در چه شرایطی می‌توان برای بخشیدن ارث اقدام کرد؟ چنانچه فردی قصد بخشیدن ارث را دارد باید این کار را قطعی انجام دهد مشروط بر اینکه اهلیت این کار را داشته باشد یعنی بالغ و عاقل باشد و مجبور نباشد و مختار باشد. در این حالت فرد می‌تواند به صورت شفاهی یا کتبی برای بخشیدن ارث خود اقدام کند. همچنین می‌تواند از طریق صلح یا عقد هبه این کار را انجام دهد. یا اینکه وصیت‌نامه قانونی و رسمی تنظیم کند.
باید بدانید بخشیدن ارث یک سری شرایط قانونی دارد و چنانچه ارث برای فردی که قصد بخشیدن ارث را دارد باید از کمک یک وکیل ارث کمک بگیرد؛ اما سؤال اینجاست که آیا اگر فردی در زمان زنده‌بودن ارث و اموال خود را بخشید، می‌تواند آن را برگرداند؟
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011
دعاوی ارث
پرونده‌های مرتبط با تقسیم ارث و تنظیم وصیت‌نامه از مواردی هستند که در دعاوی حقوقی بسیار دیده می‌شود. دعاوی مختلفی مانند سهم‌الارث مرد، میزان سهم زن از ارث شوهر، سهم‌الارث پدر و مادر متوفی و… از مواردی است که پیش از این مفصل درباره آنها صحبت کرده‌ایم.
اما اگر کسی اموال خود را ببخشد یا ارث خود را ببخشد و بعد پشیمان شود و بپرسد که چطور می‌تواند سهم‌الارث بخشیده شده را پس بگیرد. این مسئله در مواردی مانند تقسیم ارث قبل از مرگ، بخشیدن ارث به برادر یا خواهر، صلح‌نامه بخشیدن سهم‌الارث و مواردی از این دست از مسائلی است که در زمینه بخشش ارث دیده می‌شود.
تقریباً همه افراد در طول زندگی با مسئله تقسیم ارث و انحصار وراثت روبرو می‌شوند. دریافت سهم‌الارث قهرا رخ می‌دهد بنابراین هرکس هر طور که مایل باشد می‌تواند از آن استفاده کند و آن‌طور که می‌خواهد آن را بفروشد یا استفاده کند. البته باید بدانید که بخشیدن ارث یا تقسیم کردن ارث بدون انحصار وراثت ممکن نیست؛ بنابراین در این زمینه به کمک یک وکیل متخصص نیاز خواهید داشت.
بخشیدن ارث به بقیه ورثه فقط در صورتی ممکن است که اثر حقوقی تملیکی (تصرف مشروع در مال مملوک) داشته باشد. شرایط و نحوه بخشیدن ارث در قانون مشخص شده است. در این زمینه شرایط بخشیدن ارث نیز در قانون مشخص شده است که در ادامه درباره آن گفتگو خواهیم کرد.
شرایط بخشیدن ارث در قانون چیست؟
مواردی وجود دارد که یک فرد سهم‌الارث خود را رد می‌کند و آن را به سایر ورثه یا شخص خاصی می‌بخشد. بخشیدن ارث باید با رعایت کردن شرایط قانونی انجام شود. در این حالت فرد موظف است این کار را براساس قراردادهای مشخص شده در قانون مدنی انجام دهد. در قانون مدنی عقد هبه یا عقد صلح برای این کار مشخص شده است. در ادامه درباره شرایط قانونی بخشش ارث صحبت می‌کنیم:
- بالغ بودن، عاقل بودن و اهلیت قانونی فرد
- رضایت داشتن فرد برای بخشیدن ارث بدون فشار و تهدید و اجبار
- انجام عمل هبه و بخشش به صورت قانونی و مشروع
- روشن شدن دقیق و مشخص مال بخشیده شده
- مشخص کردن موضوع هبه یا صلح به صورت قانونی از سهم‌الارث
- برای افراد امکان تصرف مال در عقد صلح و هبه وجود داشته باشد.
- انجام قبض هبه و قبول آن توسط گیرنده و متهب
- چنانچه فرد متهب محجور باشد و ارث به او صلح شود، قیم او یا ولی او باید این کار را انجام بدهد.
برای انجام مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری کلیک کنید.
مراحل بخشیدن ارث چیست؟
همانطور که گفتیم بخشیدن ارث باید شرایط خاص خودش را داشته باشد. چنانچه یک فرد شرایط یاد شده را داشته باشد می‌تواند مراحل بخشیدن ارث را دنبال کند. اگر مراحل قانونی انجام نشود، از نظر حقوقی قابل انجام نیست.
