حق فسخ در قراردادها که به آن اسقاط کافه خیارات نیز گفته می‌شود، یکی از مسائلی است که در زمان مطالعه قراردادهای مختلف افراد با آن برخورد دارند؛ اما اینکه این شرایط چه مواردی هستند و اسقاط آنها چه تأثیراتی بر قرارداد دارد از مسائلی است که بعداً به صورت جداگانه به آنها رسیدگی می‌کنیم؛ اما آنچه در این مقاله درباره آن صحبت می‌کنیم این است که آیا لازم است حق فسخ در قراردادها تعیین شود و این مسئله چه اهمیتی در بستن قراردادها دارد.
اگر شما نیز درگیر قراردادی هستید که قصد فسخ آن را دارید، باید با یکی از مشاورین حقوقی یا وکلای ما در سامانه حقوقی عدلاک صحبت کنید و از راهنمایی یک کارشناس متخصص درباره پرونده خود استفاده کنید. در ادامه این مقاله با ما باشید تا درباره حق فسخ قراردادها بیشتر صحبت کنیم.حق فسخ قرارداد به چه معناست؟
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011
حق فسخ قرارداد
حق فسخ در واقع یک اجازه و اختیار قانونی است که یکی از طرفین قرارداد یا هردوی آنها در شرایط خاصی که در قراردادشان ذکر شده می‌توانند از آن برای منحل کردن قرارداد استفاده کنند.
مشخص است که دلیل لغو و فسخ قرارداد باید موجه باشد و در قرارداد به آن اشاره شده باشد. اگر یک نفر از طرفین قرارداد حق فسخ داشته باشند این احتمال وجود دارد که طرف دیگر نتواند خیلی به این قرارداد اعتماد کند؛ اما درصورتی‌که شرایط فسخ قرارداد به صورت اصولی و قانونی با توافق طرفین تنظیم شده باشد صاحب این حق می‌تواند تا حد زیادی مانع از خسارت دیدن خود در قراردادهای کاری و مالی شود.
وجود حق فسخ در قرارداد چه مزایایی دارد؟
وجود حق فسخ در قرارداد برای کنترل و جلوگیری از خسارت‌های وارد شده به یکی از طرفین قرارداد یا هردوی آنها لازم است. حق فسخ قرارداد می‌تواند یک ضمانت اجرایی باشد که طرف مقابل را به انجام تعهدات خود وادار کند تا از ایجاد حق فسخ برای طرف مقابل جلوگیری کند.
مزیت دیگر حق فسخ قرارداد این است که طرفی که حق فسخ قرارداد را دارد می‌تواند استمرار وجود حق را در عوض دریافت یک مبلغ مشخص تغییر بدهد یا اینکه آن را باطل کند یا از بین ببرد.
مزیت دیگر در زمانی است که شرکت‌ها با خطر ورشکستگی مواجه هستند یا اینکه ورشکست می‌شوند. درصورتی‌که یکی از طرفین قرارداد شخصیتی حقوقی باشد و طرف مقابل او در شرایطی باشد که در صورت ادامه دادن قرارداد وادار به حضور در هیئت غرامت می‌شود و از بخش زیادی از حقوق خود محروم می‌گردد. بر این اساس قانون‌گذار تلاش کرده تا از تحمیل خسارت به این دسته از افراد جلوگیری کند و در بعضی از شرایط تعیین‌شده، مثلاً درصورتی‌که یکی از طرفین دچار ورشکستگی بشود از ضرر طرف دیگر جلوگیری کند و در این صورت فرد آسیب‌دیده امکان برهم زدن قرارداد و فسخ آن را دارد.
مشکلات و معایب ناشی از وجود حق فسخ
حالا بیایید ببینیم وجود حق فسخ چه مشکلات و معایبی را برای افراد ایجاد می‌کند؟ اصلی‌ترین مشکل وجود این حق در قراردادها از بین رفتن استحکام قراردادها است؛ زیرا یکی از اصلی‌ترین خصوصیات عقود لازم که موجب تمایز آن از عقود جایز می‌شود استحکام قرارداد و الزام طرفین به پیروی از مفاد قرارداد در هر شرایطی می‌باشد.
اما حق فسخ در واقع این ویژگی عقود لازم را کمرنگ می‌کند. با وجودی که وجود حق فسخ در قراردادها یک ضمانت اجرایی است اما این مسئله می‌تواند دلیلی باشد تا یک عامل و بستر برای تزلزل نامحدود قراردادها ایجاد شود.
بعضی از افراد معتقدند که وجود حق فسخ در معاملات ایجاد می‌کند این است که ممکن است فردی که صاحب حق فسخ است از آن سوء استفاده کند. باید بگوییم این مشکل زمانی ایجاد می‌شود که قرارداد به صورت اصولی تنظیم نشده باشد و برای حق فسخ دلیل و چهارچوب مشخصی تعیین نشده باشد. به همین دلیل است که توصیه می‌کنیم در زمان بستن چنین قراردادهایی با یک وکیل متخصص و حرفه‌ای مشورت کنید و پیش از امضای قرارداد مفاد آن را با یک متخصص حقوقی به اشتراک بگذارید.
