کفالت یعنی چه و کفیل کیست؟ کفیل در حقیقت به معنای ضامن است و فردی است که کفالت دیگری را بر عهده دارد. کفیل در حقوق فردی است که در برابر دریافت مبلغ مشخصی ، تعهد می‌کند حضور مرتب متهم را در زمان احضار او ، کفالت کند.
- فهرست مطالب مقاله:
- عقد کفالت چیست؟
- کفیل باید چه ویژگیهایی داشته باشد؟
- قرار کفالت چیست؟
- شرایط صحت کفالت چیست؟
- تفاوت کفالت و حضانت چیست؟
- کفالت مادر و کفالت طلاق چیست؟
- شرایط دریافت کفالت سربازی
- برگه کفالت چیست؟
- گواهی کفالت
- در چه شرایطی کفالت به پایان می‌رسد؟
عقد کفالت چیست؟
عقد کفالت در حقیقت یک عقد و قرارداد است که براساس آن کفیل با دریافت یک مبلغ مشخص به عنوان وجه الوکاله متعهد می‌شود درزمان نیاز به حضور متهم در نزد مقامات قانونی تا پایان مراحل رسیدگی و صدور حکم و اجرای حکم به جای مکفول حاضر شده و دنبال کند.
برای انجام مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری کلیک کنید.
کفیل باید چه ویژگیهایی داشته باشد؟
فردی که به عنوان کفیل مشخص می‌شود باید عاقل و مسئول باشد . یعنی مجبور به انجام آن عمل نباشد . همچنین باید توانایی لازم برای تضمین کفالت طرف مقابل را داشته باشد.
قرار کفالت چیست؟
شناخته‌شده‌ترین نوع کفالت در قانون آیین دادرسی دیده می‌شود و با صدور قرار کفالت اعمال می‌گردد. قرار کفالت به این معناست که حضور متهم در دادگاه تضمین می‌شود . به این ترتیب که در قانون با استفاده از قرار تأمین کیفری تضمینی برای حضور متهم گرفته می‌شود. قرار تأمین کیفری با هدف جلوگیری از فرار متهم توسط دادگاه و دادسرا صادر می‌گردد و هدف از آن حفظ دسترسی به آن فرد است.
ماده 217 قانون آیین دادرسی کیفری بیان می‌دارد:
به منظور دسترسی به متهم و حضور به موقع وی. جلوگیری از فرار یا مخفی شدن او و تضمین حقوق بزه دیده برای جبران ضرر و زیان وی. بازپرس پس از تفهیم اتهام و تحقیق لازم. در صورت وجود دلایل کافی. یکی از قرارهای تأمین زیر را صادر می‌کند:
الف – التزام به حضور با قول شرف
ب – التزام به حضور با تعیین وجه التزام
پ – التزام به عدم خروج از حوزه قضایی با قول شرف
ت – التزام به عدم خروج از حوزه قضایی با تعیین وجه التزام
ث – التزام به معرفی نوبهای خود به‌صورت هفتگی یا ماهانه به مرجع قضایی یا انتظامی با تعیین وجه التزام
ج – التزام مستخدمان رسمی کشوری یا نیروهای مسلح به حضور با تعیین وجه التزام. با موافقت متهم و پس از اخذ تعهد پرداخت از محل حقوق آنان از سوی سازمان مربوط
چ – التزام به عدم خروج از منزل یا محل اقامت تعیین‌شده با موافقت متهم با تعیین وجه التزام از طریق نظارت با تجهیزات الکترونیکی یا بدون نظارت با این تجهیزات
ح – اخذ کفیل با تعیین وجه الکفاله
خ – اخذ وثیقه اعم از وجه نقد. ضمانت‌نامه بانکی. مال منقول یا غیرمنقول
د – بازداشت موقت با رعایت شرایط مقرر قانونی
تبصره 1 – در صورت امتناع متهم از پذیرش قرار تأمین مندرج در بند (الف) . قرار التزام به حضور با تعیین وجه التزام صادر و در صورت امتناع از پذیرش قرارهای مندرج در بندهای (ب) . (پ) . (ت) و (ث) قرار کفالت صادر می‌شود.
تبصره 2 – در مورد بندهای (پ) و (ت) . خروج از حوزه قضایی با اجازه قاضی ممکن است.
تبصره 3 – در جرائم غیرعمدی درصورتی‌که به تشخیص مقام قضایی تضمین حقوق بزه دیده به طریق دیگر امکان‌پذیر باشد. صدور قرار کفالت و وثیقه جایز نیست.
براساس این ماده گرفتن کفیل با تعیین کردن مبلغی به عنوان وجه الکفاله مشخص می‌کند.
با صادر شدن قرار کفالت، فرد ثالثی از سوی متهم در دادگاه حضور پیدا می‌کند . این فرد تعهد می‌دهد که متهم را در هر زمانی که دادگاه او را از طریق قانون احضار کند ، در محضر دادگاه حاضر کند. درصورتی‌که متهم از انجام این تعهد سرباز بزند مبلغ وجه الکفاله ای که برای او مشخص شده است به حساب دادگستری واریز می‌گردد.
برای انجام مشاوره حقوقی تلگرامی و آنلاین کلیک کنید.
شرایط صحت کفالت چیست؟
حال بیایید ببینیم کفالت چه زمانی درست و قانونی محسوب می‌شود؟
1- اینکه کفیل به هر زبان یا هر لفظی به طلبکار بگوید: من ضامن هستم که در هر زمان که بخواهی بدهکار را پیش تو بیاورم و او نیز بپذیرد. در شکل‌گیری عقد کفالت، مکفول دخالت نخواهد داشت.
