درباره شکایت کارگر از کارفرما چه میدانید؟ کارگران یکی از مهمترین پایه‌های اقتصاد یک کشور محسوب می‌شوند. به همین دلیل لازم است که در دولت حقوق اساسی آنها حفظ و حفاظت شود؛ اما بعضی وقت‌ها این امکان وجود دارد که کارگران به هر دلیلی با کارفرما دچار مشکل شوند یا رفتار کارفرما با کارگران برخلاف قوانین است.
در این حالت ممکن است که نیاز به پیگیری قانونی باشد. در این حالت کارگران می‌توانند با توجه به قوانین کار، از کارفرما شکایت کنند و از طریق مراجعۀ قانون کار حقوق قانونی خود را دریافت کنند. در این مقاله با سامانه حقوقی عدلاک همراه باشید تا درباره مراحل شکایت از کارفرما و روش‌های آن با شما صحبت کنیم.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011
در چه مواقعی کارگر می‌تواند از کارفرما شکایت کند؟
کارگران می‌توانند به دلایل مختلفی از کارفرمای خود شکایت کنند. یکی از دلایل می‌تواند عدم رضایت از شرایط کار و عدم پرداخت حقوق، مسائل بیمه و … باشد. نارضایتی کارگران از شرایط زندگی و کار می‌تواند باعث کاهش بهره‌وری اقتصادی و ایجاد تنش‌های اجتماعی شود. در ادامه به بعضی از دلایلی که کارگر می‌تواند از کارفرما شکایت کنند را به شما ارائه می‌کنیم.
برای انجام مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری کلیک کنید.
دلایلی که کارگر می‌تواند از کارفرما شکایت کند:
اخراج غیرقانونی کارگر و تعدیل نیرو
پرداخت نکردن حق بیمه کارگران
پرداخت نکردن به موقع و کامل حقوق کارگر
عدم انعقاد قرارداد کار
مطالبه بیش از حد معمول کار از کارگر
کاهش حقوق پرداختی کارگران
حال بیایید این موارد را با هم بررسی کنیم.
شکایت از کارفرما بابت اخراج غیرقانونی و تعدیل نیرو
یکی از مواردی که موجب اختلافات شدیدی میان کارگران و کارفرمایان می‌شود، بحث تعدیل نیرو و اخراج غیرقانونی کارگران است؛ اما اخراج غیرقانونی چه زمانی رخ می‌دهد؟ معمولاً زمانی که مشکلات اقتصادی به اوج خود می‌رسد و شرایط اقتصادی برای تولیدکننده‌ها فشار می‌آورد برای کاهش هزینه اقدام به تعدیل نیرو می‌کنند.
تعدیل نیرو زمانی رخ می‌دهد که کارفرما مجبور به کاهش فعالیت و تغییر کاربری می‌شود و در این حالت به کاربران کمتری نیاز دارد و اقدام به اخراج کارگران می‌کند. در این شرایط کارگر می‌تواند از کارفرما شکایت کند و حقوق قانونی خود را مطالبه کند.
براساس قانون کار ، کارفرما فقط در این موارد می‌تواند کارگر را اخراج کند:
پایان قرارداد کاری
ارتکاب جرم توسط کارگر
عدم صلاحیت کارگر در زمینه کاری
عدم رعایت قوانین و مقررات کارخانه یا کارگاه
اگر قصد دارید برای شکایت از کارفرما بابت اخراج غیرقانونی کارگران اقدام کنید، باید طی سی روز از زمان تعدیل نیرو یا اخراج، به اداره کار مراجعه کند و با ارائه مدارک مورد نیاز درخواست بازگشت به کار یا دریافت خسارت را ارائه نماید.
برای انجام مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری کلیک کنید.
شکایت از کارفرما بابت عدم پرداخت حق بیمه
بعضی از کارفرمایان به خاطر عدم اطلاع از قوانین، کم کردن هزینه‌ها و برای درگیر نشدن در جریمه‌های مالی کارگران خود را بیمه نمی‌کنند. این مسئله می‌تواند برای کارگران ایجاد مشکلات شدیدی را بنماید زیرا بیمه نشدن به معنای عدم دریافت مزایای تأمین اجتماعی ، نداشتن امنیت شغلی و نداشتن پوشش درمانی است. در این شرایط کارگران می‌توانند از کارفرمای خود به اداره کار شکایت کنند.
ماده 148 قانون کار بیان می‌دارد:
کارفرمایان کارگاه‌های مشمول این قانون مکلف هستند بر اساس قانون تأمین اجتماعی، نسبت به بیمه نمودن کارگران واحد خود اقدام نمایند.
