جرائم نظامی با جرائم عادی چه تفاوتی دارند؟ باید بدانید که جرائم نظامیان با جرائم افراد عادی جامعه متفاوت است و قوانین متفاوتی نیز برای رسیدگی به آنها وجود دارد؛ بنابراین رسیدگی به این جرائم دادگاه‌های خاص خود را نیز دارد.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011
انواع جرائم نظامی
به طور کلی جرائم نظامی سه دسته هستند:
- جرائم خاص نظامی
- جرائم عمومی نظامی
- جرائم مختلط نظامی
حالا بیایید درباره هرکدام از این موارد به صورت جداگانه صحبت کنیم.
برای انجام مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری با همکاران ما در سامانه حقوقی عدلاک کلیک کنید.
جرائم خاص نظامی
بعضی از جرائم نظامی تفاوتی با جرائم عمومی ندارند اما فقط شدت عمل بیشتری دارند و سریع‌تر به آن رسیدگی می‌شود؛ اما بعضی از جرم‌ها مخصوص نظامیان است مانند فرار از خدمت سربازی که به این جرم در دادگاه‌های نظامی رسیدگی می‌شود. بررسی‌هایی که در سازمان قضایی نیروهای مسلح انجام شده نشان می‌دهد که بیشترین میزان تخلفات خاص در سربازان، فرار از خدمت است. براساس پژوهش‌های انجام شده یکی از مسائل مهمی که موجب فرار سربازان از خدمت سربازی شده مسائل مرتبط با بدرفتاری و تحقیر شدن و کمبود عزت‌نفس در بین آنها است.
براساس ماده 2 قانون مجازات اسلامی، هر فعل یا ترک فعلی که قانون برای آن مجازات مشخص کرده باشد، جرم محسوب می‌شود و در جرائم نظامی نیز این قاعده برقرار است؛ بنابراین درصورتی‌که فردی قوانین پادگان را بشکند و انضباط پادگان را به هم بزند یا در وظایف خود کوتاهی کند مرتکب جرم نظامی شده است.
تبصره 2 ماده 597 قانون آیین دادرسی کیفری بیان می‌کند:
منظور از جرائم مربوط به وظایف خاص نظامی و انتظامی، جرائمی است که اعضای نیروهای مسلح در ارتباط با وظایف و مسئولیت‌های نظامی و انتظامی که طبق قانون و مقررات به‌عهده‌ی آنان است مرتکب شدند.
از نظر شورای نگهبان، جرائم خاص نظامی جرائمی هستند که صرفاً توسط نظامیان انجام می‌شود و غیرنظامیان قادر به انجام این جرم نیستند.مانند خوابیدن در زمان خدمت، فرار کردن از خدمت.
ماده قانون اعاده‌ی صلاحیت مراجع قضایی در توضیح جرائم مربوط به وظایف خاص نظامی بیان می‌کند:
منظور از جرائم مربوط به وظایف خاص نظامی جرائمی است که افسران و درجه‌داران و افراد و کارمندان وزارت دفاع و ارتش به سبب خدمت در سازمان یا واحد نظامی مربوطه مرتکب شده باشند
به عقیده بعضی از حقوقدانان ، جرائم نظامیان مانند اختلاس و ارتشاء حتی اگر به دلیل شغل نظامی فرد مورد ارتکاب قرار گرفته باشد، جزء جرائم نظامی حساب نمی‌شود و باید در دادگاه‌های عمومی و کیفری به آن رسیدگی شود.
یک دیدگاه دیگر می‌گوید جرائمی که فقط در نیروی مسلح جرم حساب می‌شوند ، ممکن است در بیرون از فضای نظامی جرم نباشند؛ مثلاً تمرد از دستور، فرار از خدمت، لغو دستور، ترک پست ، عدم رعایت سلسله‌مراتب و عدم رعایت شئونات نظامی
این نوع جرائم در جامعه ما جرم حساب نمی‌شود و جرائم خاص نظامی ، جرائمی هستند که در جامعه توسط نظامیان قابل‌اجرا هستند.
براساس اصل 172 قانون اساسی،جرائم مرتبط با وظایف خاص نظامی و انتظامی در حیطه جرائم نظامی قرار دارند و رسیدگی به آنها در حیطه کاری دادگاه نظامی است. این ماده بیان می‌دارد:
منظور بزه‌هایی است که اعضای نیروهای مسلح در ارتباط با وظایف و مسئولیت‌های نظامی و انتظامی که طبق قانون و مقررات به‌عهده‌ی آنان است مرتکب گردند.
مسئله مهم دیگر اینکه براساس قانون آیین دادرسی کیفری، درصورتی‌که یک فرد نظامی مرتکب جرمی عمومی شود، باید به آن جرم عمومی را در دادگاه‌های عمومی پاسخ دهد.
برای انجام مشاوره حقوقی تلگرامی و آنلاین کلیک کنید.
