کیفرخواست چیست؟ چه زمانی کیفرخواست صادر می‌شود؟ زمانی که فردی برای اعلام جرم به کلانتری یا اداره پلیس مراجعه می‌شود یا اینکه شکایتی به مرجع قضایی ارائه می‌شود، رسیدگی به جرم شروع می‌شود.
رسیدگی به جرائم در دادسرای محل وقوع جرم انجام می‌شود. بازپرس پرونده و دادیار پرونده، تحقیقات مقدماتی را در مورد جرم انجام می‌دهند و تلاش می‌کنند هویت مجرم را بشناسند. سپس بازپرس پرونده با بررسی کردن دقیق و کامل جزئیات، وقوع جرم را بررسی می‌کنند.
تا زمانی که مشخص شود که جرم انجام شده باید چطور به وقوع بپیوندد و متهم چه فردی است، پرونده در دادسرا می‌ماند. زمانی که بازپرس نظر نهایی خودش را درباره پرونده اعلام کند، روند ادامه رسیدگی به پرونده تعیین می‌شود. چنانچه بازپرس این‌طور تشخیص دهد که متهم مجرم است، کیفرخواست صادر خواهد شد.کیفرخواست در حقیقت ادعایی است که دادستان در زمینه مجرم بودن متهم آن را ارائه می‌کنند.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011
کیفرخواست یعنی چه؟
کیفرخواست ادعای دادستان درباره مجرم بودن یک فرد براساس شواهد و مدارک است. در این ادعا دادستان از دادگاه می‌خواهد که با توجه به مدارک و شواهد درباره پرونده حکم صادر کند.
بیان کیفرخواست از طرف دادستان با صادر کردن کیفرخواست، بیان می‌کند که تحقیقات در زمینه پرونده به نتیجه رسیده است و متهم مجرم شناخته شده است و از دادگاه برای مجازات مجرم تقاضای کیفر دارد.البته باید بدانید که نظر بازپرس بعد از پایان تحقیقات مقدماتی اعلام می‌شود. اگر تصمیم بگیرد که کار فرد مجرمانه نیست، قرار موقوفی تعقیب صادر می‌شود و تحقیقات پایان می‌یابد.
برای انجام مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری کلیک کنید.
اگر تشخیص دهد که فرد متهم مرتکب جرم شده است با صدور قرار جلب به دادرسی، پرونده را برای دادستان ارسال می‌کند. دادستان موظف است حداکثر تا 3 روز نظر نهایی‌اش را درباره قرار جلب اعلام می‌کند.
ماده 264 قانون آیین دادرسی کیفری چه می‌گوید:
رسیدگی در دیوان عالی کشور شکلی است و اطراف دعوا یا وکلای آنها جهت رسیدگی احضار نمی‌شوند مگر آنکه شعبه رسیدگی‌کننده حضور آنها را لازم بداند عدم حضور احضار شوندگان موجب تأخیر در رسیدگی و اتخاذ تصمیم نمی‌گردد.
پس از به اتمام رسیدن تحقیقات، بازپرس وظیفه دارد نظرات خود را به صورت استناد حداکثر تا 5 روز در قالب قرار اعلام کند. چنانچه دادستان این اعتقاد را داشته باشد که جرمی رخ داده باید درباره صدور کیفرخواست اقدامات لازم را انجام دهد و پرونده برای رسیدگی به دادگاه صالح فرستاده می‌شود.
ماده 265 قانون آیین دادرسی کیفری بیان می‌کند:
بازپرس در صورت جرم بودن عمل ارتکابی و وجود ادله کافی برای انتساب جرم به متهم، قرار جلب به دادرسی و در صورت جرم نبودن عمل ارتکابی و یا فقدان ادله کافی برای انتساب جرم به متهم، قرار منع تعقیب صادر و پرونده را فوری نزد دادستان ارسال می‌کند. دادستان باید ظرف سه روز از تاریخ وصول، پرونده تحقیقات را ملاحظه و نظر خود را به طور کتبی اعلام کند و پرونده را نزد بازپرس برگرداند. چنانچه مورد از موارد موقوفی تعقیب باشد، قرار موقوفی تعقیب صادر و وفق مقررات فوق اقدام می‌شود.
محتویات کیفرخواست چیست؟
بازپرس پرونده باید در صدور کیفرخواست کتبی این موارد را بیان کند:
- مشخصات متهم : نام، نام خانوادگی، نام پدر، سن، شماره شناسنامه، شماره ملی، مذهب، وضعیت تأهل و محل اقامت
- آیا متهم موردنظر بازداشت است یا آزاد، تحت قرار تأمین است یا تحت نظارت قضایی قرار دارد، نوع قرار تأمین صادر شده برای متهم چیست، علت و تاریخ شروع بازداشت متهم را درج می‌کند.
