سامانه حقوقی عدلاک

بهترین وکلای دادگستری مشهد

051-38676422

مشاوره حقوقی

 قوانین اشتغال اتباع بیگانه در کشور ایران چیست؟

درباره اشتغال اتباع بیگانه چه میدانید؟ بسیاری از افراد با حضور اتباع بیگانه در کشور مشکل دارند. بخش زیادی از این مسئله اختلافاتی است بر سر اینکه هجوم هزاران اتباع مهاجر به کشوری که در آن بیکاری بیداد می‌کند موجب از بین رفتن فرصت‌ها برای جوانان کشور می‌شود. در حقیقت نداشتن قوانین درست و اصولی مهاجرت در کشور و عدم کنترل قاطعانه آن موجب شده است که کارگران مهاجر بدون دریافت ویزا و از مسیرهای غیرقانونی وارد کشور شوند.

از سوی دیگر کارگران مهاجر و غیرقانونی نسبت به سایر کارگران حقوق کمتری می‌گیرند و برخی از آنها حتی بیمه هم نمی‌شوند. عدم نظارت دستگاه‌های نظارتی نیز مزید بر علت شده بود. استخدام کارگران مهاجر، موجب رشد بیکاری در کشور می‌شود و از سوی دیگر کار ارزان‌تر نوعی بهره‌کشی از مهاجران نیز محسوب می‌شود. این یک خسارت دو طرفه برای هر دو طرف است که می‌تواند خسارت‌های جبران‌ناپذیری نیز داشته باشد.

قوانین ایران برای کارگران مهاجر ساده نیست اما مرزهای کشور باز است. بی‌فکری مسئولین در باز گذاردن مرزهای شرقی موجب شده که تنها در یک سال اخیر بالغ بر چند میلیون کارگر افغان به ایران هجوم بیاورند. حال اینکه ایران خود بیشتر از 30 میلیون جوان در سن اشتغال دارد و تعداد بسیاری هم کارگران مسن‌تر که برای مخارج سنگین خانواده خود در شرایط بحران و تحریم و گرانی تلاش می‌کنند.

برای انجام مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری کلیک کنید.

وکیل پایه یک دادگستری در مشهد - مشاوره حقوقی

در حقیقت در سال‌های پس از انقلاب و پیش از آن حضور مهاجرین به خصوص مهاجرین افغان در ایران بسیار بالا بوده است اما سیاست‌های اشتباه دولت در سه سال گذشته این موج مهاجرت را به سیلابی ویرانگر تبدیل کرد. به طوری که حتی در بخش‌هایی از شهرهای ایران محله‌های مهاجرنشین ایجاد شده است. مسئله‌ای که هم از بعد اقتصادی و هم امنیتی می‌تواند نگران‌کننده باشد، حضور بیش از چند میلیون مهاجر افغان آن هم در شرایطی که بیشتر جمعیت عادی کشور با فشار اقتصادی و کمبود روبرو هستند.

حال با این حجم مهاجر آیا قوانین ایران به گونه‌ای تنظیم شده که حقوق ساکنین اصلی سرزمین را حفظ کند؟ آیا قوانین به گونه‌ای هستند که با حفظ شان مهاجرین زحمت‌کش خارجی، از ایجاد فشار و افزایش بیکاری بر مردم کشور جلوگیری کند؟

دلیل پذیرش مهاجر چیست؟ بسیاری از کشورها پذیرش مهاجرین را با هدف افزایش جمعیت یا تأمین نیروی انسانی انجام می‌دهند. به این ترتیب که ضوابطی برای جذب نیروی تحصیل‌کرده و متخصص دارند. افرادی که از نظر تحصیلات، فرهنگ و اقتصاد برای کشور مفید باشند و بتوانند سرمایه مناسبی وارد کشور کرده و به اقتصاد کشور کمک کنند. در حقیقت یکی از شروط مهاجرت داشتن تمکن مالی مناسب برای تأمین خانه، امکانات اولیه زندگی و توانایی اشتغال و تسلط بر زبان کشور مهاجرپذیر است. 

