دادخواست اعسار چیست؟ در چه شرایطی فرد می‌تواند تقاضای دادخواست اعسار بکند؟ شرایط دادخواست اعسار چیست؟ برای پاسخ دادن به این سؤالات ابتدا باید ببینیم اعسار چیست؟
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011
اعسار چیست؟
اعسار یک وضعیت شخصی است که در آن فرد دارایی لازم را ندارد یا به هر دلیلی به اموال خود دسترسی نداشته باشد و توانایی پرداخت بدهکاری‌اش را ندارد و نمی‌تواند هزینه دادرسی را بپردازد.
براساس قانون تجارت، اعسار تنها از افرادی که براساس این قانون تاجر نیستند پذیرفته میشود؛ بنابراین شرکت‌های تجاری و تاجرین نمی‌توانند از این دادخواست استفاده کنند. درصورتی‌که فرد در پرداختن بدهی خود یا هزینه دادرسی توانایی نداشته باشد اما تاجر باشد یا شرکت تجاری داشته باشد اعسار به او تعلق نمی‌گیرد اما می‌تواند دادخواست ورشکستگی مطرح کند.
انواع اعسار و دادخواست اعسار
به طور کلی دو نوع اعسار داریم. ما در اینجا درباره این دو نوع با شما صحبت می‌کنیم:
· اعسار از پرداخت هزینه دادرسی
· اعسار از پرداخت محکوم به
در ادامه به توضیح هرکدام از این موارد می‌پردازیم.
اعسار از پرداخت هزینه دادرسی
در این حالت فرد توانایی پرداخت هزینه‌های رسیدگی قضایی را ندارد. براساس قانون خواهان پرونده یا فردی که درخواست تجدیدنظر می‌کند باید در ابتدا هزینه‌های دادرسی را بپردازد. درصورتی‌که این فرد بتواند حق بودن مطالبات خود را اثبات کند، پرداخت هزینه‌های دادرسی بر عهده محکوم خواهد بود.
این امکان وجود دارد که فرد در زمان طرح دعوی یا تجدیدنظرخواهی کردن توانایی پرداخت هزینه‌های دادرسی را نداشته باشد، در این حالت براساس قانون فرد می‌تواند در همان دادخواست، تقاضای رسیدگی، عدم توانایی خود در پرداخت هزینه دادرسی یا حکم اعسار را مطرح کند. برای اثبات این مسئله باید شهادت دو شاهد را نیز ضمیمه این درخواست بنماید تا اعسار او اثبات شود.
اگر دادگاه ادعای فرد را درباره عدم توانایی در پرداخت هزینه‌های دادرسی قبول کند، مراحل رسیدگی به درخواست اصلی آغاز میشود و درصورتی‌که درخواست اعسار رد شود، دادخواست رد می‌گردد و در این حالت فردی که ادعای اعسار دارد می‌تواند برای رد شدن اعسار خود تقاضای تجدیدنظرخواهی بنماید. در این مرحله اگر دادگاه تجدیدنظر هم رأی به رد شدن اعسار داد، پرونده به دادگاه بدوی برگردانده خواهد شد. بعد از این مرحله یک ابلاغیه از سوی دادگاه ارسال میشود و در آن برای واریز هزینه دادرسی درخواست میشود. چنانچه هزینه دادرسی توسط فرد واریز نشد، دادخواست رد می‌گردد و به خواسته اصلی او رسیدگی نمی‌شود.
همچنین این امکان وجود دارد که تقاضای اعسار فرد صرفاً در مورد قسمتی از هزینه‌های دادرسی تائید شود و بخشی از آن رد شود؛ مثلاً فرد موظف به پرداخت نیمی از هزینه‌ها شود.
برای انجام مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری کلیک کنید.
اعسار از پرداخت محکوم‌به
چنانچه بدهکار براساس یک سند رسمی یا حکم قانونی محکوم به پرداخت مبلغی به طلبکار شده باشد اما توانایی پرداخت یکجای آن را ندارد می‌تواند با ارائه دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به به دادگاه برای قسط بندی آن درخواست کند.
به طور معمول دادگاه در صورت اثبات اعسار بدهکار، دادگاه با در نظر گرفتن توان مالی محکوم، بخشی از مبلغ را به عنوان پیش‌پرداخت می‌گیرد و مبلغ باقیمانده بدهی را به صورت اقساط چند ماهه تنظیم می‌کند.
مستثنیات دین چیست؟
برخی از افراد گمان می‌کنند که می‌توان تمام اموال بدهکار را ضبط کرد. باید بگوییم که اینطور نیست. در حقیقت در قانون حقوق بدهکار در نظرگرفته میشود بنابراین برخی از موارد براساس قانون از توقیف در امان خواهند بود.
1- منزل مسکونی مناسب و در شأن بدهکار (متعارف در جامعه)
2- اتومبیلی که تنها وسیله معاش فرد باشد.
