یکی از موارد پیش‌بینی‌شده توسط قانون‌گذار اجرای طلاق غیابی است . درصورتی‌که زوج در مراحل دادگاه حاضر نشود و شواهد موجود حاکی از حقانیت زوجه باشد دادگاه طلاق غیابی را صادر می‌کند. اما این به آن معنا نیست که مرد نمی‌تواند درخواست تجدیدنظر یا اعادۀ دادرسی را بنماید.
در حقیقت درخواست واخواهی یا تجدیدنظر حق اعتراضی است که در قانون برای متهم گذاشته شده است و به او این حق را می‌دهد که ظرف 20 روز (برای ساکنان ایران) و حداکثر 2ماه برای افرادی که خارج از ایران اقامت دارند، نسبت به حکم ابلاغ شده اعتراض کنند.
روش درخواست تجدیدنظر
فرد میتواند با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و ارائه مدارک موردنیاز مانند اصل رأی دادگاه، نسبت به رأی صادره در مهلت مشخص شده اعتراض کند. همچنین فرد معترض باید هزینه‌های دادرسی را نیز پرداخت کند.
شیوه صدور حکم طلاق غیابی
طلاق غیابی هم از طرف آقایان و هم از طرف خانم‌ها میتواند انجام شود. در این نوع طلاق پس از اینکه یکی از طرفین برای گرفتن حکم طلاق اقدام کرد، خوانده یا وکیل او در جلسات دادگاه حاضر نمی‌شوند. بنابراین رأی بدون حضور طرف مقابل صادر می‌شود.
مطابق قانون، محکمه نباید به خاطر غیبت یکی از طرفین دعوا تعطیل شود و در زمان ارائه دادخواست طلاق، دادگاه برای خوانده، احضاریه ارسال می‌کند و این احضاریه تحویل فرد می‌گردد. بنابراین فرض قانونی بر این است که فرد احضاریه را تحویل گرفته و از زمان دادگاه مطلع شده است. اما در دادگاه حاضر نشده است. پس از صدور حکم طلاق، امکان اعتراض به حکم برای طرف غایب در دادگاه در نظر گرفته می‌شود که در زمان قانونی به حکم صادرشده در دادگاه اعتراض کند. اما این اعتراض باید مطابق روش‌های اعتراضی پیش‌بینی‌شده در قانون باشد.
بیشتر بدانیم:
آیا میدانید یک وکیل خانواده کاردان و با تجربه میتواند چقدر در پیشبرد مراحل طلاق موثر باشد؟
روش‌های اعتراض به حکم طلاق غیابی
اعتراض به حکم طلاق غیابی با توجه به اینکه دادرسی در کدام مرحله از رسیدگی بوده است میتواند یکی از روش‌های زیر باشد:
- واخواهی
- تجدیدنظرخواهی
- فرجام‌خواهی
- اعاده دادرسی
واخواهی
خوانده دعوا میتواند نسبت به رأی صادرشده در دادگاه بدوی، اقدام به واخواهی کند. مشروط بر اینکه وقت رسیدگی واقعی به او یا وکیل قانونی او اعلام نشده باشد و ماکان حضور در جلسۀ رسیدگی دادگاه بدوی را نداشته باشد و لایحه‌ای درباره پرونده به دادگاه نداده باشد.
مطابق قانون رأی نسبت به خواهان دعوا همواره حضوری حساب می‌شود حتی اگر خواهان پرونده در جلسۀ رسیدگی شرکت نکند. بنابراین خواهان نمی‌تواند از واخواهی برای اعتراض به حکم صادره در این پرونده استفاده کند. اما میتواند از یکی از روش‌هایی که در ادامه میگوییم نسبت به اعتراض به پرونده اقدام کند.
تجدیدنظرخواهی
مطابق ماده 348 آیین دادرسی این موارد از جهات تجدیدنظرخواهی هستند که در صورت وجود و اثبات آنها، فرد میتواند از دادگاه تقاضای تجدیدنظر بنماید:
- عدم اعتبار مستندات دادگاه
- فقدان شرایط قانونی شهادت شهود
- عدم توجه قاضی به دلایل ابرازی
- عدم صلاحیت قاضی یا دادگاه صادرکننده رأی
- مخالف بودن رأی با موازین شرعی یا مقررات قانونی
فرجام‌خواهی
سومین راه اعتراض به حکم طلاق غیابی، فرجام‌خواهی است. این نوع اعتراض تنها در مواردی که در قانون پیش‌بینی‌شده قابل استفاده است. مطابق موارد 367، 368 و369 آیین دادرسی مدنی، شرایطی برای فرجام‌خواهی مشخص شده است.
