اگر بخواهیم تفاوت رابطۀ نامشروع و زنا را با هم بررسی کنیم قبل از هر چیز باید تعریف هرکدام را بدانیم. یکی از موضوعات مهمی که در اسلام بر آن تاکید شده است، حد رابطۀ میان زن و مرد است. خواه این رابطه جنسی باشد یا غیر جنسی. از نظر اسلام کنترل روابط میان مرد و زن می‌تواند از وقوع آسیب های اجتماعی جلوگیری کند. به همین دلیل هم در شرع و بعدها به تبع آن در قوانین برای این رابطه حدود و مجازاتهایی مشخص‌شده است. از جمله این روابط می‌توان به رابطۀ نامشروع میان دو نفر، زنا و رابطۀ دون زنا اشاره کرد.
تفاوت رابطۀ نامشروع و زنا و دون زنا
رابطۀ نامشروع به هر نوع رابطۀ جنسی و غیر جنسی گفته می‌شود که میان زن و مردی ایجاد می شود که با هم زن و شوهر نیستند.
زنا به رابطۀ جنسی میان زن و مردی گفته می شود که رابطۀ ازدواج میان آنها وجود ندارد و رابطۀ نامشروع دون زنا در حقیقت رابطه ای است میان زن و مردی که با هم ازدواج نکرده اند؛ اما این رابطه به قصد لذت جنسی است اما رابطۀ جنسی نیست. مثلاً بوسیدن یکدیگر یا لمس یکدیگر
همان‌طور که میبینید علی رغم مشابهت این سه جرم، آنها یکسان نیستند و زنا و رابطۀ دون زنا در حقیقت زیر مجموعۀ روابط نامشروع هستند. به همین دلیل هم در قانون مجازاتهای متفاوتی برای آنها در نظر گرفته‌شده است.
جرم رابطۀ نامشروع
در نظام حقوقی ایران ورود زن و مردی که با هم ازدواج نکرده اند به یک رابطه جرم محسوب می شود و برای این جرم مجازاتی هم تعیین شده است. اگر زن و مرد با رضایت با یکدیگر وارد رابطه شوند، هر دوی آنها مجازات خواهند شد؛ اما چنانچه این رابطه بدون رضایت یکی از طرفین باشد، یعنی یکی از آنها به هر دلیلی مجبور شده باشد وارد رابطه شود شامل جرم دیگری می‌شود که به آن تجاوز می گوییم.
البته باید بدانید که رابطۀ نامشروع انواع مختلفی دارد. از رابطۀ نامشروع حضوری تا رابطۀ نامشروع مجازی که در فضای مجازی شکل میگیرد. در قوانین کشور ما برای جرم زنا و جرم رابطۀ نامشروع دون زنا مجازاتهای مختلفی مشخص‌شده است.
مطابق ماده 637 قانون مجازات اسلامی در بخش تعزیرات، چنانچه زن و مردی که بین آنها علقۀ ازدواج وجود ندارد، مرتکب اعمال نامشروع مانند در آغوش کشیدن، بوسیدن یا گرفتن دست هم شوند، این رابطه یک رابطۀ نامشروع است و هر دو نفر مجرم محسوب می شوند.
مجازات مشخص‌شده برای این جرم در قانون تا 99 ضربه شلاق است که اگر یکی از دو نفر به اجبار یا اکراه وارد این عمل شده باشد، فقط فرد مقصر مجازات می شود.
زنا و مجازات آن
مطابق قانون مجازات اسلامی، زنا به رابطه جنسی میان مرد و زن گفته می‌شود و این جرم حدود و تعاریف خاصی دارد. به‌عنوان مثال زنای با محارم
در تعریف ماده 221 قانون مجازات اسلامی درباره جرم زنا اینطور آمده است: «زنا عبارت است از جماع مرد و زنی که علقه زوجیت بین آنها نبوده و از موارد وطی به شبهه نیز نباشد. تبصره ۱- جماع با دخول اندام تناسلی مرد به اندازه ختنه گاه در قبل یا دبر زن محقق می‌شود.» بنابراین رابطۀ نامشروع دون زنا رابطه ای است که کمتر از حدود مشخص‌شده در این قانون آمده است
برای ارتباط و مشاوره حقوقی تلفنی و حضوری با تیم وکلای ما کلیک کنید.
