پس گرفتن هدایا در دوران نامزدی چه شرایطی دارد؟ آیا میتوان هدایای نامزدی را پس گرفت؟
ماده ۱۰۳۷ قانون مدنی:
پس گرفتن هدیه در دوران نامزدی و عقد: هریک از نامزدها می توانند، در صورت بهم خوردن وصلت منظور هدایائی را که به طرف دیگر یا ابوین او برای وصلت منظور داده است، مطالبه کند.هریک از نامزدها می توانند، در صورت بهم خوردن وصلت منظور هدایائی را که به طرف دیگر یا ابوین او برای وصلت منظور داده است، مطالبه کند. اگر عین هدایا موجود نباشد مستحق قیمت هدایائی خواهند بود که عادتا” نگاه داشته می شود. مگر اینکه آن هدایا بدون تقصیر طرف دیگر تلف شده باشد.
بر طبق آداب و رسوم و عرف کشور ما، بعد از جلسات خواستگاری، در صورتی که هر دو طرف راضی به ازدواج باشند. و در صورت نامزدی که در واقع نامزدی، به دورانی که بعد از خواستگاری تا عقد سپری می شود، اطلاق می گردد.
هدایایی بین دو نفر به منظور ازدواج آنها در آینده رد و بدل می شود. در صورت برهم خوردن نامزدی این هدایا قابل استرداد هستند. نامزدی یعنی دوره ای که هنوز خطبه ی عقدی جاری نشده و زوجیت و ازدواج صورت نگرفته باشد. در چنین شرایطی هر یک از طرفین که خواستار برهم زدن نامزدی باشد می تواند نامزدی را به هم زده و از ازدواج سرباز زند و هیچ اجباری منوط به لزوم ازدواج بعد از نامزدی وجود ندارد و هر دو طرف این اختیار را دارند که به هر دلیلی این نامزدی را بهم بزنند.
هدایایی که در دوران نامزدی رد و بدل می شود انواع مختلفی دارنند ممکن است مصرف شدنی یا غیر مصرفی می باشند. هدایای مصرفی مانند: گل، شیرینی، میوه و غیره… قابل استرداد مطالبه و استرداد نیستند زیرا به مصرف رسیده و عین هدایا موجود نمی باشد.
اما هدایای غیر مصرفی چون قابل نگهداری می باشند و با یکبار مصرف تمام نشده و از بین نمی رود و عین هدایا موجود می باشد قابل مطالبه هستند. مانند: لباس، طلا و این ها در صورتی امکان مطالبه ی آنها وجود دارد که به هر دلیلی تلف نشده باشند. باز در اینجا این موضوع مطرح می شود که اگر در صورت تلف شدن هدایا تقصیر از طرف مقابل باشد موظف است مطابق قیمت آنها قیمت هدایا را بپردازد و در صورتی که در تلف شدن هدایا تقصیری نداشته باشد مانند به سرقت رفتن آنها دیگر لزومی به دادن قیمت هدایا نمی باشد.
ولی یکی از شرایطی که باید در استرداد هدایا در دوران نامزدی به آنها توجه کرد لزوم وجود عین هدایا جهت استرداد است. مثلا” اگر به علت فوت یکی از طرفین نامزد شده این نامزدی بهم خورده باشد، تنها در صورت وجود عین هدایا قابل استرداد و مطالبه می باشد. ولی در غیر این صورت نمی توان هدایا را مطالبه کرد.
از آنجا که در دوران نامزدی، با دادن وعده ی ازدواج، علقه زوجیت ایجاد نشده است. بنابراین هر دو طرف نامزدی تا زمانی که عقد نکاح جاری نشده باشد می‌توانند نامزدی را برهم زده و از ازدواج امتناع نمایند و طرف دیگر حقی ندارد تا طرف مقابل را به ازدواج مجبور نماید. یکی از موارد شایع لزوم استفاده در اظهارنامه همین مسئله ی مطرحی استرداد هدایا در دوران نامزدی می باشد.