1- بستن قرارداد عقد صلح یا هبه: چنانچه فردی قصد دارد ارث خودش را به فردی ببخشد، لازم است این مسئله را به صورت زبانی و شفاهی با طرف مقابل مطرح نماید؛ بنابراین فرد باید هدف خود را که بخشیدن مهریه است مستقیماً بیان کند. اگر عقد هبه واقع شود درصورتی‌که طرف مقابل مال بخشیده شده را قبض کند، عقد هبه تحقق‌یافته است.
2- بخشیدن ارث از طریق قرارداد کتبی هبه: فردی که می‌خواهد سهم‌الارث خودش را به فرد دیگری ببخشد باید با یک سند رسمی یا سند عادی به دفترخانه مراجعه کند. طرفین قرارداد باید مشخصات کامل خود را درج کند. پس از ثبت کردن شروط عقد، باید تاریخ عقد نوشته شود و طرفین باید آن قرارداد را امضا کنند.
3- بخشیدن ارث پیش از مرگ: براساس قانون فرد زمانی می‌تواند ارثی ببرد که یک نفر مرده باشد؛ بنابراین تا قبل از مردن فرد کسی از او ارث نمی‌برد و او نمی‌تواند قبل از مرگ ارث خود را ببخشد مگر اینکه آن را از طریق عقد هبه یا بیع یا امثال آن به دیگری ببخشد.
برای بخشیدن سهم‌الارث چه مدارکی نیاز است؟
برای اینکه فردی سهم‌الارث خود را ببخشد باید یک سری مدارک را ارائه کند. این مدارک قانونی از این قرارند:
- شناسنامه و کارت ملی
- ارائه گواهی انحصار وراثت
- وجود رأی دادگاه یا تقسیم‌نامه بین ورثه
- ارائه مدارک لازم برای پرداختن مالیات بر ارث
- مدارک لازم برای اثبات مالکیت فرد
- مدارک لازم برای اثبات مالکیت فرد در مورد ارث، سند و …
باید بدانید در مواردی مانند بخشیدن ارث، ارائه مدارک بسیار مهم است. لازم است فرد هویت خودش را تعیین کند و پس از آن گواهی انحصار وراثت را به او تحویل بدهید. باید رأی دادگاه را برای تقسیم ترکه ارائه بدهد. یک سند مالکیت برای بخشیدن سهم‌الارث لازم است که می‌تواند مبایعه‌نامه یا یک سند رسمی باشد.
نتایج بخشیدن ارث چیست؟
حال بیایید ببینیم اگر فردی سهم‌الارث خودش را به دیگران ببخشد این عمل چه نتایجی برای او خواهد داشت؟
- وقتی مالی بخشیده می‌شود گیرنده مال نسبت به آن حقوق مالکیتی پیدا می‌کند.
- با بخشیدن یا هبه کردن مال، آن مال از مالکیت فرد هبه کننده خارج می‌شود و به فرد مقابل داده می‌شود؛ بنابراین مالک اولیه دیگر حق تصرف در مال را ندارد.
برای انجام مشاوره حقوقی تلگرامی و آنلاین کلیک کنید.
آیا ارث بخشیده شده قابل‌برگشت است؟
برگرداندن ارث بخشیده شده به مسائل مختلفی بستگی دارد. از جمله اینکه فرد به چه شیوه‌ای سهم‌الارث را بخشیده است و در قرارداد چه مواردی نوشته شده است.
درصورتی‌که یک فرد برای بخشیدن ارث از عقد هبه استفاده کند، رجوع از عقد هبه فقط زمانی ممکن است که مال هبه شده هنوز موجود باشد و مالکیت آن به فرد دیگری منتقل نشده باشد.
بخشیدن ارث از طریق عقد صلح یا عقد هبه
عقد صلح و عقد هبه دو روش قرارداد کتبی است که می‌تواند به صورت کتبی یا عادی باشد. شخصی نوشته شود یا اینکه در دفترخانه اسناد رسمی تنظیم شود.
اگر قرارداد هبه یا صلح سهم‌الارث دست‌نویس باشد، لازم است مواردی مانند مشخصات کامل طرفین و موضوع عقد به صورت کامل توضیح داده شود. بعد از اینکه شرط ضمن عقد و تاریخ بستن قرارداد، طرفین قرارداد و دو شاهد آن را امضا کنند. به این ترتیب سند عادی به اندازه سند رسمی معتبر خواهد بود.
برای تنظیم قرارداد رسمی بخشیدن سهم‌الارث افراد می‌توانند به دفتر اسناد رسمی مراجعه کنند و بعد از بررسی اسناد و مدارک توسط دفترخانه و ثبت اطلاعات دو طرف در قرارداد، باید مواردی مانند موضوع قرارداد، تاریخ عقد و شروط ضمن عقد ذکر شده باشد و سند هبه تنظیم شود و طرفین قرارداد باید آن را امضا نمایند.
برای انجام مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری با همکاران ما در سامانه حقوقی عدلاک کلیک کنید.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011