وکیل طلاق در مشهد: نکاح منقطع چیست و برای ازدواج موقت چه شرایطی مشخص‌شده است؟ در حقیقت باید بگوییم که عقد نکاح منقطع عقدی است که برای آن مدت تعیین شده است. این نوع از عقد دارای شرایط خاصی مانند الزام به مشخص کردن مهریه و زمان عقد است. در ادامه درباره این نوع از نکاح و مسائل قانونی آن بیشتر صحبت خواهیم کرد.
نکاح منقطع و عقد موقت
نکاح منقطع که به آن عقد موقت نیز میگوییم در حقیقت نوعی از ازدواج است که زمان آن مشخص‌شده است؛ یعنی زن و مرد می‌پذیرند که با یک مهریه مشخص‌شده برای مدتی معین ازدواج کنند و پس از اتمام این مدت، رابطه ازدواج نیز باطل می‌شود.
ازدواج موقت مانند ازدواج دائم شرایطی دارد که درصورتی‌که این شرایط رعایت نشود، موجب باطل شدن ازدواج می‌گردد. ازدواج موقت بر زندگی دو طرف تأثیری می‌گذارد که این تأثیرات معمولاً با عقد دائم تفاوت‌هایی دارد؛ یعنی زن و مرد در این نوع از عقد وظایف و حقوقی دارند که باید رعایت شود؛ بنابراین لازم است که فرد قبل از انجام ازدواج موقت با این شرایط و نتایج عقد موقت آشنا گردد. در این مقاله می‌کوشیم درباره آثار عقد موقت و وظایف و مسئولیت‌های زوجین در آن بیشتر صحبت کنیم.
عقد ازدواج و انواع آن
به‌طورکلی در کشور ما ازدواج به دو صورت دائم یا موقت انجام می‌شود؛ اما این دو نوع از ازدواج احکام متفاوتی دارند و برای همین قوانین مختلفی را نیز شامل می‌شود.
ماده 1075 قانون مدنی ازدواج موقت یا ازدواج منقطع را این‌طور تعریف می‌کند:
«نکاج وقتی منقطع است که برای مدت معینی واقع شده باشد»
بنابراین تعریف بعد از پایان مدت مشخص‌شده در عقد موقت، ازدواج خود به خود باطل می‌شود.
همچنین قانون مدنی در ماده 1076 قانون مدنی به صراحت بیان کرده است که مدت عقد موقت باید به صورت واضح و کامل معلوم شود.
شرایط ازدواج موقت
ازدواج موقت هم مثل ازدواج دائم شرایطی دارد و درصورتی‌که این شرایط در زمان عقد رعایت نشود، عقد باطل می‌شود. ما در این بخش درباره شرایط و قوانین ازدواج موقت در قانون مدنی توضیح خواهیم داد.
زمان مشخص در ازدواج موقت
مطابق ماده 1075 قانون مدنی، نخستین شرط یک ازدواج موقت، مشخص کردن زمان آن است. در حقیقت تفاوت این نوع از ازدواج با عقد دائم، مشخص کردن مدت زمان آن است. از نظر عده زیادی از حقوق‌دانان درصورتی‌که مدت ازدواج موقت مشخص نشود، این عقد باطل می‌شود.
تعیین مهریه
دومین شرط عقد موقت مشخص کردن مهریه برای زن است. بر اساس ماده 1095 قانون مدنی، درصورتی‌که در عقد موقت برای زن مهریه‌ای مشخص نشده باشد، این ازدواج باطل می‌گردد؛ اما در عقد دائم مشخص نکردن مهریه موجب باطل شدن عقد نمی‌شود.
رضایت طرفین در ازدواج موقت
سومی شرط برای یک عقد ازدواج رضایت دو طرف و قصد ازدواج است؛ یعنی دو طرف باید به این عقد رضایت داشته باشند و درصورتی‌که یکی از آنها رضایت نداشته باشد عقد باطل است
اهلیت داشتن زن و مرد
اهلیت داشتن در ازدواج موقت به معنای عاقل و بالغ بودن طرفین عقد است. بنابر ماده 1041 قانون مدنی، زن و مردی که شرط بلوغ برای آنها نشده هم در صورت وجود یک سری شرایط می‌توانند عقد موقت داشته باشند؛ اما ازدواج دختر تا قبل از سن 13 سالگی و پسر تا قبل از 15 سالگی تنها در صورت اجازه ولی و تشخیص دادگاه صالح مجاز است.
نحوه منعقد شدن عقد موقت
قبلاً گفتیم که ازدواج موقت یک نوع از ازدواج است که در آن دو طرف برای مدتی مشخص در قبال مهریه‌ای تعیین شده به عقد هم درمی‌آیند. برای اینکه عقد موقت به درستی انجام بگیرد دو طرف باید درباره قوانین و چگونگی این نوع عقد آگاهی کافی داشته باشند. در این بخش شیوه درست و قانونی عقد موقت را بیان می‌کنیم.
