فروختن طلا بدون اجازه شوهر
یکی از مسائلی که در برخی موارد موجب بحث و درگیری بین زن و شوهر می‌شود فروختن طلاها بدون اجازه شوهر است .یکی از مسائلی که در برخی موارد موجب بحث و درگیری بین زن و شوهر می‌شود فروختن طلا بدون اذن واجازه شوهر است . آیا شوهر می‌تواند به اختیار خود طلای زن را بفروشد یا مانع از فروش طلا توسط زن شود و …در این مورد باید مسئله را از چند جهت بررسی کرد. آیا خانم آن طلا را قبل از ازدواج داشته است؟ آیا آن طلا از پول و پس‌انداز خود زن خریداری‌شده است یا به او هدیه داده‌شده است؟ یا هبه شده است؟
طلای هدیه شده و طلای امانتی
اگر طلا به زن هبه شده باشد، او حق دارد هر زمان که بخواهد طلاهایش را بفروشد و مرد حقی بر آن ندارد؛ اما اگر فقط اجازۀ استفاده از طلا را داشته باشد به‌طوری‌که نتواند بدون اجازه از آن استفاده کند، حق فروش طلا را ندارد؛ بنابراین مرد تنها در دو صورت می‌تواند درباره طلا ادعا کند. اول درخواست رجوع از هبه داشته باشد که طلای هدیه شده را پس بگیرد یا اینکه زن طلایی که نزد او به امانت بوده را بفروشد که مشمول خیانت‌درامانت خواهد بود. با این وجود مرد هیچ حقی در قبال طلایی که زن با مال و پس‌انداز خود خریده یا قبل از ازدواج آورده یا توسط خانواده‌اش به او هدیه شده ندارد.
بیشتر بدانیم:
درباره جرم خیانت در امانت چه میدانید؟
آیا زن می‌تواند بدون اجازه شوهر طلاهایش را بفروشد؟
در مراسم نامزدی، عقد یا در طول این دوران و پس از ازدواج هدیه‌های مختلفی بین زن و شوهر ردوبدل می‌شود که می‌تواند شامل لباس، انواع اموال، ساعت، عطر و … باشد. بعضی از این اموال در طی زمان استفاده می‌شوند و به پایان می‌رسند و بعضی دیگر مثل طلا باقی می‌مانند.
طلاهایی که در طول زندگی مشترک از طرف مرد به همسرش داده می‌شود دو نوع هستند یا توسط مرد به زن هدیه شده که در تملک زن است یا اینکه طلا توسط مرد خریداری‌شده (مثلاً به‌عنوان پس‌اندازی برای آینده) و زن صرفاً اجازه استفاده از آن را دارد.در چنین شرایطی آیا زن می‌تواند بدون اجازه شوهرش طلا را بفروشد؟
پاسخ این است: اگر طلا متعلق به خود زن باشد، از خانه پدر آورده باشد یا با پول خود خریداری کرده باشد، می‌تواند به میل خود آن را بفروشد.اما طلایی که به امانت در خانه است، به‌عنوان پس‌انداز زندگی است یا مرد آنها را به امانت به زن خود سپرده و حق مالکیت آن را به همسرش نداده زن اجازه فروش آنها را ندارد. مثلاً اگر مرد طلافروش باشد ممکن است به‌واسطه کاری که دارد مقداری طلا در خانه نگهداری کند و خانم در مهمانی‌ها مجاز به استفاده از برخی از آنها باشد، اما حق فروش آنها را ندارد.
ولی کلیۀ طلاهایی که در زمان نامزدی، عقد، ازدواج و پس از آن به زن هدیه داده‌شده است اموال زن محسوب می‌شود و او می‌تواند به میل خود آن را استفاده کند یا بفروشد.
آیا طلا جزء مهریه یا نفقه حساب می‌شود؟
یکی از سؤالات ایجاد شده درباره فروختن طلا توسط زم بدون اجازه شوهر این است که آیا طلا را می‌توان بخشی از مهریه یا نفقه حساب کرد؟ یعنی اگر زمانی زن ادعا کرد که طلای فوق به‌عنوان نفقه یا مهریه به او داده‌شده حکم قانون چگونه است؟
چنانچه شوهر در زمان زندگی مشترک برای همسرش طلایی خریده و حالا در دادگاه طلاق هستند آیا شوهر می‌تواند از دادگاه بخواهد که آن طلا را به‌عنوان مهریه زن در نظر بگیرد؟
جواب این سؤال بستگی به شرایط دارد.
