آیا محروم کردن ورثه از ارث ممکن است؟ در بعضی موارد اختلافات ایجاد شده میان اعضای خانواده یا دعاوی موجب می‌شود که برخی از افراد تصمیم بگیرند یک فرد را از لیست ورثه خود حذف کنند و مانع از ارث بردن آن فرد شوند یعنی کاری کنند که فردی خاص از ورثه پس از مرگشان از آنها ارث نبرد؛ اما آیا واقعاً فرد این حق را دارد که برای محروم کردن ورثه از ارث اقدام کنند؟
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011
دارایی افراد جامعه
هر فردی که متولد می‌شود، دارای حقوقی است. هر فرد در طول زندگی اموال و دارایی‌هایی دارد و همچنین بدهی‌هایی نیز در طول زندگی دارد.زمانی که فردی از دنیا می‌رود، ترکه و ماترک او در این دنیا به جا می‌ماند .
بعد از مرگ فرد، لازم است به حساب و کتاب اموال او رسیدگی گردد ؛ بنابراین ابتدا از اموال او صرف پرداخت بدهی‌ها، هزینه‌های درمان، کفن و دفن، مهریه همسر و حقوق کارکنانش می‌شود. مابقی اموال ارث فرد محسوب می‌شود که میان ورثه تقسیم می‌گردد.
تا وقتی‌که افراد زنده هستند، حق دارند که در اموال خود هر طور که مایل‌اند دخل و تصرف کنند یا آنها را ببخشند .
اما همین‌که فردی بمیرد، دیگر برای دخل و تصرف در اموال خود اختیاری ندارد و بنابراین حقی در اموال خود ندارد. درصورتی‌که فرد تا زمان مرگ برای اموال خود تصمیم نگیرد فقط برای مقدار محدودی از اموال خود می‌تواند تصمیم بگیرد و این تصمیم وصیت نامیده می‌شود.
بر طبق این مسئله درصورتی‌که متوفی وصیت‌نامه‌ای داشته باشد، می‌تواند پس از مرگ درباره یک سوم اموال خود دخل و تصرف نماید و صلاحیت بیشتر از این میزان را ندارد؛ بنابراین ورثه باید درباره اموال فرد تصمیم بگیرند.
تحویل مال وصیت شده به وارث چه شرایطی دارد؟
برای انجام مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری با همکاران ما کلیک کنید.
امکان محروم کردن ورثه از ارث
همانطور که گفتیم هر فرد تا وقتی‌که زنده است می‌تواند در اموال خود دخل و تصرف کند؛ مثلاً در زنده بودن خود طلاهایش را ببخشد یا مثلاً یکی از خانه‌هایش را به فردی ببخشد (مشروط بر اینکه این کار را با سند رسمی و به صورت قطعی انجام دهد) یا اینکه اموالش را بها سم دیگران کند، یا آن را به رایگان در اختیار دیگران قرار دهد؛ بنابراین کسی نمی‌تواند به فرد اعتراضی کند که چرا اموالش را این‌طور صرف کرده چون اختیار اموال خود را داشته است.
اما لازم است که یک فرد در زمان این تصمیم‌گیری‌ها خدا را هم در نظر بگیرد؛ مثلاً چند ماه پیش خبری را خواندیم که خانمی با داشتن سه فرزند مستأجر، کلیه اموال خود به ارزش بیشتر از بیست میلیارد تومان را وقف کرده بود! چنین عملی نه شرعاً و نه عرفا درست نخواهد بود ؛ زیرا اولاً فرد می‌تواند تنها درباره یک سوم اموال خود پس از مرگش وصیت کند و دوم اینکه در این بخشش و وصیت لازم است حقوقی برای فرزندان خود قائل باشد. با این حال اگر فرد در طول زنده بودن خود اموالش را تقسیم کند، این حق را دارد و هیچ منعی برای او وجود ندارد.
اگر یک فرد در زمان زنده بودن خود برای انتقال دادن اموالش کاری نکرده باشد، پس از مرگ دیگر در زمینه آن اموال حقی ندارد و فقط می‌تواند برای بعد از فوت خود وصیتی تنظیم کند. زمانی که فردی وصیت می‌کند، فقط درباره یک سوم اموال خود می‌تواند وصیت کند.
