- فهرست مطالب
- اعسار یعنی چه؟
- آیا اثبات اعسار فرد بدهکار، موجب معاف شدن او از پرداخت بدهی میشود؟
- چند بار میتوان دادخواست اعسار را مطرح کرد؟
- دادخواست تعدیل اقساط چیست؟
- آیا چنانچه پس از اعسار، بدهکار دارایی جدیدی کسب کند، آن اموال جدید به نفع طلبکار قابل توقیف است؟
- میزان اقساط در حکم اعسار چطور تعیین میشود؟
- پرداخت نکردن اقساط در حکم اعسار چه حکمی دارد؟
در این مقاله قصد داریم درباره حکم اعسار و تقاضای اعسار با شما صحبت کنیم. بیایید ببینیم اعسار چیست و چه زمانی میتوان از دادگاه حکم اعسار گرفت.
اعسار یعنی چه؟
اعسار در حقوق به معنی به تاخیر انداختن در پرداخت قرارداد مالی یا عدم توانایی اجرای این تعهدات است. این شرایط زمانی رخ میدهد که توانایی پرداخت بدهی بانکی یا شخصی یا مهریه را نداشته باشد و برای حل این مشکل به دنبال یک راه حل قانونی باشد.
برای انجام مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری کلیک کنید.

آیا اثبات اعسار فرد بدهکار، موجب معاف شدن او از پرداخت بدهی میشود؟
بسیاری از افراد گمان میکنند که ناتوانی و اعسار فرد از پرداخت بدهی، بدهی را از گردن او ساقط میکند، باید بگوییم که این طور نیست در حقیقت اگر بدهکار بتواند اعسار خود را ثابت کند، امکاناتی برای او فراهم میشود که دین خود را به صورت قسطی بپردازد و از پرداخت یکجای بدهی معاف میشود؛ مثلاً ممکن است بدهی را برای او چند قسط کنند تا هر ماه یا هر چند ماه یکبار قسط آن را بپردازد؛ اما هیچ کس از پرداخت بدهی و دین معاف نمیشود.
چند بار میتوان دادخواست اعسار را مطرح کرد؟
اگر فرد بدهکار در دادگاه دادخواست اعسار داده باشد و دعوی اعسار را مطرح کند اما حکم دادگاه به رد اعسار باشد آیا میتواند دوباره درخواست اعسار بدهد؟ باید بگوییم در حالت عادی در صورت رد شدن یک دادخواست و صدور حکم نمیتوان آن دعوا را در برابر همان فرد طرح کرد؛ زیرا این پرونده مختومه حساب میشود و قابلتجدیدنظر نیست؛ اما در دعوا و حکم اعسار قوانین کمی فرق دارد.
به این معنا که ممکن است فرد امروز توانایی پرداخت بدهی خود را نداشته باشد اما چند ماه دیگر این مشکل حل شده باشد؛ بنابراین همهچیز به شرایط متقاضی بستگی دارد. با این حال در بیشتر مواقع زمانی که دادخواست اعسار فرد برای دو یا چند بار در دادگاه مردود اعلام شود، در دفعات بعدی نیز رد میگردد مگر درصورتیکه بدهکار اسناد کافی را برای تغییر شرایط خود به دادگاه ارائه بدهد.

