دیوان عالی کشور یکی از مراجع مهمی است که در نظام حقوقی ایران فعالیت دارد. دیوان عالی کشور در واقع عالی‌ترین مرجع دادگستری است که براساس قانون اساسی ایجاد شده است.
اصل 161 قانون اساسی به بیان وظایف و مسئولیت‌های دیوان عالی کشور پرداخته است. این اصل بیان می‌کند:
دیوان عالی کشور به منظور نظارت بر اجرای صحیح قوانین در محاکم و ایجاد وحدت رویه قضایی و انجام مسئولیت‌هایی که طبق قانون به آن محول میشود بر اساس ضوابطی که رئیس قوه قضاییه تعیین می‌کند تشکیل می‌گردد.در این مقاله قصد داریم به بررسی وظایف دیوان عالی کشور بپردازیم.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011
وظایف دیوان عالی کشور
مهمترین وظایف دیوان عالی از این قرار است:
1- نظارت بر اجرای درست قوانین در دادگاه‌ها
2- ایجاد وحدت رویه قضایی
3- حل اختلاف در صلاحیت
4- تعیین مرجع صالح
5- موافقت با اعاده دادرسی از احکام کیفری
6- رسیدگی به تخلف رئیس‌جمهور از وظایف قانونی
در ادامه به توضیح برخی از این موارد می‌پردازیم.
برای انجام مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری کلیک کنید.
نظارت بر اجرای درست قوانین در دادگاه‌ها
یکی از مهمترین وظایف دیوان عالی نظارت بر اجرای درست قوانین در دادگاه‌ها است. زمانی که فردی به رأی صادر شده از دادگاه اعتراض دارد، اقدام به فرجام‌خواهی می‌کند. رأیی که مورد فرجام‌خواهی قرار می‌گیرد به دیوان عالی کشور فرستاده میشود.
دیوان با بررسی پرونده، رأی صادر شده را مورد نظارت قرار می‌دهد و درصورتی‌که این رأی براساس قوانین کشور و شرع باشد، آن را تائید می‌کند اما چنانچه دیوان این رأی را برخلاف موازین شرع و قانون بداند آن را نقض می‌کند. سپس پرونده به یک دادگاه تالی فرستاده میشود تا دوباره مورد رسیدگی قرار گیرد و برای آن حکم صادر شود.
ایجاد وحدت رویه قضایی
در بعضی از موارد ممکن است در مورد مسائلی، حکم قانونی واضح یا صریحی وجود نداشته باشد در این حالت ممکن است یک موضوع یکسان توسط قضات با آرای مختلفی داوری شود. در این شرایط هیات عمومی دیوان عالی اقدام به صدور رأی وحدت رویه می‌کند. این رأی در حکم قانون می‌باشد.
حل اختلاف در صلاحیت و تعیین مرجع صالح
بسیار اتفاق می‌افتد که دادگاهی که پرونده در آن طرح میشود، مرجع صالح رسیدگی به پرونده نیست و چون خود را صالح به رسیدگی نمی‌داند قرار عدم صلاحیت صادر می‌کند، در این حالت پرونده به دادگاه دیگری فرستاده میشود، اگر آن دادگاه نیز خود را صالح ندارد، حل این مسئله با دیوان عالی کشور است.
برای انجام مشاوره حقوقی تلگرامی و آنلاین کلیک کنید.
موافقت با اعاده دادرسی از احکام کیفری
زمانی که یک حکم کیفری مورد اعتراض قرار می‌گیرد، اعاده دادرسی نسبت به احکام کیفری فقط در صورتی مجاز است که دیوان عالی کشور جهات اعاده دادرسی را احراز کند.
بنابراین دیوان عالی کشور مسئله را با یکی از بندهای ماده 476 قانون آیین دادرسی کیفری تطبیق می‌دهد، اعاده دادرسی به دادگاه صادرکننده حکم قطعی ارجاع داده میشود وگرنه، قرار رد اعاده دادرسی صادر میشود.
ماده 476 قانون آیین دادرسی کیفری
درخواست اعاده دادرسی به دیوان عالی کشور تسلیم میشود. این مرجع پس از احراز انطباق موضوع درخواست با یکی از موارد موضوع ماده (474) این قانون، با تجویز اعاده دادرسی، رسیدگی مجدد را به دادگاه هم عرض دادگاه صادرکننده حکم قطعی، ارجاع می‌دهد و در غیر این صورت قرار رد اعاده دادرسی صادر می‌نماید.
رسیدگی به تخلف رئیس‌جمهور از وظایف قانونی
چنانچه رئیس‌جمهور از وظایف قانونی خود تخلف کند، رسیدگی به اتهامات مرتبط با تخلف از وظایف و اختیارات رئیس‌جمهور در حوزه صلاحیت دیوان عالی است.
اصل 110 قانون اساسی عزل رئیس‌جمهور را با توجه به مصالح کشور پس از صدور حکم دیوان عالی کشور به تخلف از وظایف قانونی او یا رأی مجلس شورای اسلامی به عدم کفایت رئیس‌جمهور، برعهده رهبراست.
شعبه های دیوان عالی کشور
بسیار سوال پرسیده میشود که شعبه های دیوان عالی در کجا قرار دارند؟ باید بگوییم این دیوان در سراسر کشور دارای 40 شعبه است که مقر اصلی این دیوان در شهر تهران و در خیابان خیام قرار دارد.
آدرس: تهران، خیابان خیام، روبروی پارک شهر، کاخ دادگستری
شماره تماس : 02138581 شماره تلفن با اداره روابط عمومی و تشریفات دیوان عالی کشور: 38582506 – 021 شماره فاکس روابط عمومی : 02133945779 پیگیری پرونده ازدبیرخانه : 02138582571
البته باید تاکید کنیم که رسیدگی به پرونده ها در دیوان حضوری نیست. تقریبا در تمام شهرهای بزرگ ایران یک شعبه از دیوان عالی کشور وجود دارد که مهمترین آنها در تهران، مشهد و قم قرار دارند. اما باید بدانید که افراد عادی نمیتوانند با قاضی دیوان عالی ملاقات کنند مگر اینکه شرایط خاصی وجود داشته باشد. ما در مقاله ای جداگانه درباره دیوان و شعبه های آن در کشور صحبت کرده ایم که میتوانید در همین سایت آن مقاله را مطالعه کنید.
در صورتی که شما نیز در مورد دیوان کشور، وظایف این دیوان و مسائل حقوقی مرتبط سوالاتی دارید، میتوانید در پایین همین صفحه سوالات خود را مطرح کنید. همچنین میتوانید با پیوستن به کانال تلگرامی ما سوالات حقوقی و قانونی خود را مستقیما از تیم حقوقی سامانه عدلاک بپرسید و در مسائل حقوقی و کیفری خود از مشورت وکلای با تجربه تیم ما استفاده کنید. همچنین امکان مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری نیز برای شما وجود دارد.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011