یکی از روش‌های وصول مطالبات توقیف اموال فرد بدهکار است. موارد زیادی وجود دارد که بدهکار از پرداخت بدهی خود سرباز میزند. مثلاً در پرداخت چک یا مهریه و زمانی که طلبکار برای وصول طلب خود به قانون مراجعه کند، توقیف اموال رخ می‌دهد؛ اما باید بدانید که توقیف اموال غیر منقول و منقول افراد شرایط متفاوتی دارند. ما در این مقاله درباره مسائل مرتبط با توقیف اموال بدهکار با شما عزیزان صحبت می‌کنیم.
توقیف اموال چیست؟
توقیف اموال به معنای گرفتن یا مسدود کردن اموال یک فرد یا یک شرکت توسط دولت یا مقامات قضایی است. این اموال ممکن است به دلیل انجام فعالیت‌های غیرقانونی، مثل قاچاق مواد مخدر، تولید یا فروش محصولات تقلبی، کلاهبرداری، پول‌شویی و سایر جرم‌های مالی مانند بدهکاری، توسط مقامات قضایی توقیف شوند.
مهم است بدانید که توقیف اموال فقط زمانی انجام میشود که اطلاعات کافی و مدارک قانونی موجود باشد و در مواردی که این امر غیرضروری باشد، از آن خودداری میشود.
تماس فوری با بهترین تیم وکلا در شهرهای استان خراسان
شماره تلفن‌های 09155046909 و 09393106011
هدف از توقیف اموال چیست؟
اموال افراد جامعه دو نوع است یا منقول و نقدی است یا غیرمنقول.
توقیف مال منقول:
توقیف مال منقول به معنای توقیف اموالی است که می‌توان آنها را حمل کرد، مثل خودرو، موتورسیکلت، جواهرات، پول نقد، سهام، اوراق بهادار و سایر موارد مشابه.
توقیف اموال غیرمنقول:
توقیف اموال غیرمنقول به معنای توقیف اموالی است که نمی‌توان آنها را به راحتی حمل کرد، مثل املاک، خانه‌ها، مغازه‌ها، کارخانه‌ها، ماشین‌آلات و سایر موارد مشابه.
توقیف اموال منقول و غیرمنقول در بسیاری از کشورها برای مقابله با جرائم و تخلفات مالی انجام میشود. برای توقیف اموال، مقامات قضایی باید ابتدا مدارک و شواهد لازم را جمع‌آوری کنند و سپس از طریق دادگاه یا سایر روش‌های قانونی مجوز توقیف اموال را دریافت کنند. در بعضی موارد، توقیف اموال ممکن است به صورت موقت باشد تا دادگاه به تصمیم نهایی خود برسد و در بعضی موارد، ممکن است به صورت دائمی باشد.
زمانی که طلبکاری در مراحل شکایت برای توقیف اموال بدهکار درخواست می‌دهد، دلیل این کار میتواند این مسئله باشد که بدهکار ممکن است برای فرار از پرداخت بدهی اموال خود را پنهان کند یا به نام فرد دیگری بکند.
البته باید بدانید که ارائه دادخواست توقیف از طرف طلبکار انواع مختلفی دارد.
منظور از توقیف اموال چیست؟
فرد طلبکار در زمان انجام مراحل شکایت جهت توقیف اموال چه منقول و چه غیر منقول برای جلوگیری از هر نوع اختفاء مال از سوی بدهکار میتواند درخواست تأمین خواسته را داشته باشد. این کار به این دلیل می‌باشد که ممکن است فرد بدهکار به دلیل اینکه بدهی خود را پرداخت نکند اموال خود را مخفی کند و یا به نام شخص دیگری کند تا از توقیف مال برای پرداخت بدهی جلوگیری کند.
ارائه دادخواست توقیف از سوی طلبکار، انواع مختلفی دارد. توقیف فیزیکی و قانونی و توقیف تأمینی یا تأمین خواسته و در نهایت توقیف اجرایی از انواع توقیف مال در صورت درخواست خواهان پرونده مالی می‌باشد.
اموال هر شخص بر دو نوع است اموال منقول و غیرمنقول می‌باشد. منظور از اموال غیرمنقول اموالی است که غیرقابل جابجایی است مانند خانه، مغازه و زمین و منظور از اموال منقول اموالی است که قابل‌جابه‌جایی است مانند ماشین یا جواهرات و …
روند توقیف اموال
برای انجام توقیف اموال، باید ابتدا یک حکم توقیف از دادگاه صادر شود. این حکم باید شامل مشخصات شخصی که بدهکار است، مقدار بدهی، نوع اموالی که باید توقیف شود و دلایل توقیف آنها باشد.