این ماده به کارگران این حق را می‌دهد که در صورت پرداخت نشدن حق بیمه از کارفرما شکایت کنند. کارفرما وظیفه دارد حق بیمه کارگر را به صورت کامل در زمان مشخص‌شده به سازمان تأمین اجتماعی بپردازد. مبلغ حق بیمه به نسبت 23 به 7 توسط کارفرما و کارگر پرداخت می‌شود.
شکایت از کارفرما به خاطر عدم پرداخت به موقع حقوق
بیشترین دلایل شکایت کارگران از کارفرما در بحث پرداخت نشدن به موقع حقوق آنها است. ماده 36 قانون کار بیان می‌دارد:
مزد ثابت، عبارت است از مجموع مزد شغل و مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل.
تبصره 1 – در کارگاه‌هایی که دارای طرح طبقه‌بندی و ارزیابی مشاغل نیستند منظور از مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل، مزایایی است که بر‌حسب ماهیت شغل یا محیط کار و برای ترمیم مزد در ساعات عادی کار پرداخت می‌گردد از قبیل مزایای سختی کار، مزایای سرپرستی، فوق‌العاده شغل و غیره.
تبصره 2 – در کارگاه‌هایی که طرح طبقه‌بندی مشاغل به مرحله اجراء درآمده است مزد گروه و پایه، مزد مبنا را تشکیل می‌دهد.
تبصره 3 – مزایای رفاهی و انگیزه‌ای از قبیل کمک‌هزینه مسکن، خواربار و کمک عائله‌مندی، پاداش افزایش تولید و سود سالانه جزو مزد ثابت و مزد مبنا محسوب نمی‌شود.
کارفرما را موظف می‌کند که در زمان مشخص حقوق و مزایای کارگر را به صورت نقدی و غیر نقدی پرداخت کند. این حقوق شامل حقوق ماهانه، حقوق پایه، اضافه‌کاری، پاداش، عیدی، حق مسکن، حق بیمه و …. می‌باشد که در این ماده‌قانونی به وضوح بیان شده است. درصورتی‌که کارفرما این حقوق را نپردازد و در پرداخت حقوق کارگران تأخیر داشته باشد،کارگر می‌تواند از اداره بیمه و دیوان عدالت اداری حقوق قانونی خود را طلب کند.
شکایت از کارفرما در صورت تحمیل شرایط نامناسب
کارفرما موظف است با احترام و انصاف رفتار کند و شرایط کاری را براساس قرارداد و در چهارچوب قانون کار تنظیم کند. درصورتی‌که کارفرما شرایط کاری نامناسبی را به کارگران تحمیل کند، مثلاً ساعات کاری را تغییر دهد، شغل کارگر را تغییر دهد، محل کار او را تغییر دهد یا اقدام به تحقیر، توهین و حتی آزار جسمی و روحی کارگر بنماید، کارگر می‌تواند با شکایت از کارفرما از دیوان عدالت و هیئت تشخیص برای جبران خسارت یا اصلاح شرایط کاری اقدام کنید.
شکایت از کارفرما برای عدم عقد قرارداد
عدم عقد قرارداد یکی از موارد مهمی است که در شکایت از کارفرما رخ می‌دهد. زمان‌هایی هست که کارفرما هیچ قراردادی با کارگر عقد نمی‌کند؛ یعنی کارگر بدون داشتن هیچ سند کتبی ، حقوق و تعهدات هرکدام از طرفین را مشخص می‌کند. نداشتن این قرارداد می‌تواند هم برای کارگر و هم کارفرما آسیب‌زننده باشد. در ادامه به برخی از مشکلاتی که عدم قرارداد برای دو طرف ایجاد می‌کند اشاره می‌کنیم:
کارگری که قرارداد نداشته باشد در حقیقت از حقوق و مزایای قانونی مانند اضافه کار، پاداش، عیدی ، حق مسکن و … محروم می‌شود.
درصورتی‌که حادثه‌ای در محیط کار برای کارگر بدون قراداد رخ دهد ، هیچ حمایتی از طرف بیمه و درمان و حتی کارفرما شامل حال او نمی‌شود و خود کارگر باید هزینه‌های درمانی را بپردازد. درحالی‌که کارگری که قرارداد دارد و بیمه می‌شود در حوادث محل کار پشتیبانی بیمه و کارفرما را دارد.
کارگری که قرارداد ندارد حتی اگر توسط کارفرما اخراج شود یا حقی از او ضایع شود نمی‌تواند به دیوان عدالت اداری و اداره کار شکایتی ببرد و بنابراین نمی‌تواند خسارتی نیز دریافت کند.
در صورت نبستن قرارداد، کارفرما نیز از حقوق قانونی خود محروم می‌شود و نمی‌تواند شواهد و مدارک کافی برای دفاع از حقوق خود ارائه کند.
در صورت عدم بستن قرارداد توسط اداره کار و بیمه، کارفرما در بازرسی اداره کار و اداره بیمه محکوم می‌شود و ممکن است به مواردی مانند جریمه نقدی، تعلیق پروانه کسب، باطل شدن شدن پروانه کسب، ممنوعیت استخدام و زندان محکوم گردد.