3- تلفن همراه مورد نیاز بدهکار
4- کتاب‌های و لوازم علمی مورد نیاز برای کسب و کار
5- لوازم کار فرد بدهکار که با آن کسب روزی می‌کند.
مهلت دادخواست اعسار چقدراست؟
براساس قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی بدهکار می‌تواند طی 30 روز از زمان ابلاغ اجرائیه، دادخواست اعسار ثبت کند. چنانچه در این مدت دعوای اعسار مطرح نشده باشد، طلبکار می‌تواند از دادگاه درخواست صدور دستور جلب بدهکار را بنماید. اگر در این مدت اعسار ثبت نشد چه باید کرد؟
آیا پس از گذشت مدت سی روزه دیگر نمی‌توان دادخواست اعسار را ثبت کرد؟
اگر فرد در مدت 30 روز تعیین شده دادخواست اعسار خود را ثبت کرد، تا زمان رسیدگی نهایی به ادعای اعسار، در دادگاه بدوی و تجدیدنظر، بدهکار بازداشت نمی‌شود؛ اما چنانچه اعسار او ثابت شود، بدهی قسط بندی میشود تا آن را پرداخت کند.
پس از سپری شدن یک ماه مشخص شده از زمان ابلاغ، باز هم برای بدهکار این امکان وجود دارد که ادعای اعسار کند و به ادعای او رسیدگی میشود؛ اما در مدت رسیدگی تا مشخص شدن نتیجه بدهکار بازداشت خواهد بود یا اینکه باید ضامن و وثیقه‌ی مناسبی به دادگاه بسپارد.
چنانچه در حین مدت پرداخت بدهکار به هر دلیلی مالی به دست آورد یا مالی از او پیدا شود مثلاً ارثی ببرد، این مال توقیف شده و به فروش می‌رسد و مبلغ آن به عنوان بخشی از بدهی به طلبکار داده میشود.
چنانچه مبلغ حاصل از فروش مال مورد نظر بیشتر از بدهی باشد، مابقی آن به حساب بدهکار برگردانده میشود؛ اما اگر ارزش آن کمتر از بدهی باشد، مال فروخته شده و مبلغ آن از بدهی کسر می‌گردد و بدهکار همچنان باید اقساط بدهی را بپردازد.
برای انجام مشاوره حقوقی تلگرامی و آنلاین کلیک کنید.
نقش شهادت در دعوای اعسار چیست؟
براساس قانون نحوه محکومیت‌های مالی فردی که به عنوان شاهد در مورد اعسار بدهکار شهادت می‌دهد باید فردی باشد که در مورد شغل بدهکار و در آمد او اطلاعات کافی داشته باشد. حداقل چند سال او را بشناسد و از مبلغ بدهی آگاه باشد.
همچنین طلبکار یا وکیل او این حق را دارند که از شاهدین معرفی شده سؤالاتی بپرسند. قبل از جلسه استماع شهادت شهود، موارد ذکر شده در شاهد شاکی در فرم چاپی شهادت‌نامه قرار دارد را در جلسه رسیدگی از شاهد بپرسند.
درصورتی‌که شاهد اطلاعات متعارض بدهد دروغ‌گو شناخته میشود ؛ مثلاً ممکن است از او پرسیده شود از کجا میدانید که متهم توانایی پرداخت بدهی را ندارد یا اینکه مبل محکومیت و هزینه دادرسی که طرف مقابل توانایی پرداخت آن را ندارد چقدر است.
رد ادعای اعسار توسط طلبکار
دادخواست اعسار چه زمانی رد میشود؟ در برخی موارد طلبکار می‌تواند با ارائه شواهد یا اثبات برخی مسائل به دادگاه، خواستار رد اعسار بدهکار شود؛ مثلاً اگر طلبکار بداند که بدهکار او مدیر یک شرکت بازرگانی است که به تازگی مبلغ بالایی افزایش سرمایه داشته است یا اطلاع داشته باشد که بدهکار مال، منزل یا زمینی دارد که از دادگاه پنهان کرده است و بتواند این را ثابت کند که بدهکار از نظر مالی ناتوان نیست؛ مثلاً با گردش حساب یا استعلام مالکیت
همچنین چنانچه مشخص شود بدهکار در ازای بدهی فوق، کسب سود و مالی کرده مثلاً چکی را به طلبکار داده و به جای ان خانه‌ای خریده اما چک نقد نشده است. درصورتی‌که بدهکار نتواند اثبات کند که آن خانه یا مال از بین رفته، اعسار او رد خواهد شد.
وکیل اعسار
برای اثبات اعسار یا رد آن شما به کمک و پشتیبانی یک وکیل متخصص نیاز دارید، فردی که بتواند با در کنار هم گذاشتن شواهد و مدارک از ادعای شما دفاع کرده و حقوق شما را به صورت قانونی پیگیری کند. همکاران ما در سامانه حقوقی عدلاک آماده هستند تا در هر ساعت از شبانه روز پشتیبان قانونی شما عزیزان باشند.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011