- نوع اتهام متهم بیان شود، تاریخ اتهام و محل وقوع جرم با ذکر دقیق آدرس شهر، روستا، خیابان کوچه، ناحیه
- دلایل انتساب اتهام به متهم، مستندات قانونی اتهام
- سابقه محکومیت کیفری متهم
- خلاصه پرونده متهم و وضعیت روانی او
چنانچه در صدور کیفرخواست اشتباهی انجام بشود یا سهو قلم انجام شود، تا پیش از فرستادن کیفرخواست به دادگاه، دادستان آن را اصلاح می‌کند و بعد از ارسال کردن کیفرخواست به دادگاه، این موارد به دادگاه اعلام خواهد شد.
پیامدهای صدور کیفرخواست
زمانی که کیفرخواست برای متهم صادر می‌شود چه پیامدهایی برای او دارد؟
- صدور کیفرخواست نشانه این است که فرد مرتکب جرم شده است و جرم او با تحقیقات قانونی کشف شده یا به اثبات رسیده.
- نشان‌دهنده شناسایی شدن مرتکب جرم توسط دادسرا است.
- نشان می‌دهد که دلایل کافی علیه متهم یا به نفع او جمع آوری شده است.
- صدور کیفرخواست نشان می‌دهد که موضوع جرم و دلایل آن به متهم تفهیم شده است.
- از متهم پرونده بازجویی قانونی انجام شده است.
- صدور کیفرخواست نشان می‌دهد که برای دسترسی به متهم و جلوگیری از فرار او یا پنهان شدنش، قرار تأمین کیفری صادر شده است.
- صدور کیفرخواست نشان می‌دهد بازپرس مدارک و دلایل موجود را برای تعقیب کیفری متهم کافی می‌داند.
- این قرار نشان می‌دهد که آخرین دفاعیات متهم دریافت شده است و تحقیقات مقدماتی به پایان رسیده است.
- نشان‌دهنده این است که قرار جلب به دادرسی صادر شده و مورد تائید دادستان قرار گرفته است.
- نشان‌دهنده این مسئله است که جرم فوق یکی از جرائم تعزیری درجه 7 و 8 نیست و از جرائم منافی علت نیز نخواهد بود.
- صدور کیفرخواست نشان می‌دهد که مرتکب جرم از 15 سال کمتر سن ندارد.
برای انجام مشاوره حقوقی تلگرامی و آنلاین کلیک کنید.
آیا امکان ارسال کیفرخواست به دو مرجع قضایی وجود دارد؟
ماده 284 قانون آیین دادرسی کیفری بیان می‌کند:
در صورت انتساب اتهامات متعدد به متهم که رسیدگی به آنها در صلاحیت ذاتی دادگاه‌های مختلف است، کیفرخواست جداگانه خطاب به هر یک از دادگاه‌های صالح صادر می‌شود.
در بعضی مواقع این امکان وجود دارد که متهم دو یا چند اتهام مختلف را انجام داده باشد و رسیدگی کردن به هرکدام از آنها در صلاحیت دادگاه انقلاب و دادگاه‌های کیفری می‌باشد. در این حالت دادسرا باید دو کیفرخواست جداگانه صادر کند و هرکدام از آنها را برای مرجع قضایی صالح ارسال کند و یک رونوشت از آن را به دادگاه دیگر بفرستد.
نحوه اعتراض به کیفرخواست صادر شده از طرف بازپرس
همانطور که گفتیم تصمیمات دادسرا در قابل صدور قرار به اطلاع طرفین دعوا می‌رسد. چنانچه دادگاه قراری صادر کند، این قرار قابل اعتراض توسط طرفین خواهد بود. مثلاً اگر فردی از دیگری به جرم سرقت شکایت کند و دادسرا پس از تکمیل بررسی‌های لازم برای او قرار موقوفی تعقیب یا قرار منع تعقیب صادر کند، شاکی می‌تواند نسبت به این قرار اعتراض کند و این اعتراض در زمان ارجاع پرونده به دادگاه فرستاده می‌شود.
دادگاه با بررسی شواهد و مدارک، درباره قبول یا رد اعتراض تصمیم می‌گیرد.اگر اعتراض شاکی مورد تائید قرار بگیرد، قرار صادر شده توسط دادسرا فسخ می‌شود و پرونده برای ادامه تحقیقات به دادسرا برگردانده می‌شود. اما چنانچه دادگاه اعتراض را رد کرد، قرار مورد تائید قرار می‌گیرد.
قرار مجرمیت دادسرا
کیفرخواست و قرار مجرمیتی که توسط دادسرا صادر شده است نمی‌تواند توسط بازپرس مورد اعتراض قرار گیرد. دلیل این مسئله مشخص است . درصورتی‌که متهم مدرک و دلیلی برای اثبات بی‌گناهی خود داشته باشد، باید این مدارک را به دادگاه ارائه کند.
