درباره حق مسکن چه میدانید؟ بدون شک شما نیز درباره حق مسکن به عنوان یکی از شرایط ازدواج شنیده‌اید. یکی از ملزومات یک زوج برای زندگی مشترک تهیه منزل مسکونی است؛ اما محل زندگی ممکن است موجب ایجاد بحران و اختلاف میان زن و شوهر شود.
براساس قوانین ایران، زن باید در خانه‌ای که شوهرش برای زندگی مشخص می‌کند زندگی کند؛ اما این مسئله یک استثنا دارد و آن زمانی است که شوهر اختیار تعیین مسکن یا به اصطلاح حق مسکن را به خانم داده باشد.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011
برای انجام مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری کلیک کنید.
حق مسکن چیست؟
چنانچه مرد در زمان عقد بتواند و بپذیرد، زن این اختیار را دارد که شهر و خانه محل زندگی خود را مشخص کند. چنانچه این شرط در زمان عقد ثبت شود، اگر در اجرای این تعهد شوهر کمبودی داشته باشد، زن می‌تواند از طریق دادگاه شوهر را ملزم به تأمین مسکن کند.
البته باید بدانید که تأمین مسکن مناسب در حقیقت مقدمه تمکین است و مرد باید مسکنی را تهیه کند که شایسته و در شأن خانم باشد. علاوه بر این تأمین شرایط لازم برای زندگی نیز وظیفه دیگر مرد است و اگر مرد نتواند این امکانات را فراهم کند زن می‌تواند از طریق دادگاه او را وادار به تهیه مسکن کند و اگر مرد مسکن مناسب و لوازم زندگی را فراهم نکند زن الزامی به تمکین نخواهد داشت.
درصورتی‌که دادگاه صحبت‌های طرفین را گوش کند و صحبت‌های زن و شوهر نشان دهد که مرد شرایط مناسب را برای تمکین فراهم نکرده، دادگاه الزامی برای تمکین زن نمی‌بیند.
برای ایجاد عدالت و توازن در روابط میان زن و شوهر، لازم است که احترام و تعهدات هرکدام از اعضای خانواده حفظ شود. تضمین کردن حقوق زن در زمینه محل زندگی و اجتناب کردن از مشکلات حقوقی توسط سیستم قضایی پوشش داده می‌شود و این مسئله اهمیت تنظیم قراردادهای ازدواج و مدارک حقوقی را مشخص می‌کند. در ادامه درباره قوانین مرتبط با حق مسکن با شما عزیزان گفتگو خواهیم کرد.
برای انجام مشاوره حقوقی تلگرامی و آنلاین کلیک کنید.
حق مسکن در قانون ایران
ماده 1114 قانون مدنی درباره حق مسکن بیان می‌کند:
زن باید در منزلی که شوهر تعیین می‌کند سکنی نماید مگر آن‌که اختیار تعیین منزل به زن داده شده باشد.
این قانون زن را موظف می‌کند که در خانه‌ای که شوهرش مشخص می‌کند زندگی کند. این هم یک تعهد قانونی است و هم نشان دنده تمکین زن از شوهر است زیرا زندگی کردن خانم در منزل تهیه شده توسط شوهر نشانه تعهد زن به زندگی مشترک است.
ماده 1119 قانون مدنی به زن این اجازه را می‌دهد که در زمان عقد شرط ضمن عقد بیان کند و اختیار تعیین مسکن را در شرایط عقد خود قرار دهد. در این حالت اختیار تعیین منزل با زن است.
ماده 1119 قانون مدنی بیان می‌کند:
طرفین عقد ازدواج می‌توانند هر شرطی که مخالف با مقتضای عقد مزبور نباشد در ضمن عقد ازدواج یا عقد لازم دیگر بنمایند مثل اینکه شرط شود هرگاه شوهر زن دیگر بگیرد یا در مدت معینی غایب شود یا ترک انفاق نماید یا علیه حیات زن سوءقصد کند یا سوء رفتاری نماید که زندگانی آن‌ها با یکدیگر غیرقابل‌تحمل شود زن وکیل و وکیل در توکیل باشد که پس از اثبات تحقق شرط در محکمه و صدور حکم نهایی خود را مطلقه سازد.
ماده 1107 قانون مدنی می‌گوید:
نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه‌های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج، به واسطۀ نقصان یا مرض
این ماده‌قانونی تعهد تهیه مسکن را بر عهده مرد گذاشته ولی برای گرفتن خانه باید شأن زن را ملاک قرار دهد و نفقه و مسکن را براساس شأن زن تأمین کند.
تهیه مسکن باید با توجه به شأن خانم باشد و این مسئله نقش زیادی در دعوای تمکین دارد؛ زیرا شوهر باید متناسب با شرایط و شأن زن لوازم زندگی را برای او تأمین کند. چنانچه زن حق تعیین مسکن را داشته باشد می‌تواند به صورت مستقل از شوهر منزل بگیرد.