برای انجام مشاوره حقوقی تلگرامی و آنلاین کلیک کنید.
حق فسخ مشروط و غیر مشروط
برای کم کردن مشکلات فسخ و از بین بردن خطرات آن برای افراد حق فسخ به دو صورت مشروط و غیرمشروط تعریف شده است.مثلاً این شرط در قرارداد ذکر می‌شود که عدم پرداخت حق‌الزحمه تا دو هفته یا تأخیر در پرداخت بیشتر از این مدت موجب ایجاد حق فسخ می‌شود. در این حالت حق فسخ زمانی ایجاد می‌شود که یک طرف قرارداد بدقولی کرده باشد و چنانچه طرفین به حقوق و وظایف خود در چهارچوب قرارداد پایبند باشند و پرداخت به موقع صورت بگیرد مشکلی ایجاد نمی‌شود که منجر به حق فسخ گردد. در این مورد مشخص کردن زمان تأخیر بسیار مهم است و این مسئله باید در قرارداد ذکر شود.
اما در بعضی موارد ممکن است اختلافاتی ایجاد شود مثلاً موعد پرداخت در روز تعطیل باشد و به هر دلیل امکان پرداخت وجود نداشته باشد. برای حل این مشکل می‌توان با ذکر چنین استثنایی در قرارداد مشکل را حل کرد.
حق شرط غیرمشروط
این حق نقطه مقابل فسخ مشروط است . به این معنا که برای فسخ قرارداد نیازی به دلیل و شرط نیست؛ مثلاً اگر بگوییم مالک می‌تواند هر زمان که بخواهد قرارداد را فسخ کند در این حالت مالک خانه یک حق فسخ یک طرفه دارد که می‌تواند موجب آسیب زیادی به مستأجر شود.
مراجع تشخیص جهت اعمال حق فسخ
چنانچه حق فسخ یکی از ضمانت‌های اجرایی باشد که برای جلوگیری از تخلف در قرارداد تعیین‌شده ، لازم است برای تشخیص و تائید این تخلف شرایطی مشخص شود که این موضوعات می‌تواند باعث ایجاد اختلاف شود.
البته رسیدگی به چنین اختلافی در مراجع قضایی می‌تواند مدتی وقت ببرد و این مسئله موجب از بین رفتن فواید اعمال حق فسخ قرارداد شود؛ زیرا لازم است در قرارداد مرجع مناسبی برای تشخیص تخلف طرفین تعیین شود و این مرجع می‌تواند یک شخص مورد اعتماد طرفین یا یکی از طرفین قرارداد باشد.
برای انجام مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری کلیک کنید.
ملاک‌های قابل‌تعیین جهت اعمال حق فسخ
در بعضی موارد به جای مشخص کردن مرجع تشخیص برای اختلاف، می‌توان زمان را ملاک رسیدگی قرار داد؛ مثلاً مشخص کرد که اگر وصول چک در تاریخ مشخص شده انجام نشود فروشنده می‌تواند به صورت یک جانبه قرارداد را فسخ کند.همچنین در بعضی موارد ایجاد آثار و نتایج حق فسخ منوط به تنفیذ آن از طرف مراجع قضایی است؛ بنابراین می‌بینید که مشورت با یک وکیل متخصص در چنین مواردی تا چه حد می‌تواند راهگشا باشد تا قراردادی اصولی و محکم تنظیم کنید.
فرآیند اعلام فسخ
یکی از مسائل مهم این است که فردی که دارای حق فسخ است این مسئله را به طرف مقابل اعلام کند؛ زیرا اگر ابهامی در اعلام فسخ قرارداد وجود داشته باشد ، نیاز به تنفیذ از صورت مراجع قضایی خواهد بود.به همین دلیل بهتر است برای سرعت بخشیدن به فرایند فسخ برای اعلام استفاده از حق فسخ نیز در قرارداد راهکاری مشخص شده باشد. بهترین روش در این حالت استفاده از اظهارنامه رسمی است که امکان انکار آن توسط طرف مقابل وجود ندارد.
امیدواریم که این توضیحات توانسته باشد به شما کمک کند که بهترین نتیجه را در پرونده خود کسب کنید. درصورتی‌که به مشورت و پشتیبانی قانونی نیاز دارید می‌توانید از مشاوره همکاران ما در سامانه حقوقی عدلاک استفاده کنید. ما همواره آماده هستیم که در هر ساعت از شبانه روز پاسخگوی نیازهای حقوقی شما باشیم. فراموش نکنید در روزهای سخت ما در کنار شما هستیم.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011