کارگری که قرارداد رسمی ندارد می‌تواند هر زمان که بخواهد کار را رها کند. در این حالت این امکان وجود دارد که آسیب‌های شدیدی به کارفرما و کار او وارد شود اما چون قراردادی عقد نشده، کارفرما نمی‌تواند هیچ اقدامی برای حفظ حقوق خود بنماید.
در این شرایط قانون کار با حمایت از حقوق کارگران از حقوق آنها دفاع می‌کند. در حقیقت وجود قرارداد کتبی یک مدرک مستند است که حقوق دو طرف را حفظ می‌کند.
مهلت شکایت از کارفرما
در حالت کلی محدودیت مشخصی از نظر شکایت کارگر از کارفرما وجود ندارد؛ یعنی کارگر می‌تواند هر زمان که بخواهد از کارفرما شکایت کند؛ اما توصیه قانونی این است که کارگر در اولین فرصت ممکن این کار را انجام دهد تا مانع از بین رفتن اطلاعات و مدارک قانونی شود. همچنین در قانون کار زمان‌هایی مشخص‌شده است که اگر کارگر در آن فاصله زمانی اقدام قانونی را انجام ندهد، حقوق خود را از دست می‌دهد. به عنوان مثال:
مهلت قانونی شکایت از کارفرما بابت اخراج غیرقانونی 30 روز است.
مهلت قانونی شکایت از کارفرما بابت تغییر شرایط قرارداد کار 15 روز است.
مهلت شکایت از اگر فرما در رابطه با عدم پرداخت حق بیمه ، 10 سال است.
مهلت قانونی شکایت از کارفرما در زمینه عدم پرداخت حقوق 5 سال مشخص‌شده است.
مراحل شکایت از کارفرما در اداره کار
همانطور که اشاره کردیم، مرجع رسیدگی به شکایت کارگر از کارفرما با توجه به شرایط و نوع شکایت متفاوت است. درصورتی‌که شکایت مربوط به حقوق و مزایای کارگر مانند بیمه، حقوق، مرخصی، اضافه‌کاری و … باشد ، مرجع رسیدگی کمیسیون اداره کار می‌باشد؛ اما درصورتی‌که شکایت مرتبط با آزار، اخراج، تبعیض یا اختلافات اخلاقی باشد دادگاه‌های کار یا دادگاه‌های عمومی و انقلاب مرجع رسیدگی به آن می‌باشند.
یادآوری می‌کنیم که لازم است کارگران شواهد و مدارک لازم را در اختیار داشته باشند و برای شکایت قانونی مدارک موردنظر را به مراجع ذی‌صلاح ارائه نمایند.
مراحل شکایت از کارفرما به اداره کار
ثبت‌نام و احراز هویت در سامانه جامع Prkar.mcls.gov.ir
ورود به پنجره واحد خدمات و انتخاب گزینه ثبت درخواست بدوی
پرکردن فرم مربوطه با توجه به مطالبات شما و مواردی مانند اضافه‌کاری، سنوات، بیمه، حقوق و اخراج غیرقانونی و …
تصاویر لازم از مدارک و مستندات به صورت الکترونیک ضمیمه دادخواست شود. مدارک می‌تواند شامل فیش حقوقی، قرارداد کار، بیمه و … باشد.
در پایان این مراحل ثبت درخواست را بزنید. یک کد رهگیری به شما ارائه می‌شود که با استفاده از آن می‌توانید وضعیت درخواستتان را پیگیری کنید.
در صورت تائید درخواست شما توسط اداره کار، یک پیامک رسمی برای کارفرما ارسال می‌شود و از او خواسته می‌شود که در زمان مشخصی به دادخواست پاسخ دهد.
درصورتی‌که کارفرما به درخواست پاسخ دهد و برای پرداخت مطالبات شما اقدام کند و دو طرف به توافق برسند، پرونده مختومه می‌گردد اما درصورتی‌که کارفرما از پرداخت سرباز بزند، پرونده به دادگاه ارجاع داده می‌شود و در دادگاه به آن رسیدگی می‌شود.
در این مرحله سایت به شما زمان و مکان جلسه سازش را اعلام می‌کند و از طریق پیامک برای دو طرف ارسال می‌کند. لازم است که طرفین در زمان مشخص‌شده در مکان معین حاضر شوند و با ارائه شواهد و مدارک به دفاع از حقوق خود بپردازند.
در صورت ایجاد سازش میان طرفین پرونده به پایان می‌رسد و مطالبات پرداخته می‌شود اما چنانچه باز هم توافقی صورت نگیرد، پرونده به جلسه هیئت تشخیص یا هیئت اختلاف ارجاع داده می‌شود.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011