اگر خانم حق مسکن داشته باشد می‌تواند از دادگاه تقاضای الزام به تهیه مسکن مستقل از شوهر را بنماید و درصورتی‌که شوهر با او توافق کند، مکان تعیین کنند و زندگی را ادامه دهند.
حکم ازدواج ردر قرابت رضایی چیست؟
استثنائات مسئله حق مسکن در ازدواج
استثنائات قاعده حق مسکن در دو حالت است
استثنائات قاعده حق مسکن در ازدواج
استثنائات این قاعده نیز وجود دارد که به دو دسته زیر تقسیم می‌شود:
- دفع ضرر
- شرط ضمن عقد
دفع ضرر
چنانچه شوهر به خاطر مسائلی مانند بیماری، امکان تهیه منزل برای همسرش را نداشته باشد و قانون این مسئله را تائید کند، این امکان وجود دارد که برای او استثنا قائل شوند.
شرط ضمن عقد
اگر زن در زمان عقد زن حق مسکن را بگیرد و شرایطی را در این توافق ذکر کند، این امکان وجود دارد که مصادیق دین منزل از طرف خانم قبول شود.مثلاً چنانچه خانم مدعی شود که محل سکونت فعلی فقط منزل او است و همسرش به خاطر بیماری در آنجا ساکن است این احتمال وجود دارد که این مسئله تائید شود.
در مجموع می‌توانیم بگوییم تهیه مسکن به عهده مرد است و می‌تواند یک استثنا شناخته شود که با توجه به شرایط و براساس حکم دادگاه اعمال می‌گردد. این تعهدات در حقوق و تعهدات زن و شوهر نقش بالایی دارد و انتقال دارایی و منافع از طریق قوانین رسمی تنظیم می‌گردد.
گرفتن حق مسکن زوجه در سند ازدواج
زن به دو صورت می‌تواند حق مسکن را بگیرد.
1- در حالت اول: در زمان عقد ازدواج حق مسکن همراه با عقد نکاح به زن داده می‌شود.
2- در حالت دوم پس از عقد، براساس توافق قبلی این حق به زن اعطا می‌شود و در سند ازدواج نیز ذکر می‌شود.
در هر دوی این موقعیت‌ها از شوهر می‌خواهند که حق تعیین مسکن را به خانم بدهد و این کار یک نماد و نشانه از احترام به حقوق زن به عنوان شریک زندگی است به معنای سلب کردن حق تعیین مسکن از طرف شوهر است.
حق مسکن زوجه یک مسئله مهم است. براین اساس زن می‌تواند منزل مناسب را انتخاب کند و برای انتخاب آن باید وضعیت مالی و اجتماعی شوهر و شأن اجتماعی دو طرف را در نظر بگیرد.
آیا امکان اصلاح سند ازدواج وجود دارد؟
آیا حق مسکن زن حقی مطلق است؟
یکی از نکات مهم در زمینه حق مسکن زوجه این است که آیا این حق به صورت مطلق به خانم داده شده یا مقید است؟
چنانچه حق مسکن به صورت مطلق به زن داده شده باشد، یعنی زن حق تعیین شهر، محل و ساختمان سکونت را دارد؛ یعنی او می‌تواند هر خانه‌ای را که می‌خواهد انتخاب کند و محدودیتی در این مورد ندارد؛ بنابراین زن در این مسئله کاملاً مستقل خواهد بود.
اما اگر حق مسکن محدود به زمان یا مکان خاصی باشد، شرایط تغییر خواهد کرد. در این شرایط زن وظیفه دارد مسکن مناسب را در محدوده زمانی یا مکانی مشخص شده توسط شوهر انتخاب کند.
ضمانت اجرای حق مسکن زوجه
حال اگر مردی به همسر خود حق مسکن را داد اما به تعهدات خود در این زمینه عمل نکند و یک مسکن را بدون رضایت زن مشخص کند، مرتکب یک جرم حقوقی شده است. باید بگوییم که این شرط لازم‌الاجرا است و بنابراین اجرای این مسئله به وفاداری مرد به تعهدات خود وابسته است.
چنانچه زن از شوهرش اختیار حق مسکن را بگیرد، این حق محدودیت زمانی خاصی ندارد و زن می‌تواند هرچند بار که بخواهد با توجه به شرایط از آن استفاده کند.
مشاوره حقوقی حق مسکن
استفاده از حق مسکن و اجتناب کردن از مشکلات حقوقی می‌تواند نقش زیادی در حفظ آرامش و ثبات زندگی مشترک داشته باشد، بهتر این است که زن و شوهر با هم همکاری و تفاهم داشته باشند و در تمام مسائل زندگی با مشورت و همکاری یکدیگر تصمیم‌گیری کنند.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011