وجود شاهد
بر اساس قانون مدنی در عقد دائم حضور دو شاهد لازم است؛ اما در عقد موقت وجود شاهد ضروری نیست و تنها بیان درست صیغه عقد کافی است.
بیان صیغه عقد
بر اساس ماده 1063 قانون مدنی زوجین می‌توانند خودشان صیغه عقد موقت را بیان کنند و نیازی به حضور عاقد در این مورد نیست. نحوه بیان صیغه موقت نیز به این شرح است: زن می‌گوید: «زَوَّجتُکَ نَفسِی فِی المُدَّۀِ المَعلُومَۀِ، عَلَی المَهرِالمَعلُوم» و مرد هم در ادامه، عبارت «قَبِلتُ التَّزویجَ» را بیان می‌کند که به معنای پذیرش عقد موقت است.
درصورتی‌که زوجین برای جاری کردن صیغه عقد موقت خود از عاقد کمک می‌گیرند، فرد عقد کننده باید عاقل و بالغ باشد و قصد او از بیان کلمات همین ازدواج و پیوند میان دو طرف باشد؛ یعنی بداند که دارد چه می‌کند.
بکارت زوجه
در ماده 1043 قانون مدنی درباره عقد موقت آمده است، درصورتی‌که زوجه باکره باشد، برای عقد موقت او می‌بایست رضایت پدر گرفته شود.
عقد موقت دو خواهر
بر اساس ماده 1048 قانون مدنی، مرد نمی‌تواند به طور هم‌زمان دو خواهر را به عقد موقت خود در بیاورد.
عدم وجود طلاق
یک مسئله مهم در عقد موقت و نکاح منقطع این است که در این نوع از ازدواج طلاق وجود ندارد؛ یعنی زن زمانی می‌تواند از ازدواج مرد خارج شود که مدت مشخص‌شده برای ازدواج موقت تمام شود یا اینکه مرد بقیه مدت را به زن ببخشد.
آثار عقد موقت
عقد موقت مانند عقد دائم برای دو طرف دارای آثار و نتایجی است. البته کلیات عقد موقت و عقد دائم یکسان است اما در جزئیات با هم تفاوتی دارند. ما در اینجا درباره این تفاوت‌ها با شما صحبت می‌کنیم.
پرداخت مهریه
در عقد موقت مهریه باید حتماً به خانم پرداخت شود و حتی گذشت زمان و فوت زن نیز این حق را از بین نمی‌برد. بر اساس ماده 1096 قانون مدنی، در عقد موقت مهریه زن در هر شرایطی پابرجاست حتی اگر مرد با زن خود نزدیکی نکرده باشد.
برای مطالعه بیشتر:
هرچه باید درباره قوانین پرداخت مهریه بدانیم
ثبت عقد موقت
مطابق ماده 21 قانون حمایت خانواده، در زمان بارداری زن، لازم است که دو طرف توافق داشته باشند یا شرط ضمن عقد مشخصی داشته باشند. در غیر این صورت ثبت عقد موقت لازم نیست.
عدم پرداخت نفقه
ماده 1113 قانون مدنی بیان می‌کند که در عقد موقت، نفقه شامل حال زن نمی‌شود، مگر اینکه در زمان عقد، پرداخت نفقه را شرط قرار داده باشد.
عده
در ازدواج موقت، مدت عده زن دو طهر است؛ یعنی زن باید دو بار عادت ماهیانه شود و پاک گردد؛ اما اگر زن به دلیل سنی که دارد عادت ماهیانه نشد، باید تا 45 روز عده نگه دارد.
اجرت‌المثل
تبصره ماده 336 قانون مدنی مشخص می‌کند که زن در ازدواج موقت، مانند ازدواج دائم، می‌تواند اجرت‌المثل ایام زوجیت خود را دریافت کند.
برای مطالعه بیشتر:
محاسبه مبلغ اجرت المثل زن در ایام ازدواج
بخشش ازدواج
در ازدواج موقت طلاق وجود ندارد اما درصورتی‌که مرد کل مدت ازدواج را به زن خود ببخشد، باید نصف مهریه را به او بپردازد. حتی اگر میان آنها نزدیکی رخ نداده باشد.
مطابق ماده 1097 قانون مدنی:
در نکاح منقطع، هرگاه شوهر قبل از نزدیکی تمام مدت نکاح را ببخشد، باید نصف مهریه را بپردازد.
ارث در ازدواج موقت
بر اساس ماده 940 قانون مدنی، زن و مردی که با ازدواج موقت به هم محرم شده‌اند از هم ارث نمی‌برند.
جمع‌بندی
امیدواریم که این مقاله اطلاعات لازم را درباره قواعد و شرایط ازدواج موقت به شما عزیزان ارائه کرده باشد. همکاران ما در موسسه حقوقی مهر آرتا نوین آماده‌اند تا پاسخگوی سؤالات حقوقی شما عزیزان باشند. همچنین می‌توانید برای پرسیدن سؤالات خود درباره ازدواج موقت یا هر سؤال حقوقی دیگری، به گروه تلگرامی مشاوره حقوقی ما شده مراجعه نمایید.