فرجام‌خواهی در مورد حکم طلاق غیابی، تنها در صورتی ممکن است که طرفین دعوا این حق را از خود ساقط نکرده باشند. اگر رأی صادرشده توسط دادگاه بدوی، قطعی شود. بدون اینکه درخواست تجدیدنظر نسبت به آن صادر شود یا رأی صادرشده از دادگاه تجدیدنظر به ضرر یکی از دو طرف دعوا باشد و او دلایل کافی برای منطبق نبودن رأی صادرشده در دادگاه بدوی با شرع و قانون داشته باشد، میتواند درخواست فرجام‌خواهی کند.
اعاده دادرسی
روش دیگری که در قانون برای اعتراض به حکم طلاق غیابی پیش‌بینی‌شده است، اعاده دادرسی است. درصورتی‌که رأی صادرشده در دادگاه خلاف شرع و قانون باشد یا یکی از جهات اعاده دادرسی در قانون مدنی در آن رعایت نشده باشد، یا حکم صادره با موضوع دادگاه تطبیق نداشته باشد، فرد میتواند درخواست اعاده دادرسی کند.
درخواست اعاده دادرسی برای هر دو طرف دعوا امکان‌پذیر است و استفاده از آن منوط بر این است که مهلت اعتراض از طریق سه‌راه قبلی (فرجام، واخواهی و تجدیدنظر) منقضی شده باشد و رأی دادگاه قطعی شده باشد.
مراحل اعتراض به حکم طلاق غیابی
سؤال بعدی این است که برای اعتراض به حکم طلاق غیابی چه مراحلی باید طی شود و چه اقداماتی باید انجام شود:
- تشکیل حساب کاربردی در سامانۀ ثنا و احراز هویت در این سایت با مراجعه کردن به یکی از دفاتر خدمات قضایی موجود در سطح شهر محلی زندگی‌تان یا از طریق سایت عدل ایران اقدام کنید.
- تنظیم لایحه و دادخواست اعتراض به حکم صادرشده در قالب یک فایل ورد و تبدیل آن به پی‌دی‌اف . سپس فایل را به سی دی یا فلش منتقل کرده و همراه مدارک هویتی و دلایل اثبات حقانیت خود به دفتر خدمات قضایی برده و ارسال می‌کنیم.
- پرداخت هزینه‌های دادرسی و هزینه‌های مربوط به ثبت دادخواست اعتراض
هزینه اعتراض به حکم طلاق غیابی
هزینه دادرسی اعتراض به حکم طلاق غیابی در هرکدام از روش‌های ذکرشده در بالا بین 30 تا 180 هزار تومان است.
هزینه خدمات دفاتر الکترونیک برای ثبت و ارسال اعتراض به حکم طلاق غیابی و مراجع ذی‌صلاح معادل 100 هزار تومان است که البته این مبلغ با نرخی که سالانه کانون دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مشخص می‌کند تغییر می‌کند.
همچنین درصورتی‌که از وکیل یا مشاور حقوقی برای ثبت دادخواست یا تنظیم لایحه کمک گرفته باشید هزینه جداگانه‌ای باید پرداخت کنید.
فرق طلاق غیابی با طلاق حضوری
طلاق حضوری زمانی است که هر دو طرف (زوج و زوجه) یا نمایندگان قانونی آنها در جلسه دادگاه حضور داشته باشند و درخواست طلاق را مطرح کنند یا نسبت به آن دفاع کنند. در این حالت، قاضی میتواند به صورت کامل و دقیق به پرونده رسیدگی کند و نظر طرفین را بشنود. اما در طلاق غیابی، یکی از طرفین (معمولاً زوج) بدون حضور در دادگاه، به دلیل عدم حضور یا دسترسی نداشتن، دادگاه با بررسی مدارک و شواهد حکم طلاق را صادر می‌کند.