پس از دریافت حکم توقیف، افرادی که مسئول توقیف هستند، می‌توانند به محل اقامت شخص بدهکار بروند و اموال متحرک و ثابت او را توقیف کنند. در صورتی که شخص بدهکار اموال خود را به جای دیگری منتقل کرده باشد، این اموال نیز قابل توقیف هستند.
موجبات قانون برای توقیف اموال
برای توقیف اموال فرد این موارد وجود دارد:
- تامین خواسته
- دستور موقت
- توقیف اموال به دلیل ورشکستگی به حکم قانون برای حفظ حقوق دیگران
- قانون نحوه‌ی اجرای محکومیت‌های مالی
- اسناد رسمی لازم‌الاجرا به موجب اجرایی ثبت
ما در اینجا هرکدام از این موارد را توضیح می‌دهیم.
- تأمین خواسته: تأمین خواسته در حقوق، به معنای اخذ ضمانت مالی از طرف طلبکار از بدهکار است که به او اجازه می‌دهد برای ادامه فعالیت‌های خود از جمله اجرای حقوق خود، از بدهکار بیشتری ضمانت بگیرد. این‌گونه ضمانت مالی از طریق سپرده نقدی، ضمانت‌نامه بانکی یا سایر ابزارهای مالی اخذ میشود.
تأمین خواسته به معنای ایجاد یک تضمین مالی است که به طلبکار کمک میکند تا بدهکار را وادار به پرداخت بدهی خود کند. درصورتی‌که بدهکار بتواند بدهی خود را پرداخت کند، تأمین خواسته به طلبکار بازگردانده میشود، در غیر این صورت، از آن برای پرداخت بدهی استفاده میشود. تأمین خواسته به عنوان یک راهکار حقوقی برای حفظ حقوق طلبکار در برابر بدهکارانی است که ممکن است در پرداخت بدهی خود تقاضای لغو یا تأخیر داشته باشند.
قوانین مربوط به ورشکستگی در ایران
توقیف اموال در قبال بدهی
توقیف اموال یکی از روش‌هایی است که برای پرداخت بدهی‌های معوق استفاده میشود. در این روش، اموال یک شخص توسط دیگری توقیف میشود تا به عنوان پرداخت بدهی به کار برود. این روش برای پرداخت بدهی‌های مالیاتی، بدهی‌های قرض الحسنه، بدهی‌های مالی دولتی، بدهی‌های قراردادی و غیره استفاده میشود.
براساس قانون برای جلوگیری از اینکه بدهکار از دین خود فرار کند، طلبکار میتواند معادل طلب خود را از اموال بدهکار توقیف کند.اما این شرایط باید رعایت شود:
- طلبکار برای خواستۀ خود سند رسمی داشته باشد.
- موضوع مطالبۀ طلب با اسناد تجارتی واخواست شده باشد.
- اموال در معرض تضییع و تفریط باشند.
- به جز این موارد خواهان با تودیع و توقیف خسارت احتمالی (معمولا معادل بیست درصد موضوع خواسته) به صندوق دادگستری موجب صدور قرار تامین خواسته را فراهم میکند.
- دستور موقت
در ماده 316 قانون مدنی درباره دستور موقت اینطور بیان شده است:
هرگاه خواهان در جریان رسیدگی به دعوی خود برای اینکه موضوع دعوی به جهت استعمال و تصرف دیگری، ممکن است در معرض تضییع و تفریط قرار بگیرد، به همین خاطر از دادگاه میتواند با تقاضای دستور موقت، اقدام به توقیف مالی نماید تا به این جهت حقوق وی حفظ گردد
- توقیف اموال به دلیل ورشکستگی به حکم قانون برای حفظ حقوق غیر
براساس ماده های 417، 418 و 424 قانون تجارت زمانی که فرد به انجام فعالیت‌های تجاری مشغول‌اند در برخی از موارد قادر به پرداخت بدهی خود نمی‌باشند و به همین دلیل دادگاه اقدام به توقیف اموال منقول و غیرمنقول فرد میکند. ولی حق هیچ تصرفی در اموال خودش حتی برای پرداخت دین ندارد.
- قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی
براساس ماده 10 و 19 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی ، درصورتی‌که دادگاه طلب طلبکار را محرز کند، اقدام به صادر کردن رای برای پرداخت دین توسط بدهکار میکند . اگر بدهکار مالی برای پرداخت دین خود داشته باشد، مطابق تقاضای خواهان این مال توقیف میشود.
- اسناد رسمی لازم‌الاجرا برای اجرای ثبت: اگر طلبکار سند رسمی لازم‌الاجرا داشته باشد (مانند سند ازدواج) میتواند با مراجعه کردن به مرجع ثبتی بدون اینکه رای دادگاه را بگیرد، معادل میزان طلب خود، اموال فرد را توقیف کنند.
