یکی از جرائم مرسوم در فضای اینترنت جرم جعل مدارک است. در گذشته این کار به شیوه دستی و سنتی انجام می‌شد اما امروزه جعل به شیوه رایانه‌ای نیز رخ می‌دهد. در این مقاله می‌خواهیم تعریفی از جرم جعل رایانه‌ای و جهل سنتی ارائه بدهیم و بعد از آن بررسی کنیم که از دیدگاه قانون این دو جرم چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟ در ادامه این مقاله همراه ما باشید.

برای مشاوره حقوقی با وکیل کیفری و وکیل خانواده کلیک کنید.

جعل در لغت به چه معناست؟

کلمه جعل در لغت به معنای دگرگون ساختن است. این نوع از جرم در جعل سنتی مدارک برای تغییر مهر، اسناد، امضای افراد، انواع تقلب و نوشته ها به کار میرود و هدف از آن ایجاد ضرر برای فرد دیگر یا دور زدن قانون به هر نحو است. به عنوان مثال جعل شناسنامه، جعل چک یا سفته، جعل مدارک تحصیلی ، جعل ویزا و … را میتوان نام برد.

در حقیقت جعل و تزویر به معنای ساختن سند یا نوشته یا مهر و امضای اشخاص دولتی و غیر دولتی یا افزودن و کسر کردن بخشی از مواد نوشتاری یک سند به طور غیر قانونی می باشد.

تفاوت جعل رایانه‌ای با سنتی

اگر بخواهیم شباهت و تفاوت جعل رایانه‌ای با جعل سنتی را بررسی کنیم باید بگوییم که هر دو این عمل جرم هستند. تنها تفاوت این است که جعل رایانه‌ای در فضای اینترنت و رایانه اتفاق می‌افتد ؛ اما جعل سنتی به صورت مالی و قابل لمس است. قبل از هر کار تعریفی از این دو جرم بیان می‌کنیم.

تعریف جرم جعل رایانه‌ای: تغییر اطلاعات و داده‌های قابل استناد با اطلاعات و داده‌های ساختگی به طور غیرقانونی به قصد فریب دیگران را جعل رایانه‌ای گویند. این جرم در میان جرائم رایانه‌ای قرار دارد. در این تعریف مفهوم داده شامل پیام، محتوا، تصویر، داده گرافیکی و هر داده قابل استناد دیگر می‌باشد. و مرتکب این جرم جاعل رایانه ای می باشد.

تعریف جرم جعل سنتی:جعل سنتی به معنای ساختن سند یا نوشته یا مهر و امضای افراد به صورت رسمی و غیررسمی است. مواردی مانند تراشیدن متن، دست بردن در آن و … شامل حال جرائم سنتی است.

مطابق ماده 6 قانون جرائم رایانه ای : هرکس به طور غیر مجاز مرتکب اعمال زیر شود، جاعل محسوب میشود:

تغییر یا ایجاد داده‌های قابل استناد یا ایجاد یا وارد کردن متقلبانه داده به آنها.
تغییر داده‌ها یا علائم موجود در کارت‌های حافظه یا قابل پردازش در سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی یا تراشه‌ها یا ایجاد یا وارد کردن متقلبانه داده‌ها یا علائم به آنها.

اگر بخواهیم آشنایی بیشتری با قوانین جعل در فضای اینترنت و کامپیوتر داشته باشیم باید سری به قانون مجازاتهای رایانه ای بزنیم . برخی از موارد جعل رایانه ای که امروزه در فضای مجازی بسیار رایج است از این قبیل هستند:

فیشینگ: استفاده از ایمیل کاربر و دسترسی به کلید اختصاصی فرد برای سوء استفاده از اطلاعات . قربانیان این جرم اکثرا افراد بی تجربه و بی اطلاع هستند که از سر ناآگاهی گرفتار این افراد میگردند.
جعل امضای الکترونیکی: با پیشرفت فناوری ، امضای الکترونیکی هم به وجود آمد که هم قابلیت استفاده مفید دارد و هم برای سوء استفاده گران فرصتی برای ارتکاب جرم فراهم کرده است. ساختن امضای الکترونیکی دیگران بدون اجازه صاحب امضا و با هدف سوء استفاده از آن و ایجاد ضرر جرم محسوب میشود.
جعل ایمیل: استفاده از ایمیلهای ساختگی و دروغین به قصد سوء استفاده
تخریب و اخلال در داده های رایانه ای و مخابراتی: مانند هک کردن با هدف سوء استفاده که میتواند منجر به سرقت یا کلاهبرداری گردد.
جعل معنوی و ورود داده های دروغین برای تشویش اذهان عمومی

