صدور قرار نهایی : زمانی که جرمی رخ می‌دهد، پرونده آن در ابتدا برای انجام تحقیقات اولیه به دادسرا فرستاده میشود. پس از اینکه در دادسرا تحقیقات لازم انجام شد، نتیجه‌ی تحقیقات منجر به صدور قرار نهایی در دادسرا می‌گردد.
در این مقاله درباره انواع قرار نهایی در دادسرا با شما گفتگو می‌کنیم.
انواع قرارهای حقوقی
به‌طورکلی تحقیقات دادسرا منجر به صدور قرارهای مختلفی میشود. از جمله شناخته‌شده‌ترین قرارهای صادرشده در دادسرا می‌توان به قرار جلب به دادرسی، قرار منع، قرار موقوفی و قرار ترک تعقیب اشاره کرد.
زمانی که تحقیقات مقدماتی یک پرونده به پایان می‌رسد، نتایج مختلفی کسب میشود. ضابطین قضایی یا شاکی پرونده گزارش جرم را ثبت می‌کنند و روند رسیدگی به پرونده در دادسرا انجام میشود. زمانی که تحقیقات اولیه در دادسرا انجام شد، بازپرس پرونده بر اساس نتیجه تحقیقات یکی از انواع قرار نهایی را صادر می‌کند.
انواع صدور قرار نهایی در دادسرا
صدور قرار نهایی در دادسرا به چه معناست؟
صدور قرار نهایی به معنای به نتیجه رساندن تحقیقات است. زمانی که قرار نهایی پرونده صادر شد، پیامک و ابلاغیه برای متهم و شاکی پرونده ارسال میشود. هرکدام از انواع قرار نهایی که در دادسرا صادر میشود تبعات و آثار حقوقی ویژه‌ای دارد و ناآگاهی از آن می‌تواند موجب شود که حق افراد ضایع شود. در این مقاله با ما باشید تا درباره انواع قرارهای صادره بیشتر صحبت کنیم.
صدور قرار نهایی در دادسرا
دادسرا یکی از مراجع قضایی مشخص‌شده در قانون است که وظایف مشخصی دارد. زمانی که جرمی رخ می‌دهد، پرونده برای تحقیقات مقدماتی به دادسرا فرستاده میشود. در دادسرا تحقیقات مقدماتی انجام میشود و پس‌ازاینکه تحقیقات مقدماتی به پایان رسید، یکی از انواع قرارها صادر میشود.
لازم است بدانید، صدور قرار نهایی در دادسرا به معنی پایان تحقیقات و نتیجه‌گیری درباره مجرم بودن یا نبودن متهم است. همچنین مشخص می‌کند که آیا نیاز به پیگیری‌های بعدی وجود دارد یا خیر.
طرفین دعوا به وسیله سامانه پیامکی قوه قضایی یا ارسال برگه پستی به در خانه خود، از صادر شدن انواع قرار نهایی در دادسرا باخبر می‌شوند و سپس می‌توانند برای اطلاع از متن قرار نهایی از طریق سامانه ثنا اقدام کنند.
بیشتر بدانیم:
قرار جلب به دادرسی
قرار جلب به دادرسی یکی از قرارهای نهایی است که در دادسرا صادر میشود. معنای قرار جلب به دادرسی این است که بازپرس یا دادیار پرونده پس از انجام تحقیقات اطمینان حاصل کرده است که فرد تحت تعقیب مجرم بوده است؛ بنابراین قرار جلب به دادرسی صادر میشود و بازپرس یا دادیار پرونده را به دادستانی ارجاع می‌دهد. دادستان کیفرخواست پرونده را صادر می‌کند.
پس از طی مراحل یاد شده، پرونده برای محاکمه و صدور حکم به دادگاه کیفری فرستاده میشود. باید بدانید قرار جلب به دادرسی تنها قراری است که پس از صادر شدن آن، پرونده از یک مرحله قضایی به مرحله بعدی منتقل میشود.
برای مطالعه بیشتر:
قرار منع تعقیب
پیش از این درباره انواع قرار نهایی در دادسرا صحبت کردیم. حال به قرار منع تعقیب می‌رسیم. قرار منع تعقیب در حقیقت یکی از قرارهای نهایی دادسرا است که بعد از اتمام تحقیقات در دادسرا، بازپرس پرونده آن را صادر می‌کند.