دادخواست تعدیل اقساط چیست؟
یکی از سؤالات پرتکرار در بحث اعسار، درباره دادخواست تعدیل اقساط است؛ اما دادخواست تعدیل اقساط چیست؟ بعد از اثبات اعسار بدهکار، دادگاه حکم به پرداخت اقساط بدهی میدهد. در این حالت معمولاً بدهکار موظف میشود که مبلغی را به عنوان پیشپرداخت به طرف مقابل پرداخت کند و سپس در تاریخهای مشخص مثلاً ماهانه یا چند ماهه اقساط مشخص شدهای را بپردازد.
میزان مبلغ پیشپرداخت و اقساط براساس توانایی مالی فرد مشخص میشود. گاهی اوقات بعد از مشخص کردن مقدار اقساط، شرایط اقتصادی کشور و شرایط مالی بدهکار ممکن است بهتر یا بدتر شود؛ مثلاً فرد معاملهای میکند یا کاری پیدا میکند و سود خوبی میکند که از فشار مالی بر او کم میشود؛ بنابراین میتواند بدهی خود را تسویه کند.
در بعضی از موارد که شرایط بدهکار بهتر میشود یا اینکه به دلایلی بدتر میشود، هرکدام از افراد ذینفع میتواند دادخواست تعدیل اقساط را به دادگاه ارائه کند. به عنوان مثال اگر آقایی به خاطر افزایش قیمت سکه درخواست تعدیل اقساط مهریه بدهد دادگاه با توجه به درامد فرد و شرایط اقتصادی ممکن است اقساط را کاهش دهد . همچنین ممکن است فرد طلبکار دادخواست تعدیل ارائه کند تا با توجه شرایط اقتصادی، از بدهکار مبلغ بیشتری را دریافت کند.
برای انجام مشاوره حقوقی تلگرامی و آنلاین کلیک کنید.
آیا چنانچه پس از اعسار، بدهکار دارایی جدیدی کسب کند، آن اموال جدید به نفع طلبکار قابل توقیف است؟
باید بگوییم چنانچه دادگاه برای بدهکار حکم اعسار بدهد و برای پرداخت بدهی اقساطی مشخص کند، اما بعد از مدتی، مالی به دست بدهکار برسد مثلاً ارثی ببرد یا در مسابقهای برنده شود، آیا طلبکار میتواند تقاضا کند که این مال به نفع او توقیف شود؟
پاسخ این است که بله، اگر بدهکار اموال جدیدی به دست بیاورد، این اموال به نفع طلبکار توقیف شده و به فروش میرسند تا همه یا بخشی از بدهی تسویه شود. در این حالت اگر پس از پرداخت مال طلبکار، چیزی از مال مزبور به جا ماند به بدهکار برگردانده میشود اما درصورتیکه این مال کفاف بدهی را ندهد، صرفاً به طلبکار داده میشود و ارزش آن از مبلغ بدهی کسر میگردد و مابقی طلب به صورت اقساط مشخص شده از او دریافت میشود.

میزان اقساط در حکم اعسار چطور تعیین میشود؟
بعد از اینکه حکم اعسار صادر شود، میزان پیش قسط و اقساط ماهانه براساس درآمد بدهکار و با نظر قاضی رسیدگیکننده مشخص میشود. قاضی با در نظر گرفتن شرایط مالی بدهکار و توانایی مالی او، میزان مبلغ پیش قسط و مقدار اقساط را معین میکند.
پرداخت نکردن اقساط در حکم اعسار چه حکمی دارد؟
اگر بدهکاری که برای او حکم اعسار ثابت شده اقساط خود را نپردازد، یا اینکه پیشپرداخت یا اقساط آن را نپردازد، طلبکار میتواند او را بازداشت کند.میزان توقیف حقوق بدهکار در حکم اعسار چقدر است؟باید بدانید که نمیتوان تمام اموال بدهکار یا حقوق او را بابت بدهی توقیف کرد.
ماده 96 قانون اجرای احکام مدنی میگوید:
از حقوق و مزایای کارکنان سازمانها و مؤسسات دولتی یا وابسته به دولت و شرکتهای دولتی و شهرداریها و بانکها و شرکتها و بنگاههای خصوصی و نظایر آن درصورتیکه داری زن یا فرزند باشند ربع و الا ثلث توقیف میشود.
تبصره ۱ – توقیف و کسر یک چهارم حقوق بازنشستگی یا وظیفه افراد موضوع این ماده جایز است مشروط بر اینکه دین مربوط به شخص بازنشسته یا وظیفهبگیر باشد.
تبصره۲ (اصلاحی ۱۳۹۴/۱۱/۱۲) – حقوق و مزایای نظامیانی که در جنگ هستند و مستمری مددجویان کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی توقیف نمیشود.
براساس ماده 96 قانون اجرای احکام مدنی اگر بدهکار همسر یا فرزند داشته باشد، تنها یک چهارم حقوق او توقیف میشود و اگر فاقد زن و همسر باشد این مبلغ به یک سوم کاهش پیدا میکند.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفنهای 09150998001 و 09393106011