شراکت در کسب و کار می‌تواند یک فرصت بزرگ برای رشد و توسعه باشد اما اگر بدون قرارداد مکتوب شروع شود می‌تواند به اختلافات جدی و حتی نابودی سرمایه منجر شود در دنیای امروز بسیاری از کسب و کارها از طریق شراکت راه‌اندازی می‌شوند. اما شراکت موفق بدون قرارداد شراکت تجاری دقیق و قانونی ممکن نیست یک قرارداد شراکت حرفه‌ای پایه اعتماد شفافیت و همکاری موفق بین شرکاست در این مقاله گام به گام می‌آموزید چگونه یک قرارداد شراکت حرفه‌ای قانونی اصولی و مطمئن بنویسید که هم از اختلافات آینده جلوگیری کند و هم پایه قوی برای اعتماد بین شرکا باشد.
قرارداد شراکت تجاری چیست؟
قرارداد شراکت تجاری (partnership agreement) توافقنامه رسمی و کتبی است که بین دو یا چند شریک برای همکاری در یک کسب و کار یا پروژه اقتصادی تنظیم می‌شود این قرارداد شامل موضوع شرکت میزان سرمایه‌گذاری نحوه تقسیم سود و زیان وظایف شرکا نحوه تصمیم گیری شرایط فسخ و راه‌های حل اختلاف است.
چرا نوشتن قرارداد شراکت الزامی است؟
– پیشگیری از سوء تفاهم و اختلافات آینده
– تعیین دقیق و شفاف سازی وظایف و سهم و حقوق هر شریک
– اعتبار قانونی در مراجع قضایی
– جلوگیری از برداشت‌های نادرست یا شفاهی
– تسهیل فرایند حسابداری مالیات و ثبت رسمی
– افزایش اعتماد و نظم در روابط کاری
بخش‌های اصلی قرارداد شراکت تجاری (مراحل نوشتن یک قرارداد شراکت حرفه‌ای)
۱- مشخصات کامل شرکا
در ابتدای قرارداد باید نام کد ملی آدرس شماره تماس و مشخصات حقوقی هر شریک درج شود.
۲- موضوع شرکت
دقیقاً ذکر کنید فعالیت شراکت در چه زمینه‌ای است مثلاً تاسیس و راه‌اندازی کافی شاپ در تهران یا راه‌اندازی فروشگاه آنلاین پوشاک در تهران موضوع باید دقیق شفاف و قانونی باشد.
۳- مدت زمان شراکت و تمدید آن
ذکر شود شراکت برای چه مدت است موقت است یا دائم و شرایط تمدید آن چگونه خواهد بود زیرا قرارداد می‌تواند مدت‌دار یا نامحدود باشد در صورت محدود بودن زمان شروع و پایان را بنویسید.
۴- سهم هر شریک از سرمایه میزان سرمایه و نحوه تامین آن
مشخص شود چه کسی چه میزان سرمایه آورده و ارزش گذاری دارایی‌های غیرنقدی چگونه انجام شده است (میزان سرمایه‌گذاری هر شریک نقدی یا غیر نقدی)
سهم هر فرد از سود و زیان (مثلاً ۵۰ ٪- ۵۰٪ یا ۶۰٪-۴۰٪)
۵- نحوه تقسیم سودو زیان
باید مشخص شود که سود و زیان بر چه مبنایی بین شرکا تقسیم خواهد شد بر اساس سرمایه یا توافق خاص( مثلا ۶۰٪برای شریک اول و ۴۰ ٪برای شریک دوم به صورت ماهانه وپس از کسر هزینه‌ها ها)
۶- وظایف و اختیارات هر شریک
تعیین دقیق نقش هر شریک در مدیریت تامین کالا فروش امور مالی منابع انسانی و …..
