اگر به هر نحو قربانی جرم فیشینگ شدید، باید اقدام به شکایت از جرم فیشینگ نمایید. با افزایش حضور اینترنت در زندگی افراد و زندگی روزمره، به دلیل مشکلات کاری و کمبود زمان، بیشتر افراد تمایل دارند که به جای سپری کردن وقت در بازار، از طریق اینترنت خریدهای خود را انجام دهند.
اینترنت علاوه بر فراهم کردن بستر کار و تجارت برای افراد و نقش پررنگی که در ارتباطات انسانی دارد، هزاران نفر از طریق اینترنت به کار و کسب و اداره امور زندگی خود می‌پردازند؛ اما هر خوبی، مشکلات و بدی‌هایی هم دارد و متأسفانه عدم آموزش کافی در کشور ما موجب شده که افراد سودجو و سوءاستفاده گر نیز از این فضای چند میلیارد نفره برای کسب سود استفاده کنند.
یکی از جرائمی که در فضای اینترنت رخ می‌دهد جرم فیشینگ است. در این جرم کلاهبرداران با استفاده از لینک‌های تقلبی، ایمیل‌های دروغین یا سایت‌های ساختگی و مواردی از این دست، اقدام به فریب قربانی خود می‌کنند و موجب آسیب‌های مالی فراوانی به افراد می‌شوند. زمانی که قربانی جرم فیشینگ می‌شوید باید حتماً اقدام به شکایت قانونی نمایید، اما برای شکایت از جرم فیشینگ باید چه اقداماتی انجام دهیم؟
در ایران با کلاهبرداری اینترنتی و فیشینگ چطور برخورد می‌شود؟ چه مجازاتی برای مرتکبین کلاهبرداری اینترنتی در نظر گرفته شده است؟ در این مقاله با ما باشید تا بیشتر درباره این مسئله با هم گفتگو کنیم.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011
جرم فیشینگ چیست؟
در تعریف کلی جرم فیشینگ به معنی سوءاستفاده از حساب‌های بانکی و کارت اعتباری افراد است.
فیشینگ در حقیقت نوعی کلاهبرداری بر بستر اینترنت است که به نام سرقت اینترنتی نیز شناخته می‌شود. این جرم انواع مختلفی دارد که می‌تواند از دزدی از کارت‌بانکی، درگاه بانکی تقلبی، سایت‌های پرداخت تقلبی تا خرید و فروش دروغین و … را در بر بگیرد.
یکی از مسائلی که باید همواره به آن دقت داشته باشید این است که اطلاعات حساب کاربری و کارت شما مانند رمز دوم، Cvv2 و تاریخ انقضای کارت، مشخصات فردی مانند نام و نام خانوادگی، کد ملی و مواردی از این دست را نباید با هرکسی به اشتراک بگذارید. در حقیقت سارقان از طریق همین اطلاعات که در صفحات جعلی وارد میکنید به حساب‌های مالی شما دسترسی پیدا می‌کنند و می‌توانند حساب شما را خالی کنند.
برای انجام مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری با همکاران ما در سامانه حقوقی عدلاک کلیک کنید.
حالت‌های مختلف ارتکاب به جرم فیشینگ
مرتکبین جرم فیشینگ برای دستیابی به اطلاعات قربانیان خود از راه‌های مختلفی اقدام می‌کنند. برخی از این راهها عبارتند از:
1- ارسال پیامک‌های حاوی لینک
2- ایجاد درگاه پرداخت بانکی تقلبی برای دستیابی به اطلاعات قربانی
3- ارسال پیامک‌هایی دروغین با مضمون‌هایی مانند برنده شدن در مسابقه، ثبت شکایت و … برای دستیابی به اطلاعات
4- ارسال ایمیل‌های جعلی و تقلبی
5- پیشنهاد نصب اپلیکیشنهای مختلف روی تلفن همراه برای دسترسی به اطلاعات
6- استفاده از نسخه‌های جعلی نرم‌افزارهایی مانند واتساپ و تلگرام
7- استفاده از ربات‌های نامعتبر
8- ترغیب کردن افراد به کلیک روی تبلیغات دروغین وب سایت‌ها
9- استفاده از دستگاه‌های کارت‌خوان جعلی
10- ایجاد کردن دستگاه عابر بانک ATM تقلبی برای استفاده قربانی
بستر ارتکاب جرم فیشینگ
جرم فیشینگ یکی از جرائم رایانه‌ای است که در بیشتر مواقع در فضای اینترنت انجام می‌شود. بستر مناسب برای ارتکاب به جرم فیشینگ کامپیوترها، شبکه‌های مجازی، پیام‌رسان‌ها و اینترنت است.