و انواع دیگری از جرائم که توضیح آنها در این مقاله نمیگنجد و در مقاله های آتی به توضیح آنها خواهیم پرداخت. بدون شک میتوان گفت که قانون کشور ما در زمینه رسیدگی به این دست جرائم بسیار خوب و کامل تدوین شده است و به خوبی میتواند نیازهای قانونی جامعه را در فضای مجازی پوشش دهد.

بیشتر بدانیم:
وکیل سایبری در مشهد- متخصص جرائم اینترنتی و کامپیوتری

تفاوت جعل رایانه‌ای با سنتی از نظر قانونی

شما می‌توانید به سادگی در ماده‌ها و بندهای قانونی نیز تفاوت جعل سنتی با رایانه‌ای را ببینید.مطابق ماده 734 قانون جرائم رایانه‌ای جرم جعل اینترنتی یا رایانه‌ای با جعل سنتی یکسان نیست. حتی ماده‌قانونی رسیدگی به این موارد نیز متفاوت است. بر طبق قانون بر مسائل مرتبط با جعل سنتی مدارک با مواد 523 تا 542 قانون تعزیرات رسیدگی می‌شود و میزان مجازات آن می‌تواند تا 15 سال حبس و 25 میلیون تومان جریمه نقدی را شامل شود.

درحالی‌که در جرائم اینترنتی و سایبری، مجازات جعل توسط قانون‌گذار بین 1 تا 5 سال حبس و مبلغ جزای نقدی بین 2 میلیون تا 100 میلیون تومان مشخص شده است که به تشخیص قاضی می‌تواند یک یا هر دوی آنها در حق فرد اعمال گردد.

فهرست مصادیق جرائم اینترنتی علیه آبروی اشخاص

برخی از جرائم رایانه‌ای آبرو و اعتبار اشخاص را هدف قرار می‌دهند عبارت‌اند از:

هتک آبرو و حرمت افراد در فضای مجازی
انتشار اسرار شخصی افراد در فضای مجازی
نشر اخبار دروغ رایانه‌ای، اکاذیب و محتوای صوتی و تصویری افراد بدون اجازه در فضای مجازی
تغییر و دست‌کاری در عکس و فیلم شخصی افراد دیگر و پخش کردن تصاویر آن در فضای اینترنت
پخش کردن فیلم و عکس خانوادگی افراد
رخ دادن هر جرم و کاری که عمل آن با مطالب درج شده قانونی منطبق باشد.

بیشتر بدانیم:
اعاده حیثیت چیست و چطور می توان اعاده حیثیت کرد؟

وکیل کیفری جرائم رایانه‌ای

تشخیص تفاوت موجود بین جعل سنتی و رایانه‌ای در پرونده ادعایی اهمیت زیادی دارد. در این موارد توصیه می‌شود که با یک وکیل جرائم رایانه‌ای در مشهد مشورت کنید تا برای طی کردن مسیر درست و قانونی پرونده به شما کمک کند.

همچنین یک وکیل جرائم رایانه‌ای می‌تواند به درستی مستندات قانونی را کنار هم بچیند و شکوائیه مناسب را تنظیم کند. چنانچه درگیر یکی از دعاوی مرتکب با جعل اسناد رایانه‌ای شدید با مراجعه به یک وکیل با سابقه می‌توانید از تفاوت جعل سنتی و رایانه‌ای مطلع گردید.

موسسه حقوقی مهرآرتا نوین با داشتن وکلای با سابقه دادگستری به شما کمک می‌کند تا در پرونده‌های حقوقی و کیفری به بهترین نتیجه ممکن دست پیدا کنید. بهتر است چنین پرونده‌ای را به یک وکیل متخصص کیفری بسپارید تا در تمام مراحل دادرسی در کنار شما باشد و از بروز مشکلات بعدی جلوگیری کند.