درباره روابط مالی زوجین چه میدانید؟ همان‌طور که میدانید ازدواج یک عقد و معامله‌ای میان زن و شوهر است که برای هرکدام از آنها حقوق و مسئولیت‌هایی در قبال دیگری ایجاد می‌کند. به عنوان مثال زن موظف به تمکین از شوهر خود است و مطابق شرع باید در امور کلی زندگی پیرو شوهر خود باشد.
در عوض مرد موظف به تأمین مالی زندگی است و وظیفه پرداخت مهریه و نفقه را دارد. البته روابط مالی زن و شوهر در زمان ازدواج با طلاق متفاوت است. حقوق مالی زن پیش از طلاق و در زمان زندگی مشترک با حقوق مالی او در زمان طلاق متفاوت است. در این مقاله قصد داریم درباره حقوق مالی زوجین، نفقه، پرداخت نفقه و مهریه با شما گفتگو کنیم.
تماس فوری با بهترین تیم وکلا در شهر شما
شماره تلفن‌های ۰۹۱۵۵۰۴۶۹۰۹ و ۰۹۳۹۳۱۰۶۰۱۱
ناشزه
در چه صورتی زن ناشزه حساب می‌شود؟ اگر زنی بدون دلیل موجه ناسازگاری کند یا از شوهرش تمکین نکند، چنین زنی براساس قانون ناشزه محسوب می‌شود و نفقه به زن ناشزه تعلق نمی‌گیرد.
انواع تمکین در روابط مالی زوجین
تمکین در روابط مالی زوجین تمکین دو نوع است.
- تمکین به معنای خاص: به معنی انجام وظایف زناشویی و جنسی
- تمکین عام: شامل وظایف عمومی زن در خانه شوهر که باید با تعامل میان طرفین و تفاهم زندگی مشترک مطیع شوهر خود باشد.
برای انجام مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری کلیک کنید.
مشاوره رایگان دریافت نفقه فرزندان
پرداخت نفقه
یکی از روابط مالی زوجین بحث نفقه است. نفقه چیست؟ نفقه به معنای تأمین هزینه‌های زندگی زن توسط مرد است که می‌تواند شامل خانه‌ای برای زندگی، اثاثیه منزل، غذا، لباس، دارو و … باشد که با عقد دائم بر عهده مرد قرار می‌گیرد. میزان نفقه زن براساس توانایی مالی مرد و شأن اجتماعی زن مشخص می‌شود.
در عقد موقت نفقه برگردن مرد نیست مگر اینکه در زمان عقد، این مسئله توسط زن شرط قرار داده شود.
همچنین باید بدانید که تمکین زن از مرد، شرط تعلق گرفتن نفقه به او است و درصورتی‌که زنی از شوهر خود تمکین نکند، ناشزه محسوب می‌شود و در این صورت نفقه شامل او نمی‌گردد.
درصورتی‌که درباره نفقه یا شرایط پرداخت و عدم پرداخت آن سؤالی داشتید، همکاران ما در سامانه حقوقی عدلاک پاسخگوی سؤالات شما عزیزان خواهند بود. می‌توانید از طریق یکی از لینک‌های قرار گرفته در این صفحه با همکاران ما ارتباط برقرار کنید.
اگرچه بیشتر افراد نفقه را تنها مخصوص دوره ازدواج و قبل از طلاق می‌دانند اما براساس قانون شرایطی وجود دارد که در آن حتی پس از طلاق نیز، زن مستحق دریافت نفقه از شوهر خود است. مثلاً درصورتی‌که زن باردار باشد، مرد موظف است که تا زمان وضع حمل، نفقه او را بپردازد و چنانچه شوهر زن فوت کند، افرادی که پرداخت نفقه را پذیرفته‌اند باید این کار را انجام دهند.
برای انجام مشاوره حقوقی تلگرامی و آنلاین کلیک کنید.
ضمانت اجرایی نفقه
درصورتی‌که مرد از پرداخت نفقه سرباز بزند، زن می‌تواند با شکایت به دادگاه درخواست پرداخت نفقه را مطرح کند. دادگاه شرایط را بررسی می‌کند و درصورتی‌که مرد با داشتن توانایی مالی، از پرداخت نفقه سرباز زند، او را مکلف به پرداخت نفقه می‌کند . همچنین اگر مرد توانایی پرداخت نفقه نداشته باشد، زن می‌تواند تقاضای طلاق کند.
