بسیاری از افراد شرکت در جرم را با معاونت در جرم یکسان می‌دانند؛ اما باید بگوییم که این جرم با معاونت در جرم تفاوت‌هایی دارد. بیشتر جرائم بزرگ، به صورت گروهی و سازمان‌یافته رخ می‌دهند. بیشتر افراد گمان می‌کنند میزان مجازات جرائم گروهی از جرائم فردی بیشتر است، اما باید بگوییم که این تفکر تا حدودی اشتباه است. براساس قانون مجازات اسلامی به جرائم مشارکتی توجه ویژه‌ای شده است و درباره آن مفصلاً توضیحاتی ارائه شده است. در این مقاله با ما باشید.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011
شرکت در جرم چیست؟
براساس ماده 125 قانون مجازات اسلامی بیان می‌دارد:
هر کس با شخص یا اشخاص دیگر در عملیات اجرایی جرمی مشارکت کند و جرم. مستند به رفتار همه آنها باشد خواه رفتار هر یک به تنهایی برای وقوع جرم کافی باشد خواه نباشد و خواه اثر کار آنان مساوی باشد خواه متفاوت. شریک در جرم محسوب و مجازات او مجازات فاعل مستقل آن جرم است. در مورد جرائم غیرعمدی نیز چنانچه جرم. مستند به تقصیر دو یا چند نفر باشد مقصران. شریک در جرم محسوب می‌شوند و مجازات هر یک از آنان. مجازات فاعل مستقل آن جرم است.
تبصره – اعمال مجازات حدود. قصاص و دیات در مورد شرکت در جنایت با رعایت مواد کتاب‌های دوم. سوم و چهارم این قانون انجام می‌گیرد.
بر این اساس دادگاه در زمان تعیین مجازات این‌طور رأی می‌دهد که هر کدام از افرادی که در زمان رخ دادن جرم در آن مشارکت داشته‌اند، مانند این است که هرکدام به تنهایی جرم را انجام داده‌اند. در قوانین ایران شرکت افراد متعدد در جرم باعث تشدید مجازات نمی‌گردد و از این لحاظ قوانین ایران با قوانین برخی دیگر از کشورها متفاوت است.
شرکت در جرم غیرعمدی
اگر شرکت در جرم عمدی نباشد، یعنی وقوع جرم غیرعمدی باشد و در این جرم دو یا چند نفر از افراد مقصر، شریک در جرم به حساب می‌آیند. براساس این مسئله، هرکدام از افراد به صورت جداگانه مجازاتی مستقل به عنوان فاعل جرم را دارند.
اما در قوانین کیفری، برای جرائم غیرعمدی، با وجود اینکه در جرائم غیر عمد، مرتکبان جرم قصد ارتکاب جرم را ندارند، زمانی که قصد انجام جرم نباشد، سازماندهی و مشارکت در جرم معنایی ندارد؛ اما درصورتی‌که یک جرم مستند به تقصیر دو یا چند نفر باشد، مقصران آن جرم شریک در جرم حساب محسوب می‌شوند.
دلایل اثبات جرم کلاهبرداری کدامند؟
شرایط تحقق شرکت در جرم
با توجه به ماده 125 قانون مجازات اسلامی در زمینه شرکت در جرم باید یک سری نکات بررسی شوند:
1- شرکت داشتن فرد در عملیات اجرایی: شرکت در عملیات اجرایی زمانی رخ می‌دهد که هرکدام از شرکای جرم در عملیات جرم انجام بدهند، این موضوع تحقق پیدا نمی‌کند. در این موارد بعد از بررسی شرایط ممکن است فرد اول به معاونت در جرم محکوم گردد.
همچنین درصورتی‌که دو نفر برای کاری تصمیم بگیرند؛ مثلاً بخواهند اقدام به کیف زنی کنند، یکی از آنها رانندگی موتورسیکلت را انجام دهد و دیگری کیف را برباید، در این حالت شرکت در جرم رخ نداده؛ زیرا راننده موتورسیکلت فقط در آسان شدن روند جرم کمک کرده و در سرقت شرکتی نداشته بنابراین ممکن است با توجه به شرایط به معاونت جرم محکوم شود.
