درباره سقوط قصاص در قتل عمد چه میدانید؟ قصاص در قتل عمد چیست؟ چه زمانی مجازات قصاص ساقط می‌شود؟ به‌طورکلی قصاص به معنای انجام مجازات عمدی فردی است که مرتکب قتل یک انسان دیگر شده است. قانون قصاص بیشتر در کشورهای اسلامی انجام می‌شود و دلیل آن تکیه سیستم قانونی بر پایه شرع و قواعد شرعی است.
البته در بسیاری از کشورها قصاص قاتل غیرقانونی و غیراخلاقی محسوب می‌شود و برای این جرم مجازاتی مانند حبس یا اعدام مشخص می‌کنند. در کشور ما مجازات قصاص بر پایه شرع اسلام مشخص شده است اما برای آن نیز شرایط خاصی در نظر گرفته شده است.
پیش از این مفصل درباره قصاص و اعدام صحبت کرده‌ایم در این مقاله می‌خواهیم درباره سقوط قصاص در قتل عمد و شرایط سقوط قصاص در قتل عمد صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
تماس فوری با بهترین تیم وکلا در شهر شما
شماره تلفن‌های 09150998001 و ۰۹۳۹۳۱۰۶۰۱۱
برای انجام مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری با همکاران ما در سامانه حقوقی عدلاک کلیک کنید.
اجرای حکم قصاص در جنایتهای چند نفره
چه مواردی سبب سقوط قصاص در قتل عمد می‌شود؟
جرم قتل یکی از جرم‌هایی است که در نظام‌های حقوقی تمام دنیا جرم محسوب می‌شود و قانون‌گذار با این جرم برخورد کرده است. به‌طورکلی جرم قتل چند دسته مختلف دارد. قتل ممکن است عمدی باشد، قتل شبه عمد باشد یا قتل خطایی باشد.
درباره هرکدام از این جرائم مختصری توضیح می‌دهیم:
قتل عمد: قتل عمد قتلی است که توسط یک یا چند نفر عمداً و با قصد کشتن یک فرد اقدام شده است.
قتل شبه عمد: قتل شبه عمد قتلی است که عمدی نیست
قتل خطایی: قتل خطایی قتلی است که به اشتباه و از روی خطا و بدون قصد انجام شده است.
برای انجام مشاوره حقوقی تلگرامی و آنلاین با همکاران ما در سامانه حقوقی عدلاک کلیک کنید.
موارد اجرا و سقوط قصاص در قتل عمد
موارد عدم اجرای قصاص در قتل عمد کدامند؟
- گذشت ولی دم: یکی از مواردی که موجب سقوط قصاص در قتل عمد می‌شود، گذشت ولی دم مقتول است. باید بدانید که براساس قانون قتل عمد باعث قصاص می‌گردد؛ اما با رضایت پدر و مادر مقتول و جریمه فرد قاتل به مقدار دیه کامل یا به کمتر یا بیشتر از آن تبدیل می‌شود. براساس آیه 178 سوره بقره، بخشش و عفو والدین مقتول یکی از موارد سقوط قصاص در قتل عمد است.
در این آیه آمده است:
ای کسانی که ایمان آورده‌اید! حکم قصاص در مورد کشتگان، بر شما مقرر شده است: آزاد در برابر آزاد، و برده در برابر برده، و زن در برابر زن. پس اگر کسی از سوی برادر دینی خود، چیزی به او بخشیده شود، (و حکم قصاص تبدیل به خون‌بها گردد، ولی مقتول) باید از راه پسندیده پیروی کند؛ ( و شرایط پرداخت‌کننده را در نظر بگیرد) و او نیز به نیکی دیه را (به ولی مقتول ) بپردازد (و مسامحه نکند) ؛ این،تخفیف و رحمتی است از ناحیه‌ی پروردگار شما و کسی که بعد از آن تجاوز کند، عذاب دردناکی خواهد داشت.
این عفو با معافیتی که به عفو عمومی از طرف قانون گذاز اجرا می‌شود و با عفو خصوصی که از طرف شخص اول مملکت به محکومان اعطا می‌شود متفاوت است. در این حالت سقوط قصاص و مجازات یا دیه جایگزین نمی‌گردد.
- درخواست دیه: والدین مقتول می‌تواند خون‌بهای فرزند خود را طلب کند یعنی می‌تواند در ازای گذشتن از خون فرزند خود، خون‌بها یا دیه طلب کند. این مبلغ می‌تواند به مبلغ بیشتر یا کمتر از دیه یک مسلمان باشد؛ بنابراین در صورت پرداخت دیه، مجازات قصاص از قاتل ساقط می‌شود.