باید بدانید که زن می‌تواند برای پرداخت نفقه درخواست تعقیب جزایی شوهر را داشته باشد. زیرا عدم پرداخت نفقه به عمد یک جرم محسوب می‌شود.
بنابراین اگر زن بتواند ثابت کند که شوهر با داشتن توانایی مالی، بی‌دلیل از پرداخت نفقه سر باز میزند، مرد علاوه بر پرداختن نفقه به مجازات نیز محکوم می‌شود. در صورت عدم تمکین زن، مرد از پرداختن نفقه با وجود استطاعت مالی خودداری کند.
همان‌طور که میدانید عدم پرداخت نفقه یک جرم است. براساس ماده 22 قانون حمایت خانواده، چنین مردی به از سه ماه تا یک سال حبس محکوم خواهد شد.
مطابق قانون حمایت خانواده، عدم پرداخت نفقه یک جرم مستتر محسوب می‌شود. یعنی زن می‌تواند بابت این مسئله شکایت کیفری انجام دهد. یعنی خانم می‌تواند با مراجعه به دادگاه و ارائه دادخواست، نفقه ماه‌ها و سال‌های گذشته خودش را از شوهرش بگیرد.
تماس فوری با بهترین تیم وکلا در شهر شما
شماره تلفن‌های ۰۹۱۵۵۰۴۶۹۰۹ و ۰۹۳۹۳۱۰۶۰۱۱
روابط مالی زوجین مهریه
یکی از حقوق مالی زن پس از ازدواج، مهریه می‌باشد. درصورتی‌که مهریه مشخص نشده باشد، یعنی مثلاً یک ملک مشخص نباشد که به مالکیت زن در بیاید، یک دین و بدهی است که بر عهده میرد است. منظور از بدهی این است که زن می‌تواند هر زمان که بخواهد مهریه خود را طلب کند یا از طریق دادگاه برای دریافت آن اقدام کند که به این عمل به اجرا گذاشتن مهریه میگویند.
زن حتی می‌تواند برای مطالبه مهریه خود از طریق اداره ثبت، زوج را ممنوع‌الخروج کند و اموال او را بابت طلب خود توقیف کند. در این صورت اموال شوهر به جز آنچه که مستثنیات دین محسوب می‌شود، بابت مهریه توقیف می‌گردد و تا زمان حکم دادگاه و مشخص شدن نحوه پرداخت دین و جلب رضایت زوجه این حکم پابرجا خواهد بود.
درصورتی‌که مرد مالی برای پرداخت مهریه نداشته باشد، مهریه او با توجه به درآمد مرد، قسط‌بندی خواهد شد.
باید بدانید که مهریه حقی است که زن می‌تواند بلافاصله پس از عقد آن را مطالبه کند و حتی تا زمان دریافت نکردن مهریه از تمکین امتناع کند.
همچنین مهریه در روابط مالی زوجین انواع مختلفی دارد که هرکدام شرایط و قانون مخصوص به خود را دارند. انواع مهریه شامل موارد زیر است:
- مهر المسمی
- مهرالمثل
- مهر السنه
- مهر المتعه
- مفوضه البضغ
- مفوضه المهر
ما در اینجا درباره هرکدام به اختصار توضیحاتی ارائه می‌کنیم:
مهر المسمی
این مهریه در حالت تفویض مهر مشخص می‌شود. یعنی فرد سومی که برای تعیین محل انتخاب شده، داور میان زوجین قرار می‌گیرد و این سمت قابل عزل نیست. درصورتی‌که این فرد از قبول سمتی که به او داده شده امتناع کند یا قبل از مشخص کردن مهر بمیرد یا مجنون شود، تعیین میزان مهر با داور دیگری است که زن و شوهر مشخص می‌کنند یا اینکه دادگاه می‌تواند این کار را انجام دهد.
مهرالمثل
یکی از انواع مهریه است که در تعیین آن شرافت خانوادگی زن، صفات او و شایستگی‌های زن موردنظر قرار می‌گیرد. در این موارد زن مستحق مهرالمثل شناخته می‌شود:
- اگر در عقد نکاح مهریه مشخص نشود و اعلام شود که مهریه بعد از عقد تعیین می‌شود . درصورتی‌که قبل از مشخص شدن مهریه، میان زن و مرد نزدیکی واقع شود، زن مستحق مهرالمثل است.
- اگر در زمان نکاح عدم پرداخت مهریه شرط شود. یعنی شرط شود که زن حق مهریه ندارد، چنانچه پیش از مشخص شدن مهریه میان زن و مرد نزدیکی واقع شود، زن مستحق دریافت مهرالمثل خواهد بود.