ایجاد یک تبلیغ تحریک‌کننده و فریبنده موجب ایجاد اعتماد در قربانیان می‌شود و اطلاعاتتان را در اختیار مجرمان قرار دهد.
به یاد داشته باشید درگاه‌های پرداختی که با شماره شخصی یا ایمیل شخصی برای شما فرستاده می‌شوند، معمولاً با هدف فریب افراد و دروغین می‌باشد.
برای انجام مشاوره حقوقی تلگرامی و آنلاین با همکاران ما در سامانه حقوقی عدلاک کلیک کنید.
افرادی که هدف فیشینگ قرار می‌گیرند
افرادی که معمولاً قربانی جرم فیشینگ قرار می‌گیرند و مجرمین می‌توانند حساب آنها را خالی کنند، معمولاً افرادی هستند که ساده و خوش باورند یا اطلاعات مناسبی در این زمینه ندارند. این افراد از سر سادگی با در اختیار گذاشتن اطلاعات حساب خود، برای بقیه بستر وقوع جرم را فراهم می‌کند.
باید بدانید جرم فیشینگ صرفاً سرقت مبلغ از حساب شما نیست، بلکه این احتمال وجود دارد که مبلغ یا مبالغی به حساب شما واریز شود. باید بدانید که واریز پول به حساب شما بدتر از برداشت حساب است. در این حالت قربانی با دریافت کردن مبلغی، تبدیل به کیف پول مجرمین می‌شود و حتی مجرمین می‌توانند از او شکایت کنند و مدعی شوند که این فرد همکار و همدست آن‌هاست. تفاوتی نمی‌کند که مبلغ واریزی چقدر کم و اندک است، حتماً این مسئله را از طریق بانک پیگیری کنید و در صورت امکان اقدامات حقوقی لازم را برای تبرئه شدن انجام بدهید.
در برخی از پرونده‌های مرتبط با فیشینگ، برای گم کردن رد پول، یک مبلغ در چندین حساب جا به جا می‌شود تا رد کلاهبرداران در این مسیر ناپدید شود.
اثبات تحقق جرم و شکایت از جرم فیشینگ
برای اینکه بتوانیم از جرم فیشینگ رخ داده شکایت کنیم باید یک سری شرایط وجود داشته باشد:
- مرتکب جرم باید عاقل و بالغ باشد و با اختیار خود جرم را انجام داده باشد بنابراین اگر مجرم محجور یا مجنون باشد یا براثر اجبار و اکراه جرم را انجام داده باشد، فیشینگ رخ نداده است.
- مرتکب جرم باید سوءنیت داشته باشد و با هدف کلاهبرداری کار خود را انجام دهد.
- جرم فیشینگ باید بر بستر اینترنت و فضای مجازی رخ داده باشد.
شکایت از جرم فیشینگ
درصورتی‌که قربانی جرم فیشینگ شدید، در اولین فرصت از طریق یکی از راه‌های زیر اقدام کنید:
- از طریق پلیس فتا در شهرستان‌ها یا ثبت شکایت و ارائه مدارک لازم برای اثبات وقوع جرم
- در صورت تعدد قربانیان می‌توانند برای ثبت شکایت خود مستقیماً از طریق کیفری اقدام کنند.
- از طریق دادگاه عمومی و انقلاب در شهرستان محل سکونت شما
- از طریق دفاتر خدمات قضایی که با توجه به الکترونیک شدن سامانه ثبت شکوائیه و دادخواست
- از طریق دادسرای ویژه جرائم رایانه‌ای فقط در استان تهران قابل اقدام است.
مدارک لازم برای ثبت شکایت از جرم فیشینگ
1- کپی یا رونوشت مکالمات شما در فضای مجازی با مجرم که منجر به اغوای شما شده است.
