دادرسی فوری چیست؟ منظور از دستور موقت چیست؟ دستور موقت در حقیقت یک اهرم قانونی برای فشار بر دو طرف دعوا است. خواهان پرونده می‌تواند توسط دستور موقت، خوانده را به سازش یا تسلیم وادار کند. یکی از این اهرم‌ها مسئله دستور موقت است.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011
هدف از دادرسی فوری یا دستور موقت چیست؟
هدف از دستور موقت این است که خوانده پرونده در شرایط قانونی قرار بگیرد که در صورت صدور حکم به نفع خواهان، اجرای حکم دچار مشکل نشود و خواهان بتواند به سادگی و با حمایت قانونی به خواسته‌های قانونی خود دست پیدا کند. البته باید بدانید در هر دعوا احتمال پیروزی و شکست برای هر دو طرف وجود دارد.
دستور موقت چیست؟
خواهان پرونده انگیزه بالایی دارد که خواسته‌های خودش را در وضعیتی نگهداری کند که چنانچه حکم دادگاه به نفع او صادر شد، به سادگی بتواند از طریق سیستم اجرای احکام یا مکانیزم قانونی برای تأمین خواسته و قرار دادن آن در یک وضعیت مناسب برای اجرای حکم انجام دهد و بتواند به نتیجه دلخواه خود دست پیدا کند.
در نظام دادرسی فوری و دادسراها معمولاً به مسائلی رسیدگی می‌شود که رسیدگی به آنها فوری است و لازم است با نظر دادگاه درباره آن تعیین تکلیف شود و لازم است به درخواست خواهان پرونده رسیدگی شود.
برای انجام مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری کلیک کنید.
دستور موقت در قانون آیین دادرسی
ماده ۳۱۰
در اموری که تعیین تکلیف آن فوریت دارد، دادگاه به درخواست ذی‌نفع برابر مواد زیر دستور موقت صادر می‌نماید.
ماده ۳۲۵
قبول یا رد درخواست دستور موقت مستقلاً قابل‌اعتراض و تجدیدنظر و فرجام نیست. لکن متقاضی می‌تواند ضمن تقاضای تجدیدنظر به اصل رأی نسبت به آن نیز اعتراض و درخواست رسیدگی نماید. ولی درهرحال رد یا قبول درخواست دستور موقت قابل‌رسیدگی فرجامی نیست.
تبصره ۱ – اجرای دستور موقت مستلزم تائید رئیس حوزه قضایی می‌باشد.
تبصره ۲ – درخواست صدور دستور موقت مستلزم پرداخت هزینه دادرسی معادل دعاوی غیرمالی است.
با صدور دستور موقت، خوانده بدون اینکه حکم قطعی صادر شود، برای خوانده محدودیت ایجاد می‌شود اما چنانچه دستور موقت صادر نگردد، این امکان وجود دارد که خوانده، خواسته را به فرد دیگری انتقال دهد یا در مال تصرفی کند که در صورت صدور حکم به نفع خواهان اجرای حکم به نفع خواهان مشکل‌ساز شود.
بنابراین حکم وقتی صادر می‌شود که اجرای آن امکان‌پذیر نخواهد بود و می‌توان گفت حکم دیر صادر شده است . به همین دلیل قانون‌گذار هر دو سوی موضوع را در نظر می‌گیرد . اول اینکه خوانده نباید در فشار و تنگنایی قرار نگیرد که بدون حکم برایش ایجاد می‌شود و همچنین خواهان نیز درصورتی‌که حکم به نفع او صادر شد، در اجرای حکم دچار مشکل نشود.
قانون‌گذار با رعایت کردن این جوانب و جمع شدن بین این دو محدودیت دستور موقت را تنها در مواردی می‌پذیرد که تعیین تکلیف دعوا نیاز به واکنش فوری دارد و چنانچه این زمان فوری از بین برود امکان دارد حکم دادگاه دیر صادر شود و اجرای حکم با مشکل دچار شود.
برای اینکه ببینیم دستور موقت چه زمانی صادر می‌شود لازم است ببینیم ویژگی‌های دستور موقت چیست و چه محدودیت‌های قانونی‌ای برای این دستور وجود دارد.