- چنانچه نکاح دائم یا موقت باطل باشد و زن از باطل بودن آن بی‌خبر باشد و میان زن و مرد نزدیکی انجام گرفته باشد، مهرالمثل به زن تعلق می‌گیرد. به عنوان مثال اگر ازدواج در زمان عده زن باشد و زن از زمان انقضای عده اطلاع نداشته باشد. اما اگر زن از باطل بودن نکاح مطلع باشد، هیچ مهری به او تعلق نمی‌گیرد.
مهر السنه
میزان این مهریه مشخص است و مقدار آن 5/262 مثقال سکه نقره می‌باشد.
مهر المتعه
مهریه‌ای است که در نکاح مفوضه البضع شوهر به زن مطلقه خود می‌دهد و در این نوع از مهریه میزان فقر و غنای زن در نظر گرفته می‌شود.
مفوضه البضع
یکی دیگر از انواع مهریه است که در آن زن در عقد دائم فرد در می‌آید اما مهریه در آن ذکر نشده باشد یا شرط عدم مهریه برای عقد اعلام شده باشد.
مفوضه المهر
یکی دیگر از انواع مهریه، مفوضه المهر است . در این مهریه، زوجه در عقد دائم است و مقدار مهریه را مشخص نکرده یعنی در زمان عقد تعیین آن را برعهده شوهر، زن یا فرد سومی گذاشته‌اند.
مقرری ماهانه
یکی از روابط مالی زوجین که از سوی مرد به زن تعلق می‌گیرد، پرداخت مقرری ماهانه است
ماده 11 قانون حمایت خانواده مصوب سال 1353 بیان می‌دارد:
دادگاه مىتواند به تقاضاى هر یک از طرفین درصورتی‌که صدور گواهى عدم امکان سازش مستند به سوء رفتار و قصور طرف دیگر باشد، او را با توجه به وضع و سن طرفین و مدت زناشویى به پرداخت مهریه مقررى ماهانه متناسبى در حق طرف دیگر محکوم نماید، مشروط به اینکه عدم بضاعت متقاضى و استطاعت طرف دیگر محرز باشد.
پرداخت مقررى مذکور در صورت ازدواج مجدد محکوم‌له یا ایجاد درآمد کافى براى او یا کاهش درآمد یا عسرت محکوم‌علیه یا فوت محکوم‌له به حکم همان دادگاه حسب مورد تقلیل یافته یا قطع خواهد شد.
در موردى که گواهى عدم امکان سازش به جهات مندرج در بندهاى 5 و 6 ماده 8 صادر شده باشد مقررى ماهانه با رعایت شرایط مذکور به مریض یا مجنون نیز تعلق خواهد گرفت، مشروط به اینکه مرض یا جنون بعد از عقد ازدواج حادث شده باشد و در صورت اعاده سلامت به حکم دادگاه قطع خواهد شد
دادگاه در صورتی حکم به پرداخت مقرری می‌دهد که دو شرط زیر برقرار باشد:
- یکی از زوجین گواهی عدم سازش گرفته باشد و صادر شدن این گواهی با توجه به اسناد به دلیل سوء رفتار و قصور طرف مقابل یا وجود جنون و مرض صعب‌العلاج در او باشد.
- نداشتن توانایی مالی و استطاعت طرف مقابل مشخص باشد.
ممنوع الخروج کردن مرد بابت مهریه
اجرت‌المثل
براساس قانون در سه حالت اجرت‌المثل به زن تعلق می‌گیرد
- زن کاری را که جزء وظایف زوجیت او نیست به دستور شوهر انجام دهد. مثلاً تمیز کردن منزل، پختن غذا و شیر دادن بچه وظیفه زن نیست. مگر اینکه بچه هیچ غذای دیگری نخورد یا نتوان هیچ غذای دیگری برای بچه تهیه کرد.
- انجام این کار به خواستۀ شوهر باشد.
- هدف از انجام این کار تبرع نباشد.
ما پیش از این به صورت مفصل درباره این مسائل در مقاله‌هایی با شما صحبت‌هایی را بیان کرده‌ایم و مقاله‌هایی را ارائه کرده‌ایم. چنانچه در زمینه حقوق مالی زوجین اختلافی دارید می‌توانید از مشاورین حقوقی و وکلای با تجربه سامانه حقوقی عدلاک کمک بگیرید.