بررسی شرکت های سهامی عام و پذیره نویسی
چکیده: شرکت های سهامی شرکت هایی تجاری هستند که حداقل تعداد شرکاء در آن ۳ نفر است(ماده 3 لایحه اصلاحی قانون تجارت)، سرمایه آن به طور مساوی بین شرکاء تقسیم میشود و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آنها است(ماده 1 لایحه اصلاحی قانون تجارت).
مبلغ اسمی سهام همان مبلغی است که در اساسنامه شرکت برای هر سهم در نظر گرفته شده است.
مقدمه:شرکت های سهامی شرکت های تجاری و بازرگانی هستند، و همچنین دارای شخصیت حقوقی هستند یعنی شخصیتی مجزا از شخصیت شرکاء خود دارند. به طور مثال فوت یا حجر هر یک از شرکاء در شرکت هایی مثل شرکت تضامنی باعث انحلال شرکت میشود.
ولی در شرکت های سهامی تغییری ایجاد نمی‌کند. همچنین سرمایه‌ای که توسط شرکاء به شرکت انتقال داده میشود،در شرکت های سهامی اهمیت ویژه‌ای دارد زیرا سرمایه شرکت تنها چیزی است که طلبکاران می‌توانند روی آن حساب کنند و در زمان ورشکستگی بدهی های شرکت را از دارایی ها و سرمایه شرکت پرداخت می‌کنند نه دارایی های شرکاء.
انواع شرکت های سهامی: شرکت های سهامی به دو نوع تقسیم می شوند(ماده 4 لایحه اصلاحی قانون تجارت). ۱-شرکت های سهامی عام. ۲-شرکت های سهامی خاص.
در این مقاله شرکت های سهامی عام مورد بررسی قرار می گیرد.
مرحله اول در تاسیس شرکت سهامی عام به وسیله موسسان انجام می‌گیرد. در این مرحله موسسان ضمن فراهم کردن مقدمات ایجاد شرکت در جستجوی شرکای دیگری هستند که در مرحله دوم یعنی زمان پذیره نویسی به شرکت می پیوندند.
بعد از جمع شدن سرمایه تمام شرکاء مجمع عمومی موسس تشکیل میشود.
مسئولیت موسسان در شرکت سهامی عام: در این شرکت ها مسئولیت شرکاء تضامنی است.
برای انتشار اعلامیه پذیره نویسی باید سازمان بورس و اوراق بهادار با انتشار این اعلامیه موافقت کند. اگر شخصی بدون رعایت این مقرره اقدام به انتشار اعلامیه پذیره نویسی کند، قانونگذار برای او حبس از سه ماه تا یک سال یا جزای نقدی معادل دو تا پنج برابر سودی که شخص ممکن است به دست آورده باشد یا هر دو مجازات در نظر گرفته است.
بنابراین موسسین باید برای ثبت سهام شرکت، تقاضای مخصوص به سازمان بورس و اوراق بهادار تسلیم کند که با تسلیم، بیانیه ثبت و اعلامیه پذیره نویسی همراه است.
پذیره نویسی: پذیره نویسی ثبت عبارت است از عمل حقوقی‌ای که به موجب آن شخصی تعهد می کند با تامین قسمتی از سرمایه شرکت در حدود مبلغ آورده شده، در شرکت سهامی عام شریک شوند.
تمام اشخاصی که دارای اهلیت هستند می‌توانند در پذیره نویسی شرکت کنند. چه شخص حقیقی باشند و چه شخص حقوقی.
اما اشخاص حقوقی در حدود هدف و اساسنامه خود مجاز به این امر هستند.
پذیره نویسی عمل تجاری تلقی نمی‌شود بنابراین لازم نیست اشخاص حتما حق تجارت داشته باشند تا بتوانند پذیره نویسی کنند.
درخصوص اشخاص محجور باید گفت،این اشخاص می‌توانند در حدود مقررات قانون مدنی و قانون امور حسبی شخصا و با اذن ولی و قیم و یا با واسطه ولی یا قیم(از طریق نمایندگی) در پذیره نویسی شرکت کنند.
شرایط پذیره نویسی:
۱: طرح اعلامیه پذیره نویسی. پذیره نویسی مستلزم طرحی از طرف موسسان است که باید به امضای همه آنها برسد. و پس از بررسی و تایید توسط سازمان بورس و اوراق بهادار اعلامیه پذیره نویسی منتشر میشود.
این اعلامیه باید توسط موسسین در جراید آگهی شود و در بانکی که تعهد سهام نزد آن صورت می گیرد در معرض دید علاقه مندان قرار داده شود.
۲:مهلت پذیره نویسی. پذیره نویسی باید ظرف مدتی که سازمان بورس تعیین کرده انجام پذیرد که مدت مذکور از ۳۰ روز تجاوز نخواهد کرد.
۳:ورقه تعهد سهم. این تعهد با امضای نوشته‌ای تحقق پیدا می‌کند که در قانون ایران از آن با عنوان ورقه تعهد سهم یاد شده است.
این ورقه به پذیره نویس امکان می‌دهد اطلاعاتی درباره شرکت به دست آورد.
که مشتمل بر نام، موضوع، مرکز اصلی، مدت شرکت، سرمایه شرکت، شماره و تاریخ اجازه انتشار اعلامیه پذیره نویسی و مرجع صدور آن، تعداد سهامی که مورد تعهد واقع شده و مبلغ اسمی آن و همچنین مبلغی که نقدا توسط پذیره نویسی پرداخت میشود و…
۴:قطعیت پذیره نویسی.امضای ورقه تعهد سهم و تسلیم آن توسط پذیره نویس به بانک به منزله پایان عمل پذیره نویسی است.