عده ای تمایل ندارند از راه دعوا و شکایات این هدایا را استرداد کنند در نتیجه قبل از مراجعه به مراجع قضایی و دادگاه ها و اقامه دعوا جهت استرداد هدایا در دادگاه خانواده، ابتدا از طریق تنظیم یک اظهارنامه توسط وکیلی مجرّب اقدام به مطالبه و استرداد هدایا به نحوی صلح آمیز می نمایند. زیرا از آنجاییی که می دانید ارسال اظهارنامه در واقع نوعی هشدار و اخطار به روش دوستانه و مصالحه آمیز به دور از دعوا و شکایت و خشونت می باشد.
و افرادی قصد دارند از طریق مصالحه و مذاکره مشکلشان را حل نمایند و نگذارند مشکل به دادگاه راه پیدا کند درخواست استرداد هدایا در دوران نامزدی را از طریق ارسال اظهارنامه به طرف مقابل انجام می دهند.
قوانین درباره پس گرفتن هدیه در دوران نامزدی
در صورتی که هدایایی که در دوران نامزدی رد و بدل شده جزو دسته ی هبه معوض باشد یعنی مثلا خانم گردنبند به عنوان هدیه دریافت کرده اما آن را فروخته و به جای آن دستبند گرفته باشد، در چنین شرایطی امکان مطالبه و استرداد هدایا وجود نخواهد داشت هدایا برای همیشه به مالکیت شخص گیرنده ی هدایا تعلق می گیرد چون هبه معوّض اتفاق افتاده است.
ماده ۱۰۳۵ قانون مدنی:
وعده ازدواج ایجاد علقه زوجیت نمی کند، اگرچه تمام یا قسمتی از مهریه که بین طرفین برای موقع ازدواج مقرر گردیده پرداخت شده باشد. بنابراین هر یک از زن و مرد مادامی که عقد نکاح جاری نشده باشد، می توانند از وصلت امتناع نمایند. و طرف دیگر نمی تواند به هیچ وجه او را مجبور به ازدواج کرده یا از جهت صرف امتناع از وصلت مطالبه خساراتی نمایند.
هر خانواده ای بسته به میزان وضعیت و سطح مالی و اقتصادی خود هدایایی را تهیه می کند و سطح مشخصی ندارد این هدایا می تواند شامل: طلا، انگشتر، دستبند، انگشتر، عطر، لباس، ساعت، اشیاء نفیس و غیره… باشد که قابل مطالبه و استرداد هستند. و تعدادی از هدایا مانند: گل، شیرینی، میوه، لباس و عطر در صورت به مصرف رسیدن و اینکه بعد از گذشت مدت زمانی از بین رفته یا تمام شود هم شامل هدایا است اما قابل استرداد و مطالبه نمی باشد.
ماده ۱۰۳۸ قانون مدنی :
مطابق مفاد ماده پیشین از حیث رجوع به قیمت در موردی که وصلت منظور در اثر فوت یکی از طرفین نامزدی بهم خورد، محسوس نخواهد بود.
در صورت نیاز به بهترین وکیل پایه یک دادگستری در مشهد کلیک کنید
دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به دعاوی همچون مطالبه و استرداد هدایای نامزدی را دارد. دادگاه خانواده می باشد. لذا هر یک از طرفین نامزدی می توانند در صورت برهم‌خوردن نامزدی به دادگاه خانواده مراجعه کرده واقدام به جهت شکایت در این زمینه نمایند و حتی می توانند به نیابت از خود برای اقدامات قانونی و دعوای مطرح شده وکیلی را برگزیده و برای اقدامات و طی کردن مراحل دادرسی و حضور در جلسات دادگاه وکیل منتخب خود را بفرستند و در صورت وجود وکیل دیگر الزامی برای حضور توسط خودشان در جلسات دادگاه نمی باشد.
حضور وکیل مزایای زیادی دارد از این جهت که باعث جلوگیری از اتلاف وقت و هزینه های بی مورد شده و روند دادرسی و رسیدن به حکم مورد نظرتان را تسریع می بخشد. از طرفی با انتخاب وکیل و فرستادن وکیلتان در جلسات دادگاه به جای خودتان از فشارهای روانی و فیزیکی مبنی بر شرایط ایجاد شده کاسته و موجب آسودگی خاطر شما می شود.