بنابراین می‌توان به قرار که توسط بازپرس صادر شده اعتراض کرد اما وقتی‌که بازپرس قرار جلب دادرسی صادر می‌کند یا اینکه کیفرخواست صادر می‌کند، دیگر نمی‌توان درباره آن اعتراض کرد.
ماده 274 قانون آیین دادرسی کیفری بیان می‌کند:
دادگاه درصورتی‌که اعتراض شاکی به قرار منع یا موقوفی تعقیب را موجه بداند، آن را نقض و قرار جلب به دادرسی صادر می‌کند. در مواردی که به نظر دادگاه، تحقیقات دادسرا کامل نباشد، بدون نقض قرار می‌تواند تکمیل تحقیقات را از دادسرا بخواهد یا خود اقدام به تکمیل تحقیقات کند. موارد نقص تحقیق باید به تفصیل و بدون هرگونه ابهام در تصمیم دادگاه قید شود.
در صورت نقض قرار اناطه توسط دادگاه، بازپرس تحقیقات خود را ادامه می‌دهد.
بر اساس این ماده اگر دادگاه اعتراض شاکی را به قرار منع یا موقوفی تعقیب صادره قابل‌قبول بداند، قرار صادر شده را باطل می‌کند و دوباره قرار جلب به دادرسی را صادر می‌کند. اما درصورتی‌که دادگاه این‌طور تشخیص دهد که تحقیقات دادسرا کامل نیست، از دادسرا می‌خواهد که تحقیقات را کامل کند
انواع کیفرخواست
صدور کیفرخواست معمولاً کتبی انجام می‌شود اما مواردی نیز وجود دارد که این کار شفاهی انجام می‌شود.
کیفرخواست شفاهی
براساس ماده 335 قانون آیین دادرسی کیفری کیفرخواست شفاهی این‌طور تعریف شده است:
دادگاه‌های کیفری در موارد زیر شروع به رسیدگی می‌کنند:
الف – کیفرخواست دادستان
ب – قرار جلب به دادرسی توسط دادگاه
پ – ادعای شفاهی دادستان در دادگاه
این کیفرخواست در حقیقت ادعای شفاهی دادستان در دادگاه است. براساس ماده 86 قانون آیین دادرسی کیفری:
در غیر جرائم موضوع ماده (۳۰۲) این قانون، اگر متهم و شاکی هر دو حاضر باشند یا متهم حاضر و شاکی وجود نداشته یا گذشت نموده باشد و تحقیقات مقدماتی هم تکمیل شده باشد، دادستان قادر خواهد بود، رأسا یا به درخواست بازپرس، با اعزام متهم به دادگاه، دعوای کیفری را بلافاصله و بدون صدور کیفرخواست به صورت شفاهی طرح کند.
در این حالت دادگاه فوراً تشکیل جلسه می‌دهد و حقوق متهم برای دفاع و استخدام وکیل به اطلاع او می‌رسد و چنانچه متهم درخواست کند یک مهلت سه روزه به او داده می‌شود. لازم است تفهیم اتهام و پاسخ متهم در صورت جلسه دادگاه ثبت شود. پس از اینکه متهم از حقوق خود استفاده کرد، دادگاه رسیدگی به پرونده را شروع می‌کند.
کیفرخواست کتبی
صدور کیفرخواست عموماً به صورت کتبی است و مفاد آن براساس ماده 279 قانون آیین دادرسی کیفری این‌طور مشخص شده است:
در کیفرخواست موارد زیر قید می‌شود:
الف – مشخصات متهم، شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، شهرت، سن، شغل، شماره ملی، شماره شناسنامه، تابعیت، مذهب، محل اقامت و وضعیت تأهل او
ب – آزاد، تحت قرار تأمین یا نظارت قضائی بودن متهم و نوع آن و یا بازداشت بودن وی با قید علت و تاریخ شروع بازداشت
پ – نوع اتهام، تاریخ و محل وقوع جرم اعم از بخش، دهستان، روستا، شهر، ناحیه، منطقه، خیابان و کوچه
ت – ادله انتساب اتهام
ث – مستند قانونی اتهام
ج – سابقه محکومیت مؤثر کیفری متهم
چ – خلاصه پرونده شخصیت یا وضعیت روانی متهم
تبصره – هرگاه در صدور کیفرخواست، سهو قلم یا اشتباه بیّن صورت گیرد، تا پیش از ارسال به دادگاه، دادستان آن را اصلاح و پس از ارسال کیفرخواست به دادگاه، موارد اصلاحی آن را به دادگاه اعلام می‌کند.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011