اما متأسفانه پذیرش کارگران در کشور ما با این شرط نیست. در حقیقت پیمانکاران ایرانی به دنبال کارگران مهاجری هستند که کمتر حقوق بگیرند و بیشتر کار کنند. سطح تحصیلات و تخصص و حتی توانایی مالی کارگران اهمیتی ندارد. به همین دلیل هم امروزه شاهد رشد حاشیه‌نشینی در بسیاری از شهرها هستیم. زیرا اکثریت این مهاجرین توانایی مالی تأمین اولیه نیازهای خود و خانواده پرجمعیت خود را نیز ندارند و عملاً هیچ سرمایه و سود اقتصادی‌ای وارد کشور نمی‌کنند.

از طرفی کارفرمایان و پیمانکاران بسیاری وجود دارند که به دلیل کم بودن دستمزد این کارگران و سخت‌کوشی آنها، دردسر پرداخت جریمه را به جان می‌خرند و کارگران غیرقانونی و حتی زیر سن قانونی استخدام می‌کنند. به این ترتیب کارفرما صرفه اقتصادی خود را خواهد داشت در حالی که کارگران ایرانی کنار گذاشته می‌شوند و کارکردن با آنها از نظر اقتصادی دیگر به صرفه نخواهد بود. امری که موجب رشد بیکاری، فقر و گسترش نارضایتی … در جامعه امروز ایران می‌شود. 

مهاجرین غیرقانونی

دلایل بسیاری برای محدود کردن حضور مهاجران در ایران وجود دارد. اولین مسئله افزایش تورم و نرخ بالای بیکاری در کشور است. این هجوم مهاجران فرصت شغلی هزاران هزار جوان ایرانی را از بین برده است. نبود امنیت شغلی، کاهش شدید بازار کار، کاهش درآمد ناخالص ملی و … از دیگر عواقب این مسئله است.

از طرف دیگر عدم ثبت درست و اصولی مهاجران موجب افزایش یک سری جرائم در کشور نیز شده است زیرا هر جا که فقر و بیکاری بیداد کند، جرائم افزایش پیدا می‌کند.در حقیقت جذب مهاجر در کشور باید به گونه ای باشد که موجب رشد فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی کشور شود. افرادی که بتوانند موجب رشد اجتماع شوند و نیازهای جامعه را فراهم کنند. به این ترتیب که باید افراد با تخصص مشاغلی جذب شوند که کشور به آنها نیاز دارند.به عنوان مثال کشور آلمان در ده سال گذشته به دلیل نیاز به پرستار به جذب گسترده پرستاران تحصیل کرده و متخصص کشورهای جهان سوم با حقوق و امکانات بالا پرداخت. صدها پرستار ایرانی نیز که از میزان در امد و ساعات کاری و امکانات کاری خود در کشور رضایت نداشتند برای دسترسی به زندگی بهتر اقدام به مهاجرت کردند.

در حقیقت یک ضربه بزرگ به سیستم درمانی ایران وارد شد که سالها پرستاران را آموزش داد اما امکانات لازم برای رضایت شغلی و تامین زندگی را در اختیار آنها قرار نداد تا فوج فوج پزشکان و کادر درمان اقدام به مهاجرت نکنند. از طرفی آلمان بدون اینکه هزینه ی خاصی برای این افراد کرده باشد، با ارائه کار و امکانات مناسب شهروندانی تحصیل کرده را جذب کرد که سالها از خدمات آنها و مالیاتشان برای رفاه جامعه خود بهره خواهد برد. همچنین نسل جوانی فعال را به کشور خود اضافه کرد که تحصیل کرده و متخصص هستند.

مقایسه کنید این مسئله را با فوج فوج مهاجران بی سواد افغان در کشور ایران که نه تنها بار اضافه ای بر شانه های اقتصاد داغان کشور هستند بلکه موجب یک مشکل امنیتی شدید نیز میباشند. کافی است نگاهی به آمار جرائم مهاجران در شش ماه اخیر بیندازید که از سرقت تا تجاوز را در برگرفته است و این صرفا نشان دهنده عدم برنامه ریزی و نظارت درست بر ورود مهاجران و از کنترل خارج شدن میزان مهاجران غیرقانونی و تاثیر فاجعه بار آن در کشور است.

