مشاوره رایگان طلاق در مشهد
آیا می‌دانستید در صورت وجود شرایطی که اصطلاحاً عسروحرج نامیده می‌شود، امکان طلاق از طرف زوجه وجود دارد؟
آیا می‌دانستید در شرایطی در عقد موقت هم می‌توان طلاق گرفت؟
یکی از مواردی که در قانون مدنی ایران و همینطور فقه اسلامی بایت حمایت از خانواده و زوجه اشاره شده قاعده عسروحرج است.
عسروحرج چیست؟
ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی:
در صورتی که دوام زوجیت موجب عسروحرج زوجه باشد، وی می‌تواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضای طلاق کند. چنانچه عسروحرج مذکور در محکمه ثابت شود، دادگاه می‌تواند زوج را مجبور به طلاق نماید و، در صورتی که اجبار میسر نباشد، زوجه به اذن حاکم شرع طلاق داده می‌شود.
تبصره-عسروحرج موضوع این ماده عبارت است از به وجود آمدن وضعیتی که ادامه زندگی را برای زوجه با مشقت همرا ساخته و تحمل آن مشکل باشد و در موارد ذیل در صورت احراز توسط دادگاه صالح از مصادیق عسروحرج محسوب می‌گردد.
۱-ترک زندگی خانوادگی توسط زوج، حداقل به مدت شش ماه متوالی یا نه ماه متناوب در مدت یک سال یدون عذر موجه.
۲-اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر و یا ابتلا وی به مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است.
در صورتی که زوج به تعهد خود عمل ننماید و یا پس از ترک، مجدداً به مصرف مواد مذکور روی آورد، بنا به درخواست زوجه، طلاق انجام خواهد شد.
۳- محکومیت قطعی زوج به مدت پنج سال یا بیشتر.
۴-ضرب و شتم یا هرگونه رفتار مستمر زوج که صرفاً با توجه وضعیت زوجه قابل تحمل نباشد.
۵-ابتلای زوج به بیماری‌های صعب العلاج روانی یا ساری یا هر عارضه صعب العلاج دیگری که زندگی مشترک را مختل نماید.
موارد مندرج در این ماده مانع از آن نیست که دادکاه در سایر مواردی که عسر و حرج زن در دادگاه احراز شود حکم طلاق صادر نماید.
حکم ماده قبل در موارد زیر نیز جاری است:
- در موردی که شوهر سایر حقوقات واجبه زن را وفا نکند و اجبار او هم برای ایفا ممکن نباشد.
- سو معاشرت شوهر به حدی که ادامه زندگانی زن را با او غیر قابل تحمل سازد.
- در صورتی که به واسته امراض مسریه صعب العلاج دوام زناشویی برای زن موجب مخاطره باشد.
نکات:
سببی که زندگی مشترک را برای زن مشقت بار ساخته باید در هنگام طرح دعوی وصدور حکم موجود باشد و طلاق وسیله رهایی از این وضع در آینده است نه جبران ضرر گذشته.
عسروحرج باید در دید عرف موجود باشد و زندگی را برای انسانی متعارف در آن شرایط مشقت بار کند.
زن در اثبات عسر و حرج مدعی است و باید تمام ارکان آن را در دادگاه ثابت کند.
عسر و حرج زوجه در نکاح منقطع:
هرگاه نکاح منقطع به مدت طولانی منعقد شده باشد، چه بسا ادامه ازدواج به علتی مانند سو معاشرت شوهر یا غیبت او موجب عسروحرج زن می‌شود. در این صورت، با توجه به اینکه طلاق در نکاح موقت راه ندارد، این سوال مطرح می‌شود که آیا زن می‌تواند به استناد عسروحرج حکم به بذل مدت یا انحلال نکاح را از دادکاه بخواهد.
در پاسخ باید گفت که قاعده نفی عسروحرج قاعده عام است و به نکاح دائم اختصاص ندارد و از این رو دادگاه می‌تواند با احراز عسروحرج زوجه منقطعه حکم به بذل مدت یا انحلال نکاح نماید، هرچند قانون در این رابطه ساکت است.
فتوای برخی از فقها معاصر نیز موید این نظر است.
جهت مشاوره حقوقی رایگان به صورت آنلاین و تلفنی توسط کارشناسان مجرب مجموعه، کلیک کنید.
حسین اکبری-موسسه حقوقی مهرآرتا نوین