درباره پرداخت دیه از بیت‌المال چه میدانید؟ دیه پولی است که براساس قانون برای جنایت بر جان افراد یا اعضای بدن انسان تعیین می‌شود. این دیه ممکن است به خود فرد آسیب‌دیده یا ولی دم او پرداخته شود.
زمانی که فردی در درگیری یا تصادفی به فرد دیگر آسیب یا خسارتی وارد می‌کند موظف است که دیه پرداخت کند. پیش از این توضیحاتی درباره نحوه پرداخت دیه و دیه اعضای مختلف بدن ارائه کردیم. همچنین مشخص کردیم که اگر برای عضو آسیب‌دیده در قانون دیه مشخص نشده باشد، به فرد اُرش تعلق می‌گیرد.
همچنین بیان کردیم که دیه می‌تواند به صورت قسطی نیز پرداخت شود و بسته به میزان آسیب وارده این مسئله متفاوت است. در ادامه آشنایی با قوانین دیه باید بگوییم مواردی نیز وجود دارد که افراد می‌توانند برای دریافت دیه از بیت‌المال اقدام کنند؛ اما بیایید ببینیم چه زمانی می‌توان برای پرداخت دیه از بیت‌المال اقدام کرد. در این مقاله تلاش می‌کنیم تا شرایط پرداخت دیه از بیت‌المال را با هم بررسی کنیم.
تفاوت دیه و اُرش در قانون چیست؟
چنانچه درگیر پرونده‌های مرتبط با دیه و اختلافات مرتبط با آن شدید، پیش از هر کار با یک وکیل متخصص در سامانه حقوقی عدلاک ارتباط برقرار کنید. همکاران ما در سامانه حقوقی عدلاک پشتیبان شما در مسائل حقوقی و کیفری می‌باشند.
برای انجام مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری با همکاران ما در سامانه حقوقی عدلاک تماس برقرار کنید.
بیت‌المال چیست؟
بیت‌المال مالی است که متعلق به تمام مسلمانان است. اختیار این مال در دست رهبر مسلمانان یا امام است تا در شرایط خاص و به صورت عادلانه و منصفانه این مال را میان افراد جامعه تقسیم کند؛ بنابراین می‌توانیم بگوییم بیت‌المال حق‌الناسی است که به دست حاکم سپرده می‌شود و حاکم امانت‌دار آن است و موظف است آن را به طور عادلانه و منصفانه خرج خود مردم کشور کند.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011
شرایط پرداخت دیه از بیت‌المال چیست؟
براساس قانون مجازات اسلامی و بعضی دیگر از قوانین، در صورت وقوع یکی از شرایط زیر، دیه فرد آسیب‌دیده باید از بیت‌المال مسلمانان پرداخته شود. این موارد از این قرارند:
چنانچه فرد مدعی نتواند در دادگاه دلایل کافی ارائه کند و حاضر به بیان قسم نیز نباشد، اما طرف مقابل او قسم یاد کند و ختم دادرسی اعلام گردد و دعوا پایان یابد.
درصورتی‌که تصادفی رخ دهد اما نه ولی دم فرد متوفی شناخته شود و نه مقصر آن معلوم گردد.
زمانی که جسد فرد مقتول در اماکن عمومی پیدا گردد و مشخص نباشد که چه کسی او را به قتل رسانده است یا اینکه فرد در مکان شلوغ و در اثر تراکم جمعیت کشته شود، در این حالت پرداخت دیه از بیت‌المال می‌باشد.
اگر افرادی که به قصاص اعضای بدن و تعزیر یا حد غیر، مستوجب مجازات اعدام هستند، در اثر اجرای حکم مجازات کشته شوند یا اینکه آسیبی بیشتر از مجازات مشخص شده در حکم به فرد وارد شود، دیه او از بیت‌المال پرداخت می‌شود. درصورتی‌که قتل یا صدمه‌ای که ایجاد شده عمداً باشد یا اجراکننده حکم در آن مقصر باشد، آن فرد باید قصاص شود یا دیه بپردازد؛ اما چنانچه تقسیر مجری و عمد او مشخص نشود، کسی مسئول نیست اما در تعزیرات، دیه از بیت‌المال پرداخت می‌شود.