انواع جرم قتل چیست؟ مجازات جرم قتل در قانون ایران
براساس ماده 266 قانون مجازات اسلامی
درصورتی‌که مقتول والدینی نداشته باشد و پدر و مادر مقتول شناخته شده نباشند یا به والدین او دسترسی نباشد یا در مکانی دور باشند، در این صورت ولی امر مسلمین یا رئیس قوه قضائیه ولی دم محسوب می‌شوند و به جای پدر در زمینه تعقیب مجرم یا تقاضای قصاص و دریافت دیه اقدام می‌کند.
گذشت مقتول: یکی از مواردی که می‌تواند مجازات قصاص را از قاتل ساقط کند، گذشت و بخشش خود مقتول است؛ بنابراین درصورتی‌که فردی که جرم علیه او انجام شده و پیش از مرگ مقتول را از قصاص نفس ببخشد، موجب سقوط قصاص می‌شود. در این صورت پدر و مادر مقتول نمی‌توانند بعد از مرگ فرزند خود درخواست قصاص قاتل را نمایند.
- فوت قاتل: یکی از مسائلی که باعث عدم اجرای قصاص می‌شود، اگر کسی که مرتکب قتل شده و از طرف قاضی به جرم قصاص محکوم می‌شود، پیش از اجرای حکم بمیرد، پرداختن دیه و قصاص از سوی قاتل ساقط می‌گردد؛ به عبارت دیگر با فوت قاتل والدین مقتول نمی‌توانند از او درخواست دیه کنند.
- فرار قاتل: یکی از مواردی که موجب سقوط قصاص در قتل عمد می‌شود فرار کردن قاتل است. اگر قاتل فراز کند و نتوانند او را پیدا کنند، مجازات قصاص تبدیل به دیه می‌شود و این دیه از اموال قاتل به خانواده مقتول پرداخت می‌شود. درصورتی‌که قاتل مالی نداشته باشد از اموال خویشاوندان نزدیک او این مبلغ پرداخت می‌شود و درصورتی‌که قاتل خویشاوند نزدیکی نداشته باشد یا آنها توان مالی نداشته باشند، دیه مقتول از بیت‌المال پرداخت می‌شود.
- عفو حاکم: یکی از مواردی که موجب سقوط قصاص در قتل عمد می‌شود، عفو پادشاه یا حاکم کشور است. براساس بند 11 ماده 110 قانون اساسی، عفو یا تخفیف مجازات محکومان بعد از پیشنهاد رئیس قوه قضائیه انجام می‌شود.
- تعارض دو شهادت: یکی از مسائلی که موجب عدم اجرای قصاص می‌شود، در صورت تعارض در شهادت دو شاهد، قصاص از فرد ساقط می‌شود و سقوط قصاص در قتل عمد رخ می‌دهد.
اگر فردی عمداً مرتکب قتل دیگری شود و سپس به آن قتل اعتراف کند و بعد از آن فرد نفر دیگری به قتل همان فرد اعتراف کند، چه صورت قصاص یا دیه از هر دو نفر ساقط می‌شود؟ درصورتی‌که نفر اول از اعتراف خود برگردد، دیه و قصاص از هر دو نفر ساقط می‌شود. درصورتی‌که قاضی قانع شود که مسئله توطئه‌ای در کار نیست، دیه به‌جای قاتل از بیت‌المال پرداخت می‌شود.
سقوط قصاص در قتل عمد در این مورد به خاطر تعارض بین دو شهادت است و کشتن یکی از این دو نفر یا هر دوی آنها امکان‌پذیر نیست. هرگاه یکی از شاهدین عادل گواهی دهد که متهم اعتراف به قتل عمد کند و نفر دیگری شهادت دهد که متهم به قتل اعتراف کرده اما قتل عمداً نبوده یعنی اصل قتل ثابت گردد، متهم باید نوع قتل را اعتراف کند . چنانچه متهم به قتل عمد اعتراف کرد، قصاص می‌گردد و درصورتی‌که فرد منکر قتل شود و قسم بخورد که مرتکب قتل نشده، قصاص از او ساقط می‌شود.
تماس فوری با بهترین تیم وکلا در شهر شما
شماره تلفن‌های 09150998001 و ۰۹۳۹۳۱۰۶۰۱۱