قرار منع تعقیب به دو دلیل صادر میشود. یا متهم عملی انجام داده اما آن عمل جرم نیست. یا دلیل کافی برای ارتکاب جرم از سوی متهم وجود ندارد و مجرم بودن متهم ثابت نشده است؛ بنابراین قرار منع تعقیب به معنی بی‌گناهی متهم در تحقیقات است. زمانی که دادیار یا بازپرس قرار منع تعقیب را صادر می‌کند، رسیدگی متوقف میشود و تحقیقات به پایان می‌رسد.
البته باید بدانید که قرار منع تعقیب قابل‌اعتراض است و ساکنین ایران تا ده روز امکان اعتراض به این قرار را دارند و افراد مقیم خارج از کشور یک ماه از تاریخ صدور قرار منع تعقیب می‌توانند به آن اعتراض کنند.
بیشتر بخوانید:
قرار موقوفی تعقیب
یکی از قرارهایی که بعد از اتمام تحقیقات پرونده صادر میشود، قرار موقوفی تعقیب است. این دادسرا از جمله قرارهای نهایی است که بازپرس یا دادیار صادر می‌کنند و بر اساس ماده 270 قانون آیین دادرسی کیفری، این قرار کیفری قابل‌اعتراض هم هست.
صدور قرار موقوفی تعقیب به این معنا است که ادامه رسیدگی و تحقیقات مقدماتی به دلیلی نامرتبط با جرم امکان‌پذیر نیست. این دلایل می‌تواند مواردی مانند گذشت شاکی در جرائم قابل‌گذشت، فوت متهم، عفو، نسخ مجازات قانونی و … باشد که در ماده 13 قانون آیین دادرسی کیفری به آن اشاره‌شده است:
ماده ۱۳ قانون آیین دادرسی کیفری
تعقیب امر کیفری که طبق قانون شروع شده است و همچنین اجرای مجازات، موقوف نمی‌شود، مگر در موارد زیر:
الف – فوت متهم یا محکوم‌علیه
ب – گذشت شاکی یا مدعی خصوصی، در جرائم قابل‌گذشت
پ – شمول عفو
ت – نسخ مجازات قانونی
ث – شمول مرور زمان در موارد پیش‌بینی‌شده در قانون
ج – توبه متهم، در موارد پیش‌بینی‌شده در قانون
چ – اعتبار امر مختوم
تبصره ۱- درباره دیه مطابق قانون مجازات اسلامی عمل می‌گردد.
تبصره ۲- هرگاه مرتکب جرم، پیش از صدور حکمِ قطعی مبتلا به جنون شود تا زمان افاقه، تعقیب و دادرسی متوقف میشود، مگر آنکه در جرائم حق‌الناسی، شرایط اثبات جرم به نحوی باشد که فرد مجنون یا فاقد هوشیاری در فرض افاقه نیز نتواند از خود رفع اتهام کند. در این صورت به ولی یا قیّم یا سرپرست قانونی وی ابلاغ میشود که ظرف مهلت پنج روز نسبت به معرفی وکیل اقدام نماید. در صورت عدم معرفی، صرف‌نظر از نوع جرم ارتکابی و میزان مجازات آن، وِفق مقررات برای وی وکیل تسخیری تعیین میشود و تعقیب و دادرسی ادامه می‌یابد.
برای مطالعه بیشتر:
قرار ترک تعقیب
یکی از قرارهای نهایی صادرشده در دادسرا، قرار ترک تعقیب است.
ماده 79 قانون آئین دادرسی کیفری درباره قرار ترک تعقیب بیان می‌دارد:
در جرائم قابل‌گذشت، شاکی می‌تواند تا قبل از صدور کیفرخواست، درخواست ترک تعقیب کند. در این صورت، دادستان، قرار ترک تعقیب صادر می‌کند. شاکی می‌تواند، تعقیب مجدد متهم را فقط برای یک‌بار تا یک سال از تاریخ صدور قرار ترک تعقیب، درخواست کند.
بر اساس این قرار تنها قرار نهایی دادسرا است که به درخواست شاکی در جرائم قابل‌گذشت صادر میشود؛ یعنی درصورتی‌که تا قبل از صدور کیفرخواست، شاکی به نحوی از شکایت خود گذشت کند و درخواست ترک تعقیب کند، دادستان قرار ترک تعقیب را صادر می‌کند.
درصورتی‌که در زمینه قرارهای کیفری یا مسائل مرتبط با آن نیاز به راهنمایی دارید، کارشناسان موسسه حقوقی مهر آرتا نوین، آماده کمک‌رسانی به شما عزیزان هستند. فراموش نکنید در روزهای سخت ما در کنار شما هستیم.