برای انجام مشاوره حقوقی تلگرامی و آنلاین کلیک کنید.
ویژگی‌های دستور موقت
- دستور موقت به تبع دعوای اصلی توسط خواهان خواسته می‌شود. بنابراین می‌توان آن را یک اقدام تبعی دانست. مثلا اگر اصل دعوا الزام به تنظیم سند باشد، با توجه به این دعوا و برای به نتیجه رسیدن این دعوا باید قبل از اقامه دعوا یا در حین دعوا و پیش از صدور حکم تحقق پیدا کند و موضوع دستور موقت خوانده از انتقال ملک می‌باشد.بر این اساس دعوا الزام به تنظیم سند مطرح می‌شود و به تبع آن ممکن است برای دفاع از حقوق خوانده دستور موقتی صادر می‌شود که براساس آن خوانده نتواند ملک موردنظر را به دیگران انتقال دهد.
- اصل دعوا باید قابل طرح باشد یا اینکه طرح شده باشد: چنانچه در دعوای اصلی قابلیت طرح دعوا وجود نداشته باشد، امکان صدور درخواست موقت نیز نخواهد بود و این امکان وجود دارد که در ضمن رسیدگی به درخواست اصلی یا پیش از ارائه دادخواست، اگر خواهان بتواند در اصل موضوع اقامه دعوا کند، تقاضای دستور موقت مطرح می‌شود.
- خواسته دستور موقت باید با خواسته دعوای اصلی متفاوت باشد: دومین ویژگی دستور موقت این است که موضوع خواسته در دستور موقت باید با دعوای اصلی متفاوت باشد. خواهان پرونده نمی‌تواند در دستور موقت چیزی را طلب کند که در دعوای اصلی درخواست آن را مطرح کرده است چون درخواسته اصلی هدف خواهان رسیدگی همیشگی به خواسته است بنابراین درخواست موقت در اینجا کاربرد ندارد. اما در دستور موقت هدف این است که خواسته‌ایمن باشد و حفظ گردد تا دادخواست اصلی مورد رسیدگی قرار گیرد.
- دستور موقت یک مسئله موقتی است: همانطور که از اسم آن مشخص است، دستور موقت یک ویژگی مهم دارد و آن موقتی بودن آن است. یعنی دارای محدودیت زمانی است و پایانی برای آن مشخص می‌شود. خواهان پرونده نمی‌تواند درخواست دستور موقت خواسته‌ای بنماید که ویژگی دائمی و جاودانه دارد. بلکه باید درخواستی مطرح کند که تا وقتی‌که به دعوای اصلی رسیدگی می‌شود، ماندگار باشد و بعد از آن به پایان برسد. بنابراین خواهان نمی‌تواند برای یک کار دائمی تقاضای دستور موقت کند.
- احراز فوریت: براساس ماده 310 قانون دادرسی مدنی، دستور موقت یک اقدام فوری است و دادگاه در مسائلی که تعیین تکلیف فوریت دارد دستور موقت صادر می‌کند. بنابراین باید فوریت مسئله احراز شود.
ماده ۳۱۰
در اموری که تعیین تکلیف آن فوریت دارد، دادگاه به درخواست ذی‌نفع برابر مواد زیر دستور موقت صادر می‌نماید.
- صدور دستور موقت مستلزم دریافت تأمین از خواهان است: براساس ماده 319 قانون دادرسی مدنی: دادگاه مکلف است برای جبران خسارت احتمالی که از دستور موقت حاصل می‌شود از خواهان تأمین مناسبی اخذ نماید. دراین صورت صدور دستور موقت منوط به سپردن تأمین می‌باشد.
بر این اساس برای صادر کردن دستور موقت خواهان باید به دادگاه تأمین بسپارد . زیرا این امکان وجود دارد که اجرای دستور موقت موجب خسارت به خوانده شود. از سویی ازآنجایی‌که ممکن است خواهان محکوم شود و حکم بربی حقی او صادر شود، به همین دلیل برای جبران خسارت خوانده دادگاه باید براساس ماده 319 قانون دادرسی مدنی برای صدور دستور موقت از خواهان تأمین دریافت می‌شود.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011