2- اهلیت طرفین عقد: کفیل باید فردی عاقل و بالغ باشد و از سر اجبار برای این کار اقدام نکرده باشد. اما مکفول نباید حتماً بالغ و عاقل باشد فقط درصورتی‌که کفالت را قبول کند، عقد کفالت صحیح می‌باشد.
3- امکان تسلیم مکفول توسط کفیل وجود داشته باشد. درصورتی‌که کفیل تعهد دهد برای احضار مکفول اما این تعهد پذیرفته نباشد یا امکان‌پذیر نباشد در این حالت عقد کفالت باطل می‌شود.
4- مشخص بودن مکفول: چنانچه فردی بگوید کفالت یکی از این دو نفر را قبول می‌کنم، این کفالت درست نخواهد بود.
تفاوت کفالت و حضانت چیست؟
بسیاری از افراد کفالت و حضانت را یکسان می‌دانند. اما باید بگوییم قوانین مرتبط با حضانت و کفالت هیچ شباهتی به هم ندارند. ما در اینجا بعضی از تفاوت‌ها را بیان می‌کنیم:
1- یکی از تفاوت‌ها این است که حضانت توسط پدر و مادر انجام می‌شود اما کفالت توسط افراد متفاوتی انجام می‌شود.
2- حضانت حق قانونی والدین است اما کفالت به معنای پذیرش سرپرستی اعضای دیگر خانواده است . این مسئله در سربازی نیز کاربرد دارد.
کفالت مادر و کفالت طلاق چیست؟
یکی از شرایطی که برای معافیت سربازی پسران مشخص می‌کنند کفالت مادر است. اما باید بدانید دریافت معافیت کفالت کار آسانی نیست و فرد برای گرفتن آن باید یک سری شرایط را داشته باشد.
شرایط دریافت کفالت سربازی
1- این نوع از کفالت فقط برای فرزندی صادر می‌شود که از مادرش نگهداری می‌کند و در این حالت مادر باید مطلقه باشد.
2- فرد متقاضی نباید در ارسال دفترچه اعزام به خدمت غیبت کرده باشد.
3- لازم است که والدین متقاضی حداقل از سن 16 سالگی او از هم جدا شده باشند.
4- طلاق والدین باید به صورت قانونی و محضری ثبت شده باشد و نباید صوری باشد.
5- لازم است در زمان درخواست حداقل سی ماه از طلاق والدین گذشته باشد و در کمتر از این مدت معافیت موقت صادر می‌شود.
6- فرد متقاضی در صورتی می‌تواند کفالت بگیرد که کاملاً سلامت باشد و سلامت او توسط شورای پزشکی تائید شده باشد . بنابراین افراد بیماری که سلامت آنها توسط شورای پزشکی تائید نشده می‌توانند معافیت پزشکی بگیرند.
برگه کفالت چیست
مطابق ماده ۲۱۷ قانون آیین دادرسی کیفری انواع قرارهای برگ کفالت به شرح ذیل است:
الف – التزام به حضور با قول شرف
ب – التزام به حضور با تعیین وجه التزام
پ – التزام به عدم خروج از حوزه قضائی با قول شرف
ت – التزام به عدم خروج از حوزه قضائی با تعیین وجه التزام
ث- التزام به معرفی نوبهای خود به صورت هفتگی یا ماهانه به مرجع قضائی یا انتظامی با تعیین وجه التزام
ج – التزام مستخدمان رسمی کشوری یا نیروهای مسلح به حضور با تعیین وجه التزام، با موافقت متهم و پس از أخذ تعهد پرداخت از محل حقوق آنان از سوی سازمان مربوط
چ- التزام به عدم خروج از منزل یا محل اقامت تعیین شده با موافقت متهم با تعیین وجه التزام از طریق نظارت با تجهیزات الکترونیکی یا بدون نظارت با این تجهیزات
ح – اخذ کفیل با تعیین وجه‌الکفاله
خ – أخذ وثیقه اعم از وجه نقد، ضمانت‌نامه بانکی، مال منقول یا غیرمنقول
د – بازداشت موقت با رعایت شرایط مقرر قانونی
برگ کفالت همان گواهی کفالت بوده که ثابت‌کننده این است که شما کفیل فرد دیگری هستید.
گواهی کفالت
براساس عقد کفالت ، کفیل متعهد می‌شود که مکفول را در زمان مشخص نزد مکفول‌له حاضر کند. بیشترین کاربرد این عقد در مسائل قانونی و قضایی است .اما این مسئله در مسائل مرتبط با سرپرستی نیز ممکن است.در بعضی مواقع کفیل به عنوان سرپرست یک نفر انتخاب می‌شود. دلایل انتخاب کفیل برای یک فرد می‌تواند سن پیری، صغر سنی، بیماری ، از کار افتادگی و … باشد. اما در قانون به صورت صریح و واضح مشخص نشده است.
گواهی کفالت نوعی گواهی است که توسط مرجع صالح مانند دادگاه صادر می‌شود . برای این کار باید احراز شرایط سرپرستی متقاضی انجام شود و به این ترتیب یک نفر سرپرستی امور دیگری را می‌پذیرد.
در چه شرایطی کفالت به پایان می‌رسد؟
در چه شرایطی عقد کفالت به اتمام می‌رسد؟ براساس قانون درصورتی‌که یکی از شرایط زیر واقع شود عقد وکالت باطل خواهد شد:
1- اگر کفیل بر اساس تعهد خود فرد مکفول را به مدعی تحویل بدهد.
2- چنانچه مدعی از حق خود طرف نظر کند یا آن را بگیرد.
3- درصورتی‌که کفیل یا مکفول از دنیا بروند.
4- چنانچه مدعی کفالت را لغو کند و کفیل را از قید کفالت آزاد کند.
5- درصورتی‌که مدعی حق خود را به فرد دیگری منتقل