تفاوت رابطۀ نامشروع و زنا و دون زنا
همان‌طور که گفتیم رابطه نامشروع زنا و دون زنا یکسان نیست و شرایط تحقق آنها با هم متفاوت است. به طور کلی می توانیم سه تفاوت برای زنا و رابطه نامشروع دون زنا را بیان کنیم:
زنا و رابطۀ دون زنا در حقیقت بخشی از زیرمجموعه های رابطه نامشروع هستند؛ اما مجازات آنها متفاوت است.
- مجازات زنا، مطابق حد تعیین شده است. این یعنی مجازاتی مشخص‌شده در شرع دارد که دادگاه و قاضی نقشی در آن ندارند؛ اما رابطۀ نامشروع دون زنا یک جرم تعزیری است و میزان مجازات آن توسط قانونگذار مشخص‌شده و قاضی می‌تواند با توجه به شرایط آن را کم و زیاد کند. به‌عنوان مثال رابطه نامشروع آنلاین یا رابطه نامشروع تلفنی شامل زنا نمی شود پس مادون زناست.
- تفاوت دیگر این دو رابطه در وجود احصان است. مطابق شرع وجود یا عدم وجود احصان در میزان مجازات زنا موثر است؛ یعنی اگر فرد مرتکب زن یا شوهری داشته باشد و امکان ارتباط رابطه با همسرش را داشته باشد ولی به زنا رو بیاورد مجازات سنگین تری خواهد داشت.
- مرور زمان: مرور زمان در رابطۀ زنا و دون زنا به این معناست چنانچه از زمان وقوع جرم مدتی گذشته باشد، امکان شکایت در دادگاه وجود ندارد.. زنا یک جرم حدی است که مرور زمان شامل آن نمیشود اما شکایت از رابطۀ نامشروع دون زنا بعد از هفت سال امکان پذیر نیست.
مجازات زنای محصنه، یعنی زنایی که در آن زناکار شرایط برقراری رابطه با همسر خودش را دارد با زنای غیر محصنه که در آن شرایط برقراری ارتباط جنسی فرد با همسرش وجود ندارد متفاوت است. مطابق ماده 225 قانون مجازات اسلامی «حد زنا برای زانی محصن و زانیه محصنه رجم است. در صورت عدم امکان اجرای رجم با پیشنهاد دادگاه صادرکننده حکم قطعی و موافقت رئیس قوه قضائیه چنانچه جرم با بینه ثابت شده باشد، موجب اعدام زانی محصن و زانیه محصنه است و در غیر این صورت موجب صد ضربه شلاق برای هریک می‌باشد.»
برای مجازات فرد زناکار لازم است اول اثبات این جرم در دادگاه ثابت شود که برای اثبات این جرم شرایط خاصی وجود دارد.
آشنایی با جرائم حدی در قانون مجازات اسلامی
مجازات زنا در قانون چیست؟
قتل چیست؟ مجازات قاتل در قانون چطور مشخص شده است؟
درباره مجازات جرم لواط چه میدانید؟
اثبات رابطۀ زنا
درباره اثبات جرم زنا و رابطۀ نامشروع راههایی وجود دارد. با توجه به اینکه این جرم مرتبط با آبروی افراد است و مجازات سنگین اعدام برای آن مشخص شده است، لازم است که قبل از تصویب هر حکم زنا به صورت قطعی ثابت شود.