مثلا شریک اول مدیریت مالی شریک دوم بازاریابی فروش
۷- تصمیم گیری و حل اختلاف و فسخ قرارداد
آیا تصمیمات مهم با رای اکثریت انجام می‌شود؟ آیا هر شریک حق وتو دارد ؟تصمیم گیری باید قاعده‌مند باشد چگونه تصمیم گیری می‌شود( اتفاق نظر یا رای اکثریت)
مرجع حل اختلاف: داوری، هیات حل اختلاف،دادگاه
شرایط فسخ شراکت( عدم انجام وظایف فوت شریک زیاندهی شدید و…)
۸- برداشت سرمایه و خروج از شراکت
شرایط برداشت سرمایه توسط شرکا
نحوه تسویه حساب در صورت خروج یا فوت یکی از شرکا
۹- انحلال شراکت
مواردی که موجب پایان شراکت می‌شود (پایان مدت توافق طرفین ضررهای زیاد حکم قانونی و…)
۱۰- حساب بانکی و امور مالی
افتتاح حساب مشترک یا شخصی
نحوه برداشت پول
امضای چک‌ها و اسناد مالی
نکات حقوقی مهم در تنظیم قرارداد شراکت
– قرارداد باید کتبی با تاریخ دقیق و امضای همه طرفین باشد و همه بندها شماره گذاری شده باشد
– در صورت سرمایه زیاد بهتر از قرارداد را در دفتر اسناد رسمی ثبت کنید یا با اظهارنامه ثبتی
– حتماً قرارداد را در دو نسخه رسمی و با امضای طرفین تهیه کنید
– از درج عبارات مبهم کلی و غیر قابل پیگیری خودداری شود
– در صورت امکان قرارداد را با مشارکت وکیل یا مشاور حقوقی تنظیم کنید
اشتباهات رایج در قراردادهای شراکت
– شروع شراکت بدون قرارداد مکتوب که باعث افزایش احتمال دعوا و سوء تفاهم می‌شود
– نادیده گرفتن وظایف و تعهدات طرفین
-مشخص نکردن نحوه حل اختلاف
– شفاف نبودن در مورد سرمایه و سود و تقسیم نامشخص سود و زیان ه نارضایتی شرکا و مشکلات مالی را به وجود می‌آورد
– مشخص نکردن نحوه خروج شریک سبب ایجاد اختلافات حقوقی و عملیاتی در آینده خواهد شد
– استفاده از قراردادهای آماده بدون اصلاح باعث ناسازگاری با نیازهای واقعی کسب و کار می‌شود
نمونه یک بند کلیدی قرارداد شراکت
بند ۵-نحوه تقسیم سود و زیان سود و زیان حاصل از فعالیت شراکت پس از کسر هزینه‌ها و مالیات به نسبت ۶۰٪ برای شریک اول و ۴۰٪ درصد برای شریک دوم در پایان هر ماه پرداخت خواهد شد
سوالات متداول درباره قرارداد شراکت تجاری
۱- آیا قرارداد شراکت عادی هم معتبر است؟ بله ولی اگر سرمایه زیاد باشد ثبت رسمی آن توصیه می‌شود و نیز اگر حساسیت موضوع بالا باشد بهتر است قرارداد در دفتر اسناد رسمی ثبت شود اما قرارداد عادی هم از نظر قانونی معتبر است
۲- آیا می‌توان شریک را از شراکت خارج کرد؟ فقط در صورتی که در قرارداد پیش بینی شده باشد یا از طریق حکم قضایی
۳- در صورت فوت یکی از شرک‌ها تکلیف چیست سهم او به وراث منتقل شده و طبق قرارداد و توافق طرفین سهم خود را مطالبه و تصفیه می‌کنند یا از شراکت خارج می‌شوند
۴- آیا می‌توان قرارداد شراکت را فسخ کرد ؟بله اما شرایط و رویه فسخ باید دقیقاً در متن قرارداد نوشته شده باشد
۵- آیا می‌توان سهم شریک را منتقل کرد بله ولی معمولاً با رضایت سایر شرکا و طبق شرایط قرارداد ممکن است
۶- آیا قرارداد شراکت حتماً باید به صورت کتبی باشد؟ بله اگرچه قرارداد شفاهی هم در برخی موارد اعتبار دارد اما فقط قرارداد کتبی می‌تواند از شما در مراجع قضایی به خوبی حمایت کند و موجب شفافیت حقوقی می‌شود
۷- اگر یکی از شرکا به تعهدات خود عمل نکند چه اتفاقی می‌افتد ؟در صورت نقض تعهدات می‌توان طبق مفاد قرارداد شریک خاطی را ملزم به جبران خسارت یا حتی از شراکت خارج کرد پیش بینی این حالت در قرارداد ضروری است
۸- آیا می‌توان بدون سرمایه‌گذاری شریک شد؟ بله ولی باید در قرارداد ذکر شود که شریک چه خدمات یا تخصصی در ازای سرمایه وارد شرکت می‌کند( مثلاً مدیریت بازاریابی یا تامین مشتری)
۹- آیا برای قرارداد شراکت باید از وکیل استفاده کرد؟ استفاده از وکیل الزامی نیست اما به شدت توصیه می‌شود به ویژه برای شراکت‌هایی با ریسک یا سرمایه بالا
۱۰- آیا امکان تعیین شریک ناظر یا مدیرعامل در قرارداد وجود دارد ؟بله شما می‌توانید یک شریک را به عنوان مدیر اجرایی یا مسئول تصمیم گیری معرفی کنید و اختیاراتش را مشخص نمایید
۱۱- اگر شراکت به اختلاف شدید منجر شود چطور باید اقدام کرد؟ در قرارداد باید یک مرجع حل اختلاف مشخص شود (مثلاً داوری یا مراجعه به دادگاه) در غیر این صورت مراجعه به دادگاه الزامی است
جمع بندی
نوشتن یک قرارداد شراکت تجاری حرفه‌ای نه تنها از اختلافات احتمالی جلوگیری می‌کند بلکه پایه گذار یک همکاری پایدار طمئن و موفق است شراکت موفق بدون قرارداد حرفه‌ای ممکن نیست یک قرارداد شراکت دقیق شفاف و قانونی ریسک‌های احتمالی را کاهش می‌دهد و پایه محکم برای رشد کسب و کارتان می‌سازد اگر در تنظیم قرارداد دقت شود حتی در زمان بحران طرفین بر اساس اصول مشخص پیش خواهند رفت برای اطمینان بیشتر از وکیل کسب و کار یا مشاور حقوقی کمک بگیرید