چنانچه اقدام به جنایت موجب بر هم زدن نظم و امنیت عمومی شود یا به احساسات مردم صدمه بزند، درصورتی‌که فرد مرتکب مستحق قصاص باشد اما خواهان پرونده توانایی پرداخت تفاوت دیه یا سهم افراد دیگری که دارای حق درخواست قصاص هستند نداشته باشد در این حالت با درخواست دادستان و تائید رئیس قوه قضائیه، مابقی دیه از بیت‌المال پرداخت می‌شود.
درصورتی‌که جنایتی به صورت عمدی انجام شود و به دلیل مرگ یا فرار فرد مجرم، دسترسی به او امکان‌پذیر نباشد و مالی هم نداشته باشد. در این حالت در جرائمی به جز قتل، دیه به صورت مستقیم از بیت‌المال پرداخته می‌شود. همچنین در قتل و جنایات شبه عمد یا خطای محض چنانچه مجرم عاقله نباشد یا عاقله تمکن مالی پرداخت دیه را نداشته باشد، دیه از بیت‌المال پرداخت می‌گردد.
چنانچه مأموری در راستای اجرای وظایف قانونی خود، کاری را براساس مقررات انجام دهد و این عمل موجب فوت فرد یا آسیب بدنی به فرد دیگر شود، دیه مشخص شده توسط بیت‌المال پرداخته می‌شود.
در برخی از موارد بعد از واقع شدن جرم، امکان شناسایی قاتل وجود ندارد و در این حالت اصطلاحاً لوث محقق می‌شود و مدعی علیه باید قسامه یاد کند. اگر مدعی علیه اقامه قسامه کند،پرداخت دیه از بیت‌المال انجام می‌شود و در موارد غیر از لوث چنانچه نوبت به سوگند متهم برسد و براساس قوانین، متهم سوگند بخورد که قتل را انجام نداده است، در این حالت دیه از بیت‌المال پرداخت می‌گردد.
لوث چیست؟
در بعضی از موارد دلایل و مدارک اثبات قتل قدرتمند نیست و قتل فقط با قسم ثابت می‌گردد. در صورت اثبات جرم با قسم، صرفاً باید دیه پرداخت شود و چنانچه قاضی به اشتباه حکمی صادر کند، درصورتی‌که برای آن مجازات دیه مشخص شود، لازم است دیه از بیت‌المال پرداخت گردد.
آیا پرداخت دیه از بیت‌المال صرفاً برای جرم قتل معین‌شده است؟
باید بدانید که برای پرداخت دیه از بیت‌المال هیچ بند و ماده مستقیمی در قانون وجود ندارد اما دیوان عالی کشور با صدور رأی وحدت رویه اعلام کرده است درصورتی‌که مرتکب جنایت علیه فرد آسیب‌دیده مشخص نشود یا آن فرد در دسترس نباشد، دیه از بیت‌المال پرداخت می‌گردد.
دیه پارگی لاله گوش در قانون چقدر است؟
آیا همان افزایش دیه در ماه‌های حرام در پرداخت دیه از طریق بیت‌المال تأثیرگذار است؟
در مورد افزایش دیه در ماه‌های حرام، میان حقوقدانان و فقها تفاوت وجود دارد ما در این بخش تفاوت‌ها را بیان می‌کنیم.
در پرونده‌هایی که باید دیه از طریق بیت‌المال پرداخت شود، چنانچه قتل در ماه حرام رخ داده باشد، حکم افزایش یک سوم به مبلغ دیه نسبت به بیت‌المال جاری می‌باشد.