مطابق شرع برای اثبات زنا سه راه کلی وجود دارد: اقرار، شهادت و علم قاضی
اقرار به معنای اعتراف خود متهم جلوی قاضی است؛ یعنی متهم در پیشگاه قاضی (و نه در نزد بازپرس و دیگران) حداقل دوبار به انجام جرم اعتراف کند.
شهادت: اینکه چهار مرد عادل یا سه مرد و دو زن بر انجام فعل زنا توسط دو طرف شهادت دهند
علم قاضی: وقتی اسناد و مدارک به اندازه کافی هست که قاضی به یقین می رسد رابطه زنا بین دو طرف شکل گرفته است.
و البته هرکدام از این موارد شرایط و دلایل خاص خودش را دارد که در مقاله ای جداگانه به آنها پرداخته ایم. توصیه ما این است که اگر درگیر پرونده جرائم حدی و به خصوص رابطه نامشروع و زنا شدید با یک وکیل کیفری مشورت کنید تا شما را به بهترین وجه راهنمایی نماید.
سوالات متداول درباره تفاوت رابطه نامشروع و زنا
۱. آیا هر رابطه‌ای بین زن و مرد نامحرم جرم محسوب می‌شود؟
بله، طبق قانون، هرگونه رابطه‌ای میان زن و مردی که رابطه زوجیت میانشان وجود ندارد، در صورتی که با انگیزه جنسی یا صحنه‌های غیراخلاقی باشد، می‌تواند مشمول عنوان «رابطه نامشروع» شود و جرم تلقی گردد.
۲. تفاوت زنا و رابطه نامشروع دقیقاً در چیست؟
زنا به رابطه جنسی کامل (با دخول) میان زن و مرد نامحرم اطلاق می‌شود که شرایط خاص اثبات و مجازات شرعی دارد. در حالی‌که رابطه نامشروع می‌تواند شامل اعمالی نظیر بوسیدن، در آغوش گرفتن، گرفتن دست و سایر رفتارهای دون زنا باشد.
۳. آیا رابطه مجازی هم رابطه نامشروع محسوب می‌شود؟
اگر رابطه مجازی به قصد تحریک جنسی، ارسال عکس و فیلم مستهجن یا مکالمات جنسی بین زن و مرد نامحرم باشد، امکان پیگیری آن تحت عنوان «رابطه نامشروع دون زنا» وجود دارد..
4. چه تفاوتی میان زنای محصنه و غیرمحصنه وجود دارد؟
زنای محصنه مربوط به افرادی است که همسر دارند و امکان رابطه با همسرشان برایشان فراهم است اما با دیگری زنا می‌کنند. این نوع زنا مجازات شدیدتری دارد (رجم یا اعدام)؛ درحالی‌که زنای غیرمحصنه مجازاتش می‌تواند تا ۱۰۰ ضربه شلاق باشد.
5. مرور زمان در جرم رابطه نامشروع چگونه است؟
برای جرم زنا به عنوان جرم حدی، مرور زمان مطرح نیست و قابل شکایت دائمی است. اما در رابطه نامشروع دون زنا، اگر از زمان وقوع جرم بیش از ۷ سال بگذرد، طبق قانون امکان پیگرد قضایی وجود ندارد.
6. اگر یکی از طرفین به اجبار وارد رابطه شده باشد، چه می‌شود؟
در این صورت، اگر اجبار یا اکراه قابل اثبات باشد، شخصی که مرتکب زور شده مجازات خواهد شد و فرد مکرَه (اکراه‌شده) تبرئه می‌شود. در برخی موارد این رفتار به جای رابطه نامشروع به عنوان تجاوز جنسی شناخته می‌شود.
7. آیا در روابط نامشروع رضایت طرفین باعث رفع مجازات می‌شود؟
خیر. حتی اگر هر دو طرف با رضایت وارد رابطه شده باشند، همچنان این رفتار در قوانین ایران جرم است و برای هر دو نفر مجازات تعیین می‌شود.