درباره دادسرا چه میدانید؟ دادسرا یک نهاد قانونی است. وظیفه این نهاد حمایت از افراد آسیب‌دیده در جرم، حفظ امنیت اجتماعی، احقاق حقوق متهم و شاکی و حمایت از امنیت اجتماعی و حمایت از حقوق فردی و اجتماعی هر طرف دعوا می‌باشد.
در کشور ایران براساس قانون دادسرا دارای چند بخش و شعبه متفاوت است. به عنوان مثال دادسرای عمومی و انقلاب به جرائم مهم کیفری و سیاسی می‌پردازد، دادسرای نظامی مخصوص جرائم نظامیان کشور است و دادسرای روحانیون وظیفه رسیدگی به تخلفات روحانیون را دارد.در این مقاله قصد داریم درباره ویژگی‌های دادسرا و وظایف آن و همچنین ماهیت حقوقی آن بیشتر با هم گفتگو کنیم.
چه زمانی تاخیر در شکایت،حق شکایت کیفری را از بین میبرد؟
تاریخچه دادسرا
دادسرا اولین بار در کشور فرانسه ایجاد شد و بعد از قانونی شدن این نهاد در فرانسه، بسیاری از کشورها از آن الگوبرداری کردند. کشور ایران نیز از همین الگو تبعیت کرد و در 11/6/1290 در قانون اصول محاکمات جزائی، دادستان و دادسرا را مشخص کرد.
دادسرا در قانون یک تشکیلات قانونی از دادگاه و محاکم شرعی است که در گذشته به آن پارکه گفته می‌شد. تعریف کلی دادسرا از دید علمای حقوق به این صورت است: دادسرا سازمانی است که وظیفه آن حفظ حقوق عامه، نظارت بر حسن اجرای قوانین و تعقیب کیفری بزهکاران است.
برای انجام مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری کلیک کنید.
تشکیل دادسرا
در سال 1381 با تصویب قانون اصلاح تشکیل دادگاه‌های عمومی و انقلاب، دادسرا وظیفه کشف جرم، اعلام‌جرم به متهم و اقامه دعوا از جنبه حق الهی و حفظ حقوق عمومی و حدود اسلامی و اجرای حکم و موارد مرتبط به آن می‌باشد.
باید بدانید دادسرا یک نهاد قضایی می‌باشد. باید بدانید که دادسرا حق دادرسی ندارد. اما وظیفه اصلی او آماده‌سازی کیفرخواست عمومی و تسهیل رسیدگی دادگاه می‌باشد.
فلسفه وجودی دادسرا
فلسفه ایجاد دادسرا از دو موضوع نشأت گرفته است:
- حق جامعه برای تعقیب مجرمین و نماینده شایسته از سوی آن
- برای حفظ عدالت بهتر است که تحقیق و صدور رأی توسط دو نهاد جداگانه انجام شود. دادسرا اولین بار در فرانسه در دوران ناپلئون ایجاد شد و به خاطر ویژگی‌هایی که داشت بیشتر کشورها از آن استقبال کردند. در ایران نیز بعد از استقرار مشروطه ، دادسرا را در کنار دستگاه قضایی تأسیس کرد.
در چه مواردی حضور موکل در دادگاه لازم است؟
اجزاء دادسرا
در نظام قانونی امروز ایران ، برای قاضی‌های دادسرا این مشاغل و عناوین مشخص شده است.
- دادستان
- دادیار
- معاون دادستان
- بازپرس
برای انجام مشاوره حقوقی تلگرامی و آنلاین کلیک کنید.
دادستان
دادستان که در مسائل حقوقی به نام مدعی‌العموم شناخته می‌شود یک مقام حقوقی است که برای حفظ کردن حقوقی عامه مردم و نظارت بر حسن اجرای قوانین و تعقیب کیفری مجرمین براساس قانون جاری کشور وظایف خود را انجام می‌دهد. در قانون دادستان، ریاست دادسرا را بر عهده دارد.
دادستان در حوزه قضایی خود وظایف مختلفی دارد که ما در اینجا به برخی از این موارد اشاره می‌کنیم:
- کشف جرم و تعقیب کیفری مجرمین
- اعلام‌جرم در موارد عمومی
- نظارت بر انجام تحقیقات مقدماتی و آموزش دادن بازپرس
- موافقت یا عدم موافقت با قرارهای صادره از سوی بازپرس و دادیار
- دریافت وثیقه و دریافت وجه التزام و وصول وجه الکفاله
- اجرای احکام جزایی و کیفری
- پیشنهاد آزادی مشروط
- لغو کردن تعلیق اجرای احکام
- ریاست بر ضابطین دادگستری و نظارت بر آنها
معاون دادستان
معاون دادستان در حقیقت مقامی است که با نظارت دادستان، بخشی از وظایف دادسرا را انجام می‌دهد و در نبود دادستان به عنوان جانشین او فعالیت می‌نماید.
دادیار
دادیار پرونده در حقیقت نماینده دادستان در انجام برخی از وظایف است. معمولاً وظایفی مانند انجام تحقیقات مقدماتی و جمع‌آوری دلایل به نفع یا به ضرر متهم می‌کند.
بازپرس
بازپرس مقام قضایی است که وظیفه انجام تحقیقات اولیه در جرائم مهم و جمع‌آوری دلایل و شواهد به نفع یا به ضرر متهم را بر عهده دارد. بازپرس زیر نظر دادستان فعالیت می‌کند.
باید بدانید که دادیار و بازپرس بعد از اینکه پرونده را از طرف دادستان یا معاون دادستان ، به انجام تحقیقات مقدماتی می‌پردازند و دلایل و شواهد را جمع‌آوری می‌کنند و سپس براساس نتایج تحقیقات جمع‌آوری‌شده سه قرار مختلف (قرار موقوفی تعقیب، قرار منع تعقیب و قرار مجرمیت) برای فرد صادر می‌شود.
قرارهای فوق با مدارک و شواهد برای اعلام نظر دادستان به دادستان، دادیار یا معاون دادستان ارائه می‌شود. در صورت تائید و موافقت دادستان، مراحل قانونی ادامه پیدا می‌کند و درصورتی‌که نظر دادستان مخالف با قرارهای صادرشده باشد، عدم مخالفت خود را اعلام می‌نماید.
درصورتی‌که دادستان با قرار صادره از سوی دادیار مخالفت کند، دادیار وظیفه دارد از نظر دادستان پیروی کند. اما درصورتی‌که قرار از طرف بازپرس صادر شود اما دادستان با بازپرس موافق نباشد مثلاً یکی بر مجرم بودن متهم نظر داشته باشد و دیگری معتقد به منع تعقیب باشد، حل اختلاف بر اساس مورد توسط دادگاه عمومی و انقلاب محل انجام می‌شود و دادگاه در این زمینه تصمیم‌گیری خواهد کرد.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011