جرائم عمومی نظامی
جرم عمومی نظامی جرمی است که ممکن است توسط یک نظامی انجام شود اما ارتباطی به وظایف او ندارد.در حقیقت یک نظامی نیز مانند یک فرد عادی مرتکب جرم می‌شود.
جرم عمومی نظامی، جرمی است که نظامی‌ها و غیرنظامیان هر دو قادر هستند آن را مرتکب شوند ؛ مانند خریداری سلاح ، مخفی کردن سلاح، اختلاس و ارتشاء و …
معیار تشخیص جرائم نظامی، اول از همه شخصیت فرد مرتکب است ، یعنی فرد باید عضوی از نیروهای مسلح باشد و جرم باید در ارتباط با وظایف و مسئولیت‌های خاص نظامی و انتظامی خود اقدام به ارتکاب جرم کند.
جرائم مختلط نظامی
جرائم مختلف نظامی جرائمی هستند که نظامیان به دلیل خدمت یا در حین خدمت آن را انجام می‌دهند؛ بنابراین این اعمال در حالت عادی جرم نیست اما اگر در حین خدمت انجام شود ، جرم نظامی می‌باشد.
بعضی از حقوقدانان ، جرائمی را که فقط از طرف نظامیان تحقق می‌یابد، جرم نظامی می‌دانند و جرائمی که غیرنظامیان مرتکب می‌شوند را جرم مختلط می‌دانند و در این حالت باید اصل را بر غیرنظامی بودن افراد قرار دهیم.
انواع جرائم نظامی
به صورت کلی جرائم نظامی 4 دسته هستند:
- اگر جرم ماهیتا نظامی باشد یا نظامی محض که افراد غیرنظامی نمی‌توانند آن را انجام دهند و فقط ویژه نظامیان است ماندن خوابیدن در زمان نگهبانی که این جرم باید در سازمان قضایی نیروهای مسلح بررسی شود.
- جرائم عمومی نظامی که ممکن است توسط افراد غیرنظامی نیز انجام شوند و میان نظامیان و غیرنظامیان مشترک است اما درصورتی‌که فرد نظامی در حین خدمت مرتکب آن جرائم شود به عنوان جرم نظامی محسوب می‌شوند مانند اختلاس و ارتشاء
- درصورتی‌که جرم در راستای انجام وظیفه ضابط بودن ضابطین قوه قضائیه و در حین انجام دستورات مقام قضایی ارتکاب می‌شود مانند ضرب و شتم متهمین که این جرم باید در دادگاه‌های عمومی رسیدگی شود.
- اگر جرم عمومی خارج از وقت اداری یا به دلیلی غیر از وظایف شغلی افراد ارتکاب یابد و ارتباطی با وظایف شغلی فرد نداشته باشد، مانند ترک انفاق یا جرائم مهریه که در دادگاه‌های عمومی به آن رسیدگی می‌شود.
جرائم مالی نظامیان
مال چیست؟ مال آن چیزی است که قابل تملک باشد.در زمینه مقررات موضوعه کشور ما، مال تعریف نشده و فقط قانون مدنی در موارد 11 و 12 به بیان انواع اموال پرداخته است اما آن‌طور که مشخص است مال باید قابل اختصاص به شخص باشد یا قابل انتقال باشد و نیازهای انسان را تأمین کند.
جرم مالی در حقیقت دسته‌ای از جرائم است که در آن شخص نسبت به اموال دیگران یا اموال دولتی قابلیت معامله و انتقال به غیر را دارد.
جرائم مالی در پرونده نظامیان می‌تواند مانند تخریب اموال تأثیرگذار در جنگ و دفاع، ایجاد آتش‌سوزی عمدی، حیف‌ومیل کردن و فروش و واگذاری اموال نظامی و …
جرائم مالی که نظامیان و غیرنظامیان آن را مرتکب می‌شوند عبارتند از تخریب عمدی، ارتشاء ، سرقت، اتلاف عمدی و …
ماده 72 قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح که در رابطه با جرم ایجاد حریق و تخریب نظامیان این‌طور بیان می‌کند:
هر نظامی عمداً و با سوءنیت تأسیسات یا ساختمان‌ها یا استحکامات نظامی یا کشتی یا هواپیما یا امثال آنها یا انبارها یا راه‌ها یا وسایل ارتباطی و مخابراتی یا مراکز محتوی اسناد و دفاتر یا اسناد و دفاتر یا اسناد طبقه‌بندی‌شده مورداستفاده‌ی نیروهای مسلح یا وسایل دفاعی یا تمام یا قسمتی از ملزومات جنگی و اسلحه یا دیگر مهمات را آتش بزند یا تخریب کند یا دیگری را وادار به آن نماید یا دام‌های مورداستفاده نیروهای مسلح را تلف یا ناقص کند به حبس از پنج تا پانزده سال محکوم می‌شود.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011