طلاق غیابی غالباً زمانی اجرا می‌شود که خوانده در دسترس نیست یا در جلسه حاضر نمی‌شود. از نظر آثار حقوقی، طلاق حضوری میتواند روند پیچیده‌تر و طولانی‌تری داشته باشد، ولی طرفین امکان دفاع و توافق را دارند. در مقابل، طلاق غیابی سریع‌تر و ساده‌تر است ولی ممکن است نارضایتی و اعتراض طرف غایب را به دنبال داشته باشد.
نحوه ابلاغ در طلاق غیابی
قانون برای صدور حکم طلاق غیابی، احضاریه‌ای را برای خوانده ارسال می‌کند که معمولاً به آدرس محل سکونت یا محل کار وی فرستاده می‌شود. ابلاغ به معنای این است که فرض می‌شود خوانده احضاریه را دریافت کرده و از تاریخ رسیدگی مطلع شده است. اگر خوانده احضاریه را دریافت نکند یا آن را نپذیرد، معمولاً قانون این مسئله را به نفع دادگاه حل می‌کند و حکم غیابی صادر می‌شود. با این حال، اگر خوانده بتواند ثابت کند احضاریه به او نرسیده، میتواند اعتراض و درخواست تجدیدنظر یا واخواهی دهد.
آیا طلاق غیابی قابل فسخ است؟
طلاق غیابی به لحاظ حقوقی همانند طلاق حضوری قطعی و لازم الاجرا است و پس از ثبت رسمی در دفاتر ثبت ازدواج و طلاق، دیگر قابل فسخ نیست. اما اگر طرف غایب موفق شود با ارائه دلایل قوی ثابت کند که حکم طلاق غیابی به اشتباه صادر شده، میتواند درخواست اعاده دادرسی یا تجدیدنظر بدهد. با این حال، اصل حکم طلاق باقی می‌ماند مگر اینکه دادگاه آن را لغو کند. فسخ طلاق در قانون ما تعریف نشده است و تنها راه قانونی برای مقابله با حکم اشتباه، روش‌های اعتراض قانونی است.
نقش وکیل در پرونده‌های طلاق غیابی
وجود یک وکیل متخصص خانواده در پرونده‌های طلاق غیابی بسیار مهم و حیاتی است. وکیل میتواند با بررسی مدارک و احضاریه‌ها، به موقع اعتراض یا درخواست تجدیدنظر تنظیم کند و از حقوق موکل خود به بهترین نحو دفاع نماید. همچنین وکیل میتواند در دادگاه حضور پیدا کند، لایحه دفاعیه ارائه دهد و از اشتباهات حقوقی جلوگیری کند. کمک گرفتن از وکیل همچنین باعث صرفه‌جویی در زمان و هزینه و جلوگیری از تضییع حقوق می‌شود. مخصوصاً در پرونده‌های طلاق غیابی که امکان ناآگاهی طرف غایب زیاد است، وکیل میتواند راهنمای مطمئن باشد.
تفاوت اعتراض به حکم طلاق غیابی در دادگاه بدوی و دادگاه تجدیدنظر
اعتراض به حکم طلاق غیابی ابتدا در دادگاه بدوی از طریق واخواهی انجام می‌شود. اگر واخواهی پذیرفته نشود یا نتیجه مطلوب حاصل نشود، فرد میتواند به دادگاه تجدیدنظر مراجعه کند. در دادگاه تجدیدنظر، کل پرونده مجدداً بررسی می‌شود و ممکن است حکم بدوی نقض یا تایید شود. نکته مهم این است که مهلت اعتراض در هر مرحله محدود است و باید در همان زمان مقرر اقدام شود. همچنین دلایل ارائه شده در دادگاه تجدیدنظر باید مستند و قوی‌تر باشد تا احتمال موفقیت بیشتر شود.
وکیل خانواده
وکیل متخصص در امور طلاق و موارد وابسته است که می تواند شما را در پرونده طلاق راهنمایی کند. اگر درگیر یکی از پرونده های طلاق شدید همکاران ما در موسسه حقوقی مهر آرتا نوین آماده کمک رسانی و مشاوره با شما هستند.