اتباع بیگانه در ایران برای کار کردن باید حتماً روادید ورود داشته باشند. همچنین لازم است حق کار معین و پروانه کار مشخصی براساس قانون و آیین‌نامه گرفته باشند. به عبارتی باید وزارت کار طوری برنامه‌ریزی کند که صرفاً در زمینه‌هایی به جذب مهاجران بپذیرد که تخصص و اشتغال موردنظر در کشور وجود نداشته باشد و از نظر وجود متخصصین جایگزین ایرانی وجود نداشته باشد.

همچنین آن دسته از مهاجرین و اتباعی که به عنوان نماینده و مأمورین دیپلماتیک و کنسولی فعالیت می‌کنند باید تائید وزارت خارجه را داشته باشند.

همچنین کارکنان و کارشناسان سازمان ملل و سازمان‌های وابسته به آنها، خبرنگاران و روزنامه‌ها و مطبوعات خارجی نیز برای فعالیت نیاز به کسب اجازه از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دریافت مجوز و پروانه کار دارند. 

وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی می‌تواند برای صدور و تمدید پروانه کار اتباع بیگانه‌ای که حداقل 10 سال در ایران اقامت دارند، اتباع بیگانه‌ای که همسر ایرانی دارند و مهاجرین کشورهای اسلامی، پناهنده‌های سیاسی درصورتی‌که به صورت قانونی و با کارت معتبر و بعد از کسب موافقت‌های کتبی وزارتخانه‌های کشور و امور خارجه بدون نیاز هیات فنی اشتغال، براساس مورد اقدام نماید.

برای انجام مشاوره حقوقی تلگرامی و آنلاین کلیک کنید.

کارگران افغان در ایران

یکی از دلایل حضور بالای کارگران غیرقانونی، حمایت کارفرمایان از این افراد است. به نظر می‌رسد که نظارت کافی و مجازات مناسب برای صاحبان مشاغلی که به صورت غیرقانونی از کارگران فاقد مجوز استفاده می‌کنند به اندازه کافی بازدارنده نیست.

براساس قوانین ایران استخدام اتباع بیگانه‌ای که مجوز کار و سکونت قانونی در ایران را ندارند ممنوع است و کارفرمایانی که اقدام به این کار می‌کنند و کارفرمایان کارگاه‌هایی که اتباع خارجی غیرقانونی را استخدام می‌کنند بابت هر کارگر خارجی به 10 برابر دستمزد روزانه جریمه می‌شود.مبلغی که به نظر می‌رسد ابداً بازدارندگی لازم را ندارد.

از طرف دیگر کارفرمایان بعد از ابلاغ برگه جریمه نسبت به اشتغال اتباع بیگانه بدون مجوز باید با آن کارگران تسویه‌حساب کرده و آنها را اخراج کنند. در صورت عدم انجام این کار، کارفرما مجرم حساب شده و به از 91 روز تا 180 روز حبس محکوم می‌شود.

وزارت کار با اعلام کردن این مسئله به مراجع قانونی می‌تواند در صورت تخلف اتباع بیگانه، تقاضای اخراج آنها و ممنوعیت ورودشان به ایران را بنماید.

البته باید بدانید که تعداد زیادی از پروژه‌های دولتی در بخش راه‌سازی و مشاغل سخت توسط اتباع بیگانه انجام می‌شود بنابراین دولت در بخشی از موارد به کارگران و اتباع خارجی نیاز دارد و به همین دلیل نیز در اجرای قوانین سخت گیرانه کوتاهی می‌کند.

0 0 رای ها
امتیازدهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
موفقیت آمیز بود!

به زودی همکاران ما طی 72 ساعت آینده با شما تماس خواهند گرفت.