، هبه نباید به وجود اجبار، تهدید، سوءاستفاده یا تبعیض بین افراد وابسته باشد.
6. رعایت قوانین و مقررات: در انجام هبه، باید قوانین و مقررات مربوطه را رعایت کرد. به عنوان مثال، در برخی کشورها، باید به صورت کتبی صورت گیرد و ممکن است نیاز به ثبت در دفتر املاک و اسناد عمومی داشته باشد.
مهم است بدانید که این ارکان ممکن است در قوانین مختلف و در مکان‌های مختلف متفاوت باشند؛ بنابراین، بهتر است قوانین مربوطه در جامعه و محل زندگی خود را مورد بررسی قرار دهید.
تماس فوری با بهترین تیم وکلا در شهر شما
شماره تلفن‌های ۰۹۱۵۵۰۴۶۹۰۹ و ۰۹۳۹۳۱۰۶۰۱۱