عده‌ای از افراد به خاطر تعارض پرداخت دیه از بیت‌المال با اصل شخصی بودن مجازات‌ها و جرائم و مهم‌تر از آن اینکه بیت‌المال مسلمین نزد حاکم امانت است و حاکم موظف است که در استفاده از آن محتاط باشد و رعایت حق کلیه افراد جامعه را بنماید؛ بنابراین زمانی که عاقله‌ای نباشد یا فرد توان پرداخت دیه ندارد یا اینکه در مسائلی که قتل در اثر اشتباه مجری قانون و افراد نظامی بوده یا اینکه حکم اشتباه دادگاه منجر به آن شده، افزایش میزان دیه بر عهده بیت‌المال است ولی در بقیه موارد این مسئله بر عهده بیت‌المال نیست.
رأی وحدت رویه شماره ٧٩٠ ــ١٣٩٩/۴/١٠ ھیأت عمومی دیوانعالی کشور:
قانونگذار به شرح مواد ۴٣۵،۴٧۴،۴٧۵ و ۴٨٧ قانون مجازات اسلامی مصوب ١٣٩٢ و با لحاظ موازین فقھی، در ھمه موارد قتل نفس یا مادون آن که به مرتکب دسترسی حاصل نشده است اعم از آن که شناسایی شده یا نشده باشد، پرداخت دیه از بیت‌المال را مقرر کرده است که البته در موارد شناسایی مرتکب و عدم دسترسی به وی، پرداخت دیه از بیت‌المال در صورتی ممکن است که ترتّب مذکور در مواد قانونی مربوط رعایت شود.
بنا به مراتب، در مواردی که مرتکب صدمه عمدی مادون قتل شناسایی نشده باشد، پرداخت دیه بر عھده بیت‌المال است و رأی شماره ١٣۶۵ مورخ ١٣٩۶/١٢/٢٣ شعبه ٢۴ دادگاه تجدیدنظر استان خوزستان تا حدی که با این نظر انطباق دارد به اکثریت آراء ھیأت عمومی، صحیح و قانونی تشخیص داده می شود.
این رأی طبق ماده ۴٧١ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ١٣٩٢ با اصلاحات بعدی، در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور، دادگاهھا و سایر مراجع اعم از قضایی و غیر آن لازم الاتباع است.
برای انجام مشاوره حقوقی تلگرامی و آنلاین با همکاران ما در سامانه حقوقی عدلاک کلیک کنید.
نحوه دریافت دیه از بیت‌المال
افراد به دو طریق می‌توانند از بیت‌المال دیه بگیرند. اقدام حقوقی و اقدام کیفری
زمان مطالبه دیه توسط شاکی یا ولی دم از بیت‌المال، پرونده کیفری طرح شده در دادگاه بدون صادر شدن قرار مجرمیت و بدون صدور کیفرخواست به دادگاه کیفری صالح ارجاع می‌شود و دادگاه با بررسی کردن موضوع و شناختن و تشخیص دادن وضعیت قانونی، اقدام به صدور حکم برای پرداخت دیه از بیت‌المال را صادر می‌نماید.
چنانچه اولیا ء دم یا مجنی علیه به عنوان خواهان پرونده، دعوای حقوقی مطرح می‌کند . در این صورت برای صادر کردن حکم از دادگاه حقوقی، دادخواست تقدیم دادگاه می‌شود و با تمام شرایط مقرر شده در قانون لازم است و دادخواست باید از سوی وزارت دادگستری تقدیم شود.
اجرای حکم قصاص و دیه در جنایت های چند نفره
برای انجام مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری با همکاران ما در سامانه حقوقی عدلاک ارتباط برقرار کنید. شما می‌توانید از طریق تلفن و تلگرام با ما ارتباط برقرار کنید . فراموش نکنید در روزهای سخت ما در کنار شما هستیم.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011
یک سوال داشتم یک شماره تماس بهم بدین
سلام بله پاسخگو هستیم 05138676422
09393106011
09150997001
09150998001