منظور از طرح ایراد صلاحیت چیست؟ لفظ ایراد به معنای اعتراض کردن و خرده‌گیری است. ایراد در دادرسی به معنای وسیله‌ای است که خوانده با طرح آن از جدال با خواهان در موضوع مورد اختلاف پرهیز می‌کند و توسط آن ایراد، دادرسی را عقب می‌اندازد.
براساس آیین دادرسی مدنی، مشکلاتی وجود دارد که طرفین دعوا می‌توانند با استناد به آنها، در رسیدگی به دعوا ایجاد وقفه نمایند. در این حالت ممکن است خواهان بدون اینکه پاسخ درستی بگیرد، با دست‌خالی از دادرسی خارج می‌شود و یا اینکه در پیروزی خود دچار مشکل شود.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011
بیان ایرادات در حقیقت به معنای رد موقت یا دائمی صورت مسئله درباره دعوا و ماهیت حق مورد ادعای خواهان می‌باشد؛ مثلاً اگر خواهان پرونده با استناد کردن به یک چک یا سفته، اقامه دعوا می‌نماید و خوانده برای دفاع کردن از خود و پاسخ دادن به ایراد جعلی بودن سند، عدم اهلیت داشتن خواهان، ذی‌نفع نبودن خواهان در پرونده یا نداشتن صلاحیت دادگاه را مطرح می‌نماید و به این ترتیب به صورت موقت رسیدگی به پرونده را دچار وقفه می‌کند. به همین دلیل لازم است پیش از طرح دعوا و تقدیم دادخواست به دادگاه، با یک وکیل متخصص مشورت کنید و از راهنمایی یک وکیل متخصص استفاده نمایید.
برای انجام مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری با همکاران ما کلیک کنید.
طرح ایراد صلاحیت در دادرسی
با طرح کردن ایراد از سوی خوانده در دادرسی، این احتمال وجود دارد که رسیدگی به پرونده را با مانع مواجه شود.چنانچه خواهان در دعوای طرح شده ذی‌نفع نباشد، دادرسی دچار چالش خواهد شد و اگر ایراد مورد قبول قرار گیرد، دادرسی برای همیشه منتفی می‌گردد.
عدم اهلیت خواهان
چنانچه قرار عدم اهلیت صادر شود و ایراد عدم اهلیت طرح گردد، دادرسی تا وقتی که خواهان برای اقامه دعوا واجد اهلیت شود به تعویق خواهد افتاد.
نمونه این مسئله زمانی است که خوانده صلاحیت ذاتی ندارد. در این حالت خوانده در ضمن پاسخ دادن به ماهیت دعوا، می‌تواند از دادگاه فاقد صلاحیت ذاتی باشد، ایراد عدم صلاحیت را بیان می‌کند. ایراد عدم صلاحیت ذاتی باید تا پایان اولین جلسه دادرسی عمل شود مگر اینکه دلیل ایراد بعداً ایجاد شود؛ یعنی بعداً بر اساس یک قانون این موضوع از صلاحیت ذاتی دادگاه خارج گردد.
درصورتی‌که صلاحیت ذاتی دادگاه برخلاف صلاحیت محلی تغییر می‌کند، طرح ایراد صلاحیت انجام می‌شود در این حالت پرونده باید در دادگاه دیگری مورد رسیدگی قرار بگیرد و به مرجعی که براساس قانون جدید صلاحیت آن تائید شده است ارسال شود. چنانچه دلیل ایراد بعداً رخ بدهد ، می‌توان ایرادات را پس از جلسه اول بیان کرد.
در غیر این صورت مشکل باید تا آخر اولین جلسه دادرسی بیان شود. اگر این ایراد در جلسه اول بیان شد و به دادگاه اعلام شد که صلاحیت ذاتی رسیدگی به پرونده را ندارد، دادگاه نمی‌تواند پرونده را دنبال کند.
واکنش دادگاه در مقابل طرح ایراد صلاحیت
در پاسخ به طرح ایراد صلاحیت، دادگاه می‌تواند دو واکنش داشته باشد: یا آن را بپذیرد یا ایراد را رد کند.