2-جرم مستند به رفتار همه شرکا باشد: درصورتی‌که دو نفر با هم قصد ارتکاب جرم داشته باشند اما جرمی که رخ داده حاصل عملکرد یک نفر باشد، شرکت در جرم رخ نداده است.
برای انجام مشاوره حقوقی تلگرامی و آنلاین کلیک کنید.
شرکت در جرائم خاص با تعدد مجرمین
در بعضی از موارد شرکت در یک سری جرائم مشخص، در قانون با مجازات شدیدتری روبرو شده است؛ مثلاً درصورتی‌که تعداد مجرمین متعدد باشد و همه این افراد در اجرای جرم با هم مشارکت داشته باشند؛ اما تعدد مجرم در یک جرم اشکالات زیادی ندارد.
مجازات جرم قاچاق و حمل مشروبات الکلی چیست؟
چند ماده‌قانونی درباره شرکت در جرم
ماده 651 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات):
هرگاه سرقت جامع شرایط حد نباشد، ولی مقرون به تمام پنج شرط ذیل باشد، مرتکب از پنج تا بیست سال حبس و تا 74 ضربه شلاق محکوم می‌شوند:
1- اگر سرقت در شب رخ داده باشد.
2- اگر سارقین دو نفر یا بیشتر باشند.
ماده 691 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات):
هرکسی به قهر و غلبه داخل ملکی شود که در تصرف دیگری است اعم از آنکه محصور باشد یا نباشد یا در ابتدای ورود به قهر و غلبه نبوده ولی بعد از اخطار متصرف به قهر و غلبه مانده باشد، علاوه بر رفع تجاوز، حسب مورد به یک تا شش مورد حبس محکوم می‌شود. هرگاه مرتکبین جرم دو نفر یا بیشتر باشند و لااقل یکی از آنها حامل سلاح باشد، به حبس از یک تا سه سال محکوم خواهد شد.
ماده 683 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات):
هر نوع نهب و غارت و اتلاف اموال و اجناس و امتعه یا محصولات که از طرف جماعتی بیش از سه نفر به نحو قهر و غلبه وارد شود چنانچه محارب شناخته نشوند به حبس از دو تا پنج سال محکوم خواهند شد.
برای انجام مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری با همکاران ما در سامانه حقوقی عدلاک تماس بگیرید.
آیا شرکت در جرم شامل جرائم حدی، دیه و قصاص نیز می‌شود؟
براساس ماده 125 قانون مجازات اسلامی، مجازات‌هایی مانند، حد، دیه و قصاص در مورد شرکت در جنایت با توجه به کتب دوم، سوم و چهارم قانون انجام می‌شود. این مسئله در جرائم مختلف متفاوت است که توضیحات آن در موارد 535، 536 و 568 و 374 قانون مجازات اسلامی ذکر شده است.
مشارکت در جرم کلاهبرداری چیست؟
مشارکت چند نفر در جنایت
آیا اگر چند نفر در جنایتی با هم شریک شوند، همه آنها قصاص می‌شوند؟
براساس ماده 373 قانون مجازات اسلامی، در مواردی که شرکت در جنایت عمد، براساس نوع جرم فرد آسیب‌دیده یا ولی دم او می‌توانند یکی از شرکای جرم را در جرم عمدی قصاص کنند و مابقی شرکای جرم باید سهم خود را از دیه به فردی که قصاص می‌شود پرداخت کنند.
راه دیگر این است که همه شرکا یا بیشتر از یک نفر از آنها قصاص شوند، در این حالت دیه مازاد بر جنایت رخ داده را قبل از قصاص به افرادی که قصاص می‌شوند بپردازند؛ اما اگر افرادی که قصاص می‌شوند همۀ شرکای جرم نباشند، هرکدام از آنها که قصاص نمی‌شود باید سهم خود را از دیه به نسبت تعداد شرکا پرداخت نماید.
تماس فوری با تیم حقوقی متخصص در شهر شما
تماس با تلفن‌های 09150998001 و 09393106011