ماده 843 قانون مدنی بیان می‌کند:
وصیت به زیاده بر ثلث ترکه، نافذ نیست مگر به اجازه وراث و اگر بعض از ورثه اجازه کند فقط نسبت به سهم او نافذ است.
از طرف دیگر، قواعد ارث جزء مسائل شرعی است و فرد نمی‌تواند از آن تخطی و سرکشی کند. براین اساس زمانی که سهم زن در صورت داشتن فرزند، یک هشتم از اموال منقول و قیمت اموال غیرمنقول است و این سهم در قانون تغییرپذیر نیست.
اما اگر فرد بخواهد مال بیشتری به همسرش برسد، می‌تواند در زمان زندگی آن مال را به نام او بزند یا با همسرش صلح عمری کند؛ بنابراین در صلح عمری پس از فوت مرد، آن مال به زن تعلق می‌گیرد و جزء اموال ورثه نخواهد بود.
اما اگر فرد بخواهد به بعضی از ورثه سهم‌الارث کمتری بدهد، می‌تواند تا یک سوم اموال را برای سود بقیه ورثه وصیت نماید تا به فردی که می‌خواهد سهم کمتری برسد؛ بنابراین فرد نمی‌تواند یکی از ورثه را از ارث محروم کند.
نحوه تقسیم خانه میان ورثه چگونه است؟
برای انجام مشاوره حقوقی تلگرامی و آنلاین کلیک کنید.
محرومیت‌های قانونی از ارث
آیا محروم کردن ورثه از ارث ممکن است؟ باید بگوییم متوفی نمی‌تواند به صورت کامل یکی از ورثه را از ارث محروم کند مگر در 5 مورد که براساس شرع فرد از ارث محکوم می‌شود:
اگر وارثی، موروث خود را به قتل برساند، از او ارث نمی‌برد. هدف از این حکم جلوگیری از طمع فرزندان برای تصاحب اموال متوفی است؛ بنابراین قتل فرد را از ارث محکوم می‌کند.
ارث بردن کافر از مسلمان : براساس ماده 881 قانون مدنی «کافر از مسلمان ارث نمی‌برد» اما اگر کافری بمیرد و ورثه او مسلمان باشند، مسلمان از او ارث می‌برد!
فرزند ناشی از زنا: درصورتی‌که فرزندی در اثر یک رابطه نامشروع متولد شده باشد این فرزند از پدر و مادر خود ارث نمی‌برد! البته این مسئله موجب اختلاف است و برخی از حقوق‌دانان در این زمینه بیان می‌دارند که در فعل زنا، بی‌گناه‌ترین فرد همان فرزند است و اگر جرمی رخ داده باشد از سوی پدر و مادر است و بنابراین فرزند از پدر و مادر خونی خود ارث می‌برد. با این حال بحث قانون مورد اول است.
لعان : چنانچه زن و شوهری براساس شرایط درج شده در فقه یکدیگر را لعن کنند و یکی از آنها در مدت عده طلاق بمیرد، دیگر از هم ارث نخواهند برد و لعان موجب می‌شود که دو طرف از ارث محروم شوند.
فرزندی که به دلیل لعان از طرف پدرش نفی می‌شود: در این حالت نه پدر از فرزند ارث می‌برد و نه فرزند از پدرش ارث می‌برد. البته درصورتی‌که پدر از لعان خود رجوع کند، فرزند می‌تواند از پدر ارث ببرد اما باز هم پدر از او ارث نخواهد برد.
محروم کردن ورثه از ارث
بنابر آنچه گفته شد، محروم کردن ورثه از ارث شرایط خاصی دارد که بالاتر بیان کردیم؛ اما اگر شما قصد دارید وصیت‌نامه‌ای تنظیم کنید و می‌خواهید از قانونی بودن و غیرقابل‌اعتراض بودن آن اطمینان حاصل کنید، با یک وکیل تنظیم وصیت‌نامه در سامانه حقوقی عدلاک ارتباط برقرار کنید. شما می‌توانید از طریق شماره تلفن‌های درج شده در این صفحه به صورت تلفنی یا حضوری با همکاران ما در سامانه حقوقی عدلاک ارتباط برقرار کنید. فراموش نکنید در روزهای سخت ما در کنار شما هستیم.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011