اموال غیرقابل توقیف
اما طلبکار همیشه نمی‌تواند اموال بدهکار را توقیف کند و بخشی از اموال فرد براساس قانون اموال غیرقابل توقیف هستند و حتی با وجود داشتن حکم توقیف، فرد نمی‌تواند این اموال را توقیف کند:
- لوازم و اثاثیه‌ای که برای زندگی فرد و خانواده او لازم است.
- کتاب‌های علمی برای اهل تحقیق
- مواد غذایی و آذوقه برای رفع نیازهای زندگی همسر و فرزندان
- تلفنی که موردنیاز فرد بدهکار باشد
- وسایل کار کشاورزان، پیشه وران و کسبه که ابزار امرار معاش مردم است.
- پول منقولی که در تصرف فردی غیر از بدهکار باشد و او مدعی شود به دیگری تعلق دارد.
- مبلغی که به عنوان پول پیش به صاحب‌خانه داده میشود درصورتی‌که گرفتن آن موجب عسر و حرج فرد و خانواده او شود.
اعتراض و رفع اثر از اموال توقیفی
درصورتی‌که طلبکار برای وصول مطالبات خود، اجراییه بگیرد و یا با توقیف اموال بدهکار توانایی وصول بدهی را داشته باشد، در برخی موارد، می‌توان از توقیف اعتراض کرد و از تأثیرات آن رفع شد. این شامل موارد زیر است:
– درصورتی‌که مال توقیف شده در اختیار ثالث باشد و به ادعای ثالث تصرف و مالکیت داشته باشد یا به کس دیگری تعلق داشته باشد.
– درصورتی‌که به حکم ورشکستگی و یا تاریخ توقف اعتراض شود و این اعتراض پذیرفته شود و احراز نشود.
– درصورتی‌که ثابت شود مال توقیف‌شده از مستثنیات دین است.
– در مورد تامین خواسته، اگر خواهان بعد از صدور قرار تامین خواسته در مدت ده روز اقامه دادخواست و دعوی اصلی را آغاز نکند، میتواند از درخواست توقیف مال وی رفع شود.
– درصورتی‌که موجبات تامین خواسته، مرتفع گردد. به‌عنوان‌مثال، درصورتی‌که سند رسمی جعلی باشد یا مطالبه دین موجل و یا معلق باشد.
– درصورتی‌که مال توقیفی تامین خواسته، تلف شود.
– درصورتی‌که با رضایت خواهان، موضوع تامین خواسته تغییر کند، مال توقیفی آزاد میشود.
– اعتراض به قرار تامین خواسته در مرحله بدوی و دستور موقت همراه با دادخواست اصلی در مرحله تجدید نظر میتواند اثرات توقیف را رفع کند.
اعتراض و رفع اثر از اموال توقیفی در اجراییه ثبت
یکی از مؤسساتی که با مستندات رسمی قابل اجرا، مانند مرجع ثبت، میتواند اموال بدهکار را توقیف کند. در این صورت، بدهکار میتواند اعتراض کند تا از اثرات توقیف مال جلوگیری کند، مانند اجرای مجازات و فروش مال به طلبکار با استناد به مستندات رسمی. برخی مواردی که میتواند اعتراض کند و در صورت تاثیر، از توقیف مال رفع اثر گردد، عبارتند از:
1. درصورتی‌که بدهکار ادعایی درباره جعلی بودن مستند رسمی قابل اجرا که توسط موسسه ثبت شده است دارد، این اعتراض باید در دادگاه مخصوص اظهار شود و در صورت اثبات و قطعیت و نهایی شدن حکم، توقیف مال را می‌توان رفع کرد.
2. اگر بدهکار ادعای پرداخت قبض مرتبط با مستند رسمی را دارد و آن را اثبات کند.
3. چنانچه شخص ثالث ادعای مالکیت و یا حقوق نسبت به مال توقیفی را با مستند رسمی و یا حکم قطعی داشته باشد.
4. اگر مال دیگری به جای مال توقیفی که مورد اعتراض است، توسط محکوم له به طلبکار معرفی شود.
امیدواریم که این مقاله به شما برای حل مشکلات حقوقی خود کمک کند. چنانچه با یک مشکل حقوقی و کیفری مواجه شدید یا درگیر پرونده توقیف اموال یا رفع توقیف شدید، وکلای ما در سامانه حقوقی عدلاک آماده کمک رسانی به شما عزیزان می باشند. فراموش نکنید در روزهای سخت ما در کنار شما هستیم.