مثلاً اگر طلای یاد شده دست زن امانت بوده و خانم فقط اجازه‌ی استفاده از آن را داشته یا اصلاً اجازه استفاده از آن را نداشته پس نمی‌توان گفت که آن طلا بخشی از مهریه یا نفقۀ زن بوده است. چون خانم‌ها شرعاً و قانوناً حق کاملی بر مهریه خود دارند؛ بنابراین این طلا که به مالکیت خانم در نیامده بود را نمی‌توان بخشی از مهریه یا نفقه حساب کرد.
اما اگر شوهر طلایی را در طول زندگی مشترک به همسر خود هدیه کرده باشد (هبه) می‌تواند ادعا کند که آن طلا بابت مهریه یا نفقۀ خانم بوده است؟ در این صورت نیز جواب منفی است. زمانی که شوهر طلایی را به همسرش هدیه می‌کند، آن طلا تحت مالکیت خانم درمی‌آید و بنابراین شوهر نمی‌تواند از مال همسر به‌عنوان مهریه او پرداخت کند.
فروش طلا بدون اجازه شوهر چه عواقبی دارد؟
پیش از این درباره حق زن نسب به طلایی که در اختیار دارد توضیح دادیم. حال با توجه به آنچه گفته شد این سؤال پیش می‌آید که فروش طلا بدون اجازه شوهر چه عواقبی دارد؟ اگر چیزی که فروخته شده طلای هبه شده باشد زن می تواند آن را بفروشد؟
پاسخ این سؤال هم به جواب سؤالات قبلی برمی‌گردد.
- اگر شوهر فقط اجازه استفاده از طلا را به خانم داده باشد و طلا دست خانم امانت باشد، فروش آن خیانت‌درامانت است و قابل‌پیگیری است و درصورتی‌که آقا از خانم برای این جرم شکایت کند، خانم موظف به برگرداندن طلای فوق می‌باشد.
- در حالت دوم طلا به‌عنوان مال زن یا هدیه یا مهریه به او داده‌شده است یا اصولاً مالک طلا بوده است بنابراین مالکیت و اختیار فروش آن را داشته است. با این حال اگر طلا توسط شوهر به زن هبه شده باشد، در بعضی شرایط می‌تواند برای رجوع از هبه (پس گرفتن هدیه) اقدام کند.
- در این حالت مرد طلایی را در خانه نگهداری می‌کند و حق استفاده از آن را به همسر خود نمی‌دهد، اگر خانم بدون اجازه همسرش اقدام به فروش این طلا بنماید مرتکب جرم دزدی شده است و می‌تواند برای خانم عواقب شدید قانونی و کیفری داشته باشد.
شکایت از خانم در صورت فروختن طلا بدون اجازه همسر
درصورتی‌که خانم طلایی را که تحت مالکیت شوهر است را بدون اجازه او بفروشد، چنانچه با وساطت دیگران طلا یا وجه آن را به شوهر پس ندهد و مسئله به صورت صلح‌آمیز حل نشود، شوهر می‌تواند از طریق قانونی اقدام کند و با طرح دعوای حقوقی سرقت یا خیانت‌درامانت، برای برگرداندن اموال فروخته شده اقدام نماید. برای این کار با یک وکیل کیفری یا وکیل خانواده در موسسه مهر آرتا نوین مشورت کنید تا بهترین راه حل را به شما پیشنهاد کنند.
مراحل ثبت شکایت
- ثبت‌نام در سامانۀ ثنا و افتتاح حساب کاربری در آن: ثبت‌نام و احراز هویت در ثنا برای ثبت دادخواست یا شکایت‌نامه و ارسال آن به مراجع قضایی لازم است. برای این کار آقا باید با در دست داشتن مدارک هویتی و اسناد موجود به همراه یک کپی تایپ و پی‌دی‌اف شده از شکایت‌نامه به یکی از دفاتر قضایی مراجعه کند. از جمله مدارکی که می‌توان در این نوع از شکایت استفاده کرد می‌توان به فاکتور خرید طلا، شهادت شاهدان و … اشاره کرد.
- چنانچه مدارک و اسناد فوق کافی نباشد، پرونده بسته می‌شود اما اگر مدارک کافی باشد، دو طرف یا وکیل آنها برای حضور در دادگاه فراخوانده می‌شوند.
نکته: در بحث طلا حق مالکیت باکسی است که فاکتور خرید به نام اوست؛ بنابراین توصیه می‌شود که در نگهداری فاکتور خرید خود دقت کنید و آنها را امن نگهداری کنید.
