درباره وکالت بلاعزل همواره سؤالات حقوقی مختلفی وجود دارد. یکی از این مسائل درباره باطل کردن وکالت بلاعزل است. آیا می‌توان این وکالت را باطل کرد؟ بعضی از افراد گمان می‌کنند که وکالت بلاعزل غیرقابل عزل است؛ اما چنین چیزی از منظر قانونی تا چه حد می‌تواند درست باشد؟ در این مقاله با ما باشید.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011
انواع وکالت در قانون ایران
هرکدام از ما ممکن است در زندگی درگیر شرایطی شویم که برای رسیدگی به کار خود به کمک دیگران نیاز داشته باشیم. چه در دعاوی قانونی که به حمایت یک وکیل دادگستری نیاز داریم یا در مسائل شخصی که ممکن است یک دوست یا یکی از اعضای خانواده را به هر دلیل وکیل خود کنیم (وکالت مدنی)
اگر قصد دارید به کسی وکالت بدهید یا از کسی وکالت بگیرید لازم است وکالت‌نامه‌ای میان طرفین تنظیم شود. برای اطمینان از قانونی بودن وکالت‌نامه بهتر است آن را در دفتر اسناد رسمی تنظیم کنید؛ اما چنانچه وکالت‌نامه میان دو نفر مثلاً اعضای یک خانواده به صورت دستی تنظیم شد، لازم است حتماً درباره آن با یک وکیل مشورت شود. همچنین در چنین مواردی حضور و امضای دو شاهد لازم و ضروری است؛ زیرا از ایجاد مشکلات بعدی جلوگیری می‌کند.
به عنوان مثال آقایی با یک برگه دست‌نویس زمینی را از پدر خود خریداری کرد، سپس برای پیگیری امور قانونی از پدر خود وکالت کاری گرفت. با فوت پدر، ورثه روی زمین مدعی شدند اما با توجه به اینکه وکالت کاری بود و برگه دست‌نویس خرید زمین هیچ شاهدی نداشت و صرفاً اثرانگشت پدر پای آن بود، اعتبار خرید زمین به اثبات نرسید؛ زیرا در تنظیم وکالت و عقد قرارداد میان طرفین اصول قانونی رعایت نشده بود.
می‌بینید که عدم رعایت اصول قانونی به سادگی می‌تواند موجب از بین رفتن حق یکی از طرفین شود.
وکالت بلاعزل در واقع یک نوع از وکالت است که برای طرفین عقد، اثرات خاصی را به دنبال دارد. برای اینکه درباره وکالت بلاعزل و نتایج و آثار آن صحبت کنیم باید اول درباره وکالت بیشتر بدانیم.
برای انجام مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری کلیک کنید.
عقد وکالت چیست؟
وکالت عقدی است که براساس آن طرفین دعوا فردی را در دعوای خود نماینده و نایب خود می‌کنند. وقتی‌که یک نفر به فرد دیگری اجازه می‌دهد که از طرف او اموری را انجام دهد، عقد وکالت رخ داده است.
عقد وکالت دارای سه رکن است: وکیل، موکل و موضوع وکالت. برای اینکه عقد وکالت به درستی اتفاق بیوفتد لازم است این ارکان شرایطی داشته باشد.
شرایط صحت وکالت از حیث رکن موکل
یکی از ارکان وکالت، موکل است. موکل فردی است که اختیارات خود را به وکیل می‌دهد؛ اما موکل باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟
1- موکل باید مختار و دارای اختیار باشد.
2- موکل باید قصد انتقال اختیارات را داشته باشد.
3- موکل باید صلاحیت تنظیم قرارداد را داشته باشد.
با توجه به آنچه گفتیم و براساس قانون مدنی، فقط فردی می‌تواند برای تنظیم عقد وکالت اقدام کند او باید وکیلش را بشناسد و او را معرفی کند. همچنین باید مشخص کند که دقیقاً چه اختیاراتی را می‌خواهد به وکیل منتقل کند. همچنین لازم است موکل حق‌الوکاله را بپردازد.
برای انجام مشاوره حقوقی تلگرامی و آنلاین کلیک کنید.
شرایط صحت وکالت از حیث رکن وکیل
وکیل فردی است که انجام موضوع وکالت بر عهده او است. مهمترین ویژگی‌های وکیل این است که او باید عاقل و بالغ و رشید باشد. همچنین باید در انجام امور صالح و دارای صلاحیت باشد؛ یعنی وکیل صرفاً در مسئله‌ای می‌تواند نماینده موکل باشد که موکل حق آن را به او داده باشد و چنانچه از این مسئولیت‌ها و حدود قانونی خارج شود، مسئول جبران خسارت می‌باشد.
شرایط صحت وکالت از حیث رکن موضوع وکالت
براساس عقد وکالت، یک فرد دیگری را نماینده و نایب خود در انجام یک سری امور قرار می‌دهد؛ بنابراین اعمال وکیل در حق موکل جاری می‌باشد. به این ترتیب کاری که وکیل انجام می‌دهد بر موکل تأثیر مستقیم دارد. چنانچه وکیل ملک موکل خود را بفروشد، موکل نمی‌تواند آن عقد را قبول نکند و بگوید من این قرارداد را قبول ندارم زیرا وکیل به عنوان نماینده او و نایب از سمت او این قرارداد را پذیرفته است.