برای انجام مشاوره حقوقی تلگرامی و آنلاین کلیک کنید.
پذیرش ایراد توسط دادگاه
درصورتی‌که طرح ایراد صلاحیت توسط دادگاه پذیرفته شد، پرونده با صدور قرار عدم صلاحیت به مراجع صالح یا دیوان عالی کشور ارسال می‌شود تا مرجع صالح برای رسیدگی مشخص شود.
عدم پذیرش ایراد صلاحیت
چنانچه مشکل دیگری برای رسیدگی به پرونده نباشد، رسیدگی آغاز می‌شود و مردود بودن ایراد ذکر شده در زمان صدور رأی اعلام می‌شود. چنانچه ایراد عدم صلاحیت ذاتی پرونده خارج از مهلت قانونی بیان شود (یعنی پس از پایان اولین جلسه دادگاه) و دادگاه این ایراد را قبول کند، دادگاه وظیفه دارد جدا از ماهیت دعوا و بدون صدور رأی در ماهیت دعوا، قرار عدم صلاحیت ذاتی صادر نماید.
چنانچه دادگاه صلاحیت ذاتی نداشته باشد، براساس مواد 352 و 371 قانون آیین دادرسی مدنی، رأی دادگاه نقض می‌شود و درصورتی‌که دادگاه عدم صلاحیت خود را قبول کند، حق صدور رأی را در آن پرونده نخواهد داشت و اینکه آن ایراد در بیرون از جلسه اول دادرسی بیان شده نمی‌تواند حق دادرسی در این پرونده را برای دادگاه ایجاد کند.
چون ایرادات وارد شده یکی از قواعد آمره محسوب می‌شوند حتی درصورتی‌که خوانده پرونده ایراد عدم صلاحیت را مطرح نکند، دادگاه وظیفه دارد به محض درک عدم صلاحیت ذاتی خود، قرار عدم صلاحیت صادر کند و پرونده را برای تعیین مرجع صالح به دیوان عالی کشور ارسال کند.
ایراد عدم صلاحیت نسبی دادگاه
از دیگر ایراداتی که خواهان و خوانده دعوا می‌توانند بیان کنند، ایراد عدم صلاحیت نسبی یا عدم صلاحیت محلی دادگاه است.
این ایراد زمان طرح می‌شود که خواهان پرونده، دعوا را در دادگاهی مطرح کرده که خوانده آن را فاقد صلاحیت نسبی و محلی برای رسیدگی می‌داند؛ یعنی دادگاهی که به درخواست خواهان در حال رسیدگی به پرونده است از نظر خوانده وجاهت ندارد. در این حالت دعوا باید در یک دادگاه دیگر مطرح شود.
ایراد عدم صلاحیت محلی باید تا آخر اولین جلسه دادرسی اعلام شود. در این زمینه بهتر است از مشورت یک وکیل متخصص استفاده کنید تا بتوانید در زمان درست ، ایرادات قانونی را مطرح کنید.
لازم است بدانید که عدم رعایت صلاحیت محلی یکی از موارد نقض رأی دادگاه در دیوان عالی کشور نیست؛ بنابراین رعایت صلاحیت محلی برای رعایت حقوق خوانده پرونده می‌باشد و زمانی که خوانده در جلسه اول دادگاه به مشکل عدم صلاحیت محلی ایرادی نگیرد، این مسئله در نظر گرفته می‌شود که خوانده از حق خود گذشته است.
چنانچه ایراد پرونده بعد از جلسه اول مطرح شد مشکل قانونی ایجاد می‌کند، معیار تشخیص صلاحیت محلی نیز زمان تقدیم دادخواست می‌باشد. چنانچه صلاحیت محلی دادگاه پس از تقدیم دادخواست تغییر نمای، این موضوع باعث تغییر در صلاحیت دادگاهی که به این دادخواست رسیدگی نموده است نمی‌گردد.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011