سؤالات متداول درباره فروش طلا بدون اجازه شوهر
۱. آیا زن می‌تواند بدون اجازه شوهر طلای خود را بفروشد؟
اگر طلا واقعاً به زن هدیه شده یا خودش آن را با پول شخصی یا از خانه پدری آورده باشد، از نظر قانونی مالک آن طلاست و برای فروشش نیازی به اجازه شوهر ندارد. اما اگر طلا به امانت نزد زن باشد یا مالکیت آن با مرد باشد، فروش آن ممکن است مشمول عنوان کیفری «خیانت در امانت» شود.
به عنوان وکیل پایه یک باید بگویم: مالکیت، ملاک اصلی تصمیم‌گیری است.
۲. آیا طلا جزء مهریه محسوب می‌شود؟
خیر. صرفاً چون مردی در طول زندگی طلا برای همسرش خریده، به این معنا نیست که این طلا جزء مهریه زن محسوب می‌شود. مگر اینکه در سند رسمی ازدواج یا توافق کتبی مشخص شده باشد که این طلا به‌عنوان بخشی از مهریه زن است. در غیر این صورت، اگر به زن هدیه شده باشد، به مالکیت او درمی‌آید و مهریه جدا از آن محاسبه می‌شود.
۳. آیا شوهر می‌تواند طلای زن را بدون اجازه او بفروشد؟
خیر. اگر طلا در مالکیت زن باشد، شوهر هیچ‌گونه حق تصرف یا فروش آن را ندارد. تصرف در مال غیر بدون اجازه مالک، از نظر قانونی ممنوع است و می‌تواند جرم تلقی شود. حتی اگر طلا داخل منزل مشترک باشد، مالکیت مبنای تصمیم‌گیری دادگاه است، نه محل نگهداری.
۴. حکم شرعی فروش طلا بدون اجازه شوهر چیست؟
از نظر شرعی نیز، مالک طلا حق فروش آن را دارد. اگر زن مالک شرعی طلا باشد، نیاز به اجازه شوهر ندارد. اما اگر طلا در حکم امانت یا متعلق به شوهر باشد، فروش آن بدون رضایت مرد، غیرشرعی و حرام است و حتی می‌تواند حق‌الناس به شمار رود.
در مشاوره‌های شرعی هم مثل حقوقی، ملاک اصلی مالکیت واقعی است.
5. در چه صورتی فروش طلا توسط زن جرم محسوب می‌شود؟
اگر زن طلایی را که به امانت یا به قصد نگهداری از طرف شوهر دریافت کرده، بدون اطلاع او بفروشد، این اقدام می‌تواند مشمول خیانت در امانت شود. حتی در مواردی ممکن است این عمل به عنوان سرقت مطرح شود؛ به‌ویژه اگر شوهر بتواند مالکیت طلا را اثبات کند.
۶. چگونه می‌توان اثبات کرد که طلا متعلق به زن یا شوهر است؟
مهم‌ترین سند در این زمینه فاکتور خرید طلا است. اگر فاکتور به نام زن باشد یا شوهر کتبا یا شفاهاً در حضور شاهدان آن را به همسرش هدیه داده باشد، مالک زن است. در غیر این صورت، باید قرائن و اسناد دیگر برای اثبات ادعا ارائه شود. نگهداری فاکتور طلا اهمیت زیادی دارد و در دادگاه ملاک تشخیص مالک است.
۷. اگر مرد بخواهد طلای هدیه‌شده را پس بگیرد، امکان‌پذیر است؟
قانوناً امکان رجوع از هبه (هدیه) وجود دارد، اما مطلق نیست. در برخی موارد مثل زمانی که هبه معوض بوده یا باعث تغییر در زندگی زن شده باشد (مثلاً فروخته و خانه خریده)، رجوع از هبه پذیرفته نمی‌شود. توصیه می‌کنم در این موارد حتماً با وکیل متخصص خانواده مشورت شود تا از حقوق‌تان دفاع شود.
۸. آیا فروختن طلا بدون اجازه شوهر، می‌تواند دلیل طلاق باشد؟
به تنهایی، خیر. اما اگر فروش طلا منجر به بی‌اعتمادی شدید، شکایت کیفری، یا اختلافات جدی خانوادگی شود، می‌تواند به‌عنوان یکی از دلایل طلاق مورد استناد قرار گیرد. در این صورت، زن یا شوهر می‌توانند با استناد به رفتار طرف مقابل درخواست طلاق بدهند، به‌خصوص اگر بی‌اعتمادی یا سوءظن در زندگی مشترک ریشه‌دار شده باشد.