به همین دلیل ضروری است که موضوع وکالت و دامنه صلاحیت وکیل با دقت مشخص شود. براساس قانون مدنی وکالت یا برای کار ویژه‌ای است یا اینکه به صورت بدون قید و شرط و مطلق می‌باشد؛ اما وکالت مطلق فقط برای اداره اموال موکل نافذ است.
همچنین بر طبق قانون مدنی فردی که در فروش یک ملک یا مال وکیل دیگری می‌شود وکیل در دریافت مبلغ معامله نیست. بنابراین همان‌طور که دیده می‌شود موضوع وکالت باید دقیقاً مشخص شود.
از دیگر مزایای مشخص کردن موضوع وکالت این است که چنانچه وکیل از حد اختیارات خودش خارج شود، مسئول محسوب می‌شود. مسئله دیگری که باید بهش اشاره کنیم این است که لازم است وکیل و موکل هر دو اهلیت داشته باشند یعنی وکالت وکیل تنها زمانی درست است که موکل اصولاً اهلیت اهدای این وکالت در موضوع موردنظر را داشته باشد.
درصورتی‌که شرایط ذکر شده در زمان تنظیم قرارداد وکالت باشد و این شرایط رعایت شده باشد، عقد تنظیم شده درست و قانونی می‌باشد.
اولین و اصلی‌ترین تأثیر قانونی عقد وکالت این است که این عقد به وکیل اختیار می‌دهد که موضوع وکالت را انجام دهد؛ اما آیا دامنه اختیارات وکیل دائمی و مطلق باشد یعنی بلاعزل باشد، آیا امکان برکنار کردن چنین وکیلی وجود دارد؟ اینجا زمانی است که بحث وکالت بلاعزل مطرح می‌شود.
وکالت بلاعزل به عنوان نوعی از عقد وکالت
حتماً شما نیز واژه وکالت بلاعزل را شنیده‌اید؛ اما آیا معنای این واژه را میدانید؟برای اینکه به درستی با تعریف وکالت بلاعزل آشنا شوید باید دسته‌بندی عقود مختلف را بشناسید.
دسته‌بندی عقود
1- عقد معین
2- عقد نامعین
3- عقد لازم
4- عقد جایز
حق فسخ در عقد وکالت
براساس ماده 185 قانون مدنی عقد لازم این‌طور تعریف شده است:
عقد لازم آن است که هیچ یک از طرفین معامله حق فسخ آن را نداشته باشد مگر در موارد معینه.
براساس ماده 186 قانون مدنی عقد جایز این‌طور تعریف شده است:
عقد جایز آن است که هر یک از طرفین بتواند هر وقتی بخواهد فسخ کند.
ماده 187 قانون مدنی عقد ممکن را این‌طور تعریف می‌کند:
عقد ممکن است نسبت به یک طرف لازم باشد و نسبت به طرف دیگر جایز.
بر این اساس عقد لازم عقدی است که هیچ کدام از طرفین معامله نمی‌تواند آن را فسخ کند مگر در شرایط و موارد مشخصی که در عقد مشخص شده و به آنها خیارات یا اقاله گفته می‌شود. از جمله این نوع عقد می‌توان به عقد اجاره، صلح، عقد بیع و مزارعه اشاره کرد.
بر این اساس در عقد وکالت هرکدام از موکلین پرونده و وکیل هر وقت که بخواهد می‌تواند آن را فسخ کند یا به هم بزند.
این موارد در موارد 678، 683 و 954 قانون مدنی ذکر شده است که نشان می‌دهد با فوت، دیوانگی و سفه فرد و زمانی که رشد فرد مؤثر باشد، هرگاه متعلق و مورد وکالت از بین برود یا موکل آن را انجام بدهد، یا اینکه مدت زمان نمایندگی وکیل به پایان برسد، به صورت کلی وکالت فسخ شده و از بین می‌رود.
با این وجود در بعضی موارد مثل فروش اموال منقول و غیرمنقول، نمی‌توان به یک وکالت‌نامه ساده تکیه کرد و در این موارد وکالت‌نامه ساده مؤثر نیست و اهداف افراد را تأمین نمی‌کند؛ زیرا در وکالت عادی وکیل و موکل می‌توانند هر وقت بخواهند وکالت را فسخ کنند و این مسئله می‌تواند به شدت مشکل‌ساز شود؛ بنابراین وکالت دیگری به نام وکالت بلاعزل نیز ایجاد شده است که امکان عزل را از بین می‌برد.
وکالت بلاعزل
وکالت بلاعزل وکالتی است که در آن موکل اجازه عزل وکیل و فسخ کردن وکالت را ندارد.
بنابراین می‌توانیم بگوییم وکالت ساده عقدی جایز است اما وکالت بلاعزل، عقد لازم حساب می‌شود و در این حالت طرفین دعوا نمی‌توانند آن را فسخ کنند و بر هم بزنند. این مسئله اصلی‌ترین دلیل مبادرت افراد به وکالت بلاعزل است.
یکی از کاربری‌های وکالت بلاعزل در خرید و فروش خانه است؛ مثلاً زمانی که یک نفر آپارتمانی می‌خرد اما به هر دلیلی طرفین قادر به انتقال سند رسمی نیستند. در این حالت خریدار و فروشنده باید به دفتر اسناد رسمی مراجعه کنند و در این حالت خریدار از فروشنده وکالت بلاعزل فروش می‌گیرد تا بعد از بین رفتن موانع بتواند سند رسمی را به نام خود تنظیم کند. با دریافت این وکالت، موکل دیگر نمی‌تواند عقد وکالت را فسخ کند یا اینکه وکیل را عزل نماید.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011