2- تصویر یا رونوشت مدارک شناسایی قربانی
3- پرینت حساب فرد قربانی
نحوه رسیدگی و مراجع صالح جهت رسیدگی به شکایت از جرم فیشینگ
برای تسلط بیشتر به مراحل پیش روی پرونده، بهترین راه این است که قربانی به مراحل رسیدگی به پرونده حقوقی و کیفری خود مسلط باشد. برای رسیدگی به شکایت از جرم فیشینگ مراحل زیر رخ می‌دهد:
1- با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات قضایی شکایت خود را در زمینه فیشینگ ثبت کنید.
2- نسخه‌ای از شکایت ثبت شده خود در دفتر خدمات قضایی را به دادسرای عمومی یا انقلاب یا دادسرای جرائم رایانه‌ای ارائه کنید.
3- دادسرای عمومی و انقلاب یا دادسرای جرائم رایانه‌ای حسب اقتضای ماهیت جرم آن را به پلیس فتا ارجاع می‌دهد.
4- شروع تحویل پرونده تحقیقات خود را در زمینه انجام جرم در پلیس فتا
5- پس از تکمیل تحقیقات پلیس فتا، درصورتی‌که پلیس به این نتیجه برسد که جرم صورت گرفته، پرونده برای رسیدگی به بازپرس یا دادیار ارجاع داده می‌شود.
6- بررسی مجدد در دادسرا و بررسی نتیجه تحقیقات پلیس فتا برای تحقق جرم فیشینگ
7- صدور کیفرخواست
8- بررسی براساس تحقق جرم و محکومیت متهم
9- صدور رأی قطعی و ارسال پرونده به ارجاع احکام
مجازات جرم فیشینگ
مجازات جرم فیشینگ در قانون مجازات اسلامی و قانون جرائم رایانه‌ای مصوب در سال 1388 بیان شده است:
ماده 740 قانون مجازات اسلامی بیان می‌دارد:
هرکس به طور غیرمجاز داده‌های متعلق به دیگری را برباید، چنانچه عین داده‌ها در اختیار صاحب آن باشد، به جزای نقدی از یک‌میلیون ریال تا بیست میلیون ریال و در غیر این صورت به حبس از نود و یک روز تا یک سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا بیست میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
ماده 741 قانون مجازات اسلامی بیان می‌دارد:
هرکس به طور غیرمجاز از سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی با ارتکاب اعمالی از قبیل وارد کردن، تغییر، محو، ایجاد یا متوقف کردن داده‌ها یا مختل کردن سامانه، وجه یا مال یا منفعت یا خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگران تحصیل کند. علاوه بر رد مال به صاحب آن، به حبس از یک تا پنج سال به جزای نقدی از بیست میلیون ریال تا یک‌صد میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
براساس دیدگاه قانون مجازات در زمینه دستیابی به اطلاعات محرمانه و داده‌های اینترنتی نیز سه سری مجازات مشخص شده است:
1.اگر مجرم به اطلاعاتی دستیابی کند اما با استفاده از آنها کسب مال و پولی نکند و اصل اطلاعات پیش خود فرد بماند در این صورت فرد براساس ماده 740 قانون مجازات اسلامی به جزای نقدی از یک میلیون تا بیست میلیون ریال محکوم می‌شود.
2.اگر مجرم به داده‌هایی دست پیدا کند و از این طریق سود مالی نبرد یا اصل داده‌ها از دسترسی فرد خارج شود، در این حالت مجرم به مجازات حبس از 91 روز تا یک سال و همچنین مجازات نقدی از 5 تا 20 میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم می‌شود.
3.اگر مجرم به اطلاعاتی دست پیدا کند و از طریق آن مال به کسب مال و منفعتی برسد در این صورت علاوه بر اینکه باید مبلغی را که به دست آورده به مالباخته بپردازد، به حبس از یک تا پنج سال محکوم می‌شود و همچنین جزای نقدی از بیست تا صد میلیون ریال به این فرد تعلق می‌گیرد. همچنین این امکان وجود دارد که فرد به هر دو این مجازات‌ها محکوم شود.
درصورتی‌که به هر نحو قربانی جرم فیشینگ شدید، با همکاران ما در سامانه حقوقی عدلاک تماس بگیرید. همکاران ما در همه ساعات شبانه‌روز آماده کمک‌رسانی به شما عزیزان می‌باشند. فراموش نکنید در